Qystyń kóbesi sógilip, qazaqstandyqtardlyń jyl saıynǵy maýsymdyq ýaıymy bastaldy. Tótenshe jaǵdaı mınıstrliginiń aldyn ala taratqan boljamy boıynsha sý basý aımaǵynda qalý qaýpi tónip turǵan eldi mekender sany da kóńil qulazytady. Jazyq jerde ornalasqan, tasqyndap sý keler arqyraǵan ózeni joq bolsa da, «kún jaýmaı sý bolyp otyrǵan» kóptegen aýyldardyń biri – Jalqamys aýyly. Almaty oblysynyń Talǵar aýdanyna qaraıdy. Jeri jazań bolsa da, halqynyń kóktem shyqsa, jaǵdaıy mazań. Nege?
Óıtkeni, aýyl kósheleri jasalmaǵan, eń bolmasa, tas tóselmegen. Kúz ben kóktem maýsymdary bastaldy degenshe, jaqsylap, nóserletip jańbyr tókti degenshe, kishigirim Venesıaǵa aınalyp shyǵa keledi. Aýyldyq okrýg ákimi halyqpen ótkizetin eseptik kezdesýinde de, aýyl turǵyndarynyń talaby boıynsha ótetin májbúrli jınalysta da «Meniń qolymda ne tur? Oblysqa, berisi aýdanǵa aryz jazyńdar, surańdar, talap etińderden» árige aspaıdy. «Qol jınap, aryz jazsańdar, avtobýs ta bóldirtem, jolǵa qarajat ta bóldirtem, taǵysyn taǵy» degen ýádelerinen halyq sharshap bitti. Óıtkeni, aýyl ákimi ýáde bergenmen, quziretine saı kelmeıtin máseleler de shash-etekten.
Qazirshe tońnan jerge sińbeı, jınala jaıylyp aýyl kóshelerin basqan sý aýyl halqynyń, balalardyń tabanynan ázirge syz bolyp qana ótip tur. Alaıda, ol syzdyń da saldary salmaqty. DENSAÝLYQ dep atalady. Al, erteń kún jylyna kele kóktemgi batpaq qosylǵanda, kúnde kir jýýmen ketetin shyǵyndardy tizbelep kórelik. Ári ol kezdegi batpaq ta jyly bolmaıtyny beseneden belgili. Oǵan kún saıynǵy sý shyǵyny, kir jýǵysh untaq pen sabyndy qosyńyz. Tozǵan júıke týraly jaq ashpaı-aq qoıa turalyq. Bulardyń barlyǵy az deseńiz, mektepke batpaqtap-shalshyqtap, laı keship kelgen balalarǵa mektepte ustazdar da, jumsartyp aıtsaq, renjıdi: «mynadaı balshyq kıimmen nege kelesiń?» dep. Aýyl kóshelerine ázirge aldymen iri balas, qıyrshyqty-tasty qospa, tasty-qumdy qospa tósep, ornyqtyryp alý, sodan soń asfálttaý kerek. Ábden ashynǵan halyq «tegi aınadaı ǵyp asfált tósemese de, júrip turǵanymyzda tolarsaqtan saz keshpesteı etip, osy aıtylyp otyrǵan qospa-qumdaryn jaıyp, taptap berse eken» deıdi. «Aıǵaılaı-aıǵaılaı qasqyrdan da uıat boldy» degendeı, turǵyndar «sonyń ózine razy bolar edik» degendi aıtyp otyr.
Jaqynda ǵana, ıaǵnı aqpannyń 16-sy kúni Jalqamys aýylyn quramyna kiretin Qaınar aýyldyq okrýgynyń ákimi Nurbolat Manapbaev Jalqamys turǵyndarymen kezdesý ótkizdi. Júzdesý barysynda aýyl halqynyń ózekti saýaldary talqylandy. Atap aıtqanda, aýyl kóshelerin jaryqtandyrý, tas tóseý-asfalttaý, gazdandyrýǵa qatysty, avtobýs bólgizý, jaǵdaıy tómen otbasylarǵa járdem berý sıaqty máselelerge qatysty jaıttarǵa jaýap qaıtardy. Osy aıtylyp otyrǵan máseleler boıynsha aıtar bolsaq, aýyl halqy pandemıa bastala sala toqtaǵan qalaǵa qatynaıtyn avtobýs pen marshrýtty qaıta qalpyna keltirý týraly aryz jazyp, qol jınap, oblystyq ákimshilikke ótkizdi. Ótken aptada, aqpan aıynyń 10-y kúni. Ázirshe jaýap kútip otyrmyz. Gazdandyrý jóninen gaz aýylǵa keldi, halyqtyń aldy qosylyp, qyzyǵyn kórip te bastady. Kóshelerdi jaryqtandyrý úshin baǵanalar ornatý jumystary jerdiń tońy jibigenshe kútiletinin aıtty. Dál qazirgi tańda halyq úshin kúıip turǵan másele – birneshe kósheni biraq jaılap, kólshik-kólshik bolyp jatqan aýyldyń ishki kóshelerine tas tógý.
Árıne, halyqtyń aldymen kóretini jáne jıi kezdesetini aýyldyq okrýg ákimi bolǵandyqtan, bar renishin soǵan arnaıtyny sózsiz. Bul máseleniń berisi aýdan, árisi oblys ákimdiginiń buıryq-pármenimen sheshimin tabary da anyq jaıt.
Osy maqala jazylyp jatqanda, Almaty oblystyq prokýratýrasynan:
«Aǵymdaǵy jylǵa Jalqamys aýylyndaǵy joldardy jóndeýdi suraǵan aryzdar qabyldandy. Qazirgi tańda qarajattyń bólinýi kútilip otyr. Jóndeý jumystary aqshanyń bólinýine qaraı júzege asyrylatyn bolady», – degen jaýap kelgen.