JEO negizgi jáne qosalqy jabdyqtarynyń joǵary tozýy boıynsha qalyptasqan jaǵdaı jáne tutynylatyn jylý qýatynyń ulǵaıýymen qalalardy belsendi ýrbanızasıalaý aıtarlyqtaı shyǵyndardy talap etetin qoldanystaǵy JEO generasıalaıtyn qýattaryn jańǵyrtý, rekonstrýksıalaý jáne jańartý qajettiligin kórsetedi.
Osy maqsattardy júzege asyrý úshin 182 mlrd teńge kóleminde qarjylandyrý qajet. Aıta ketý kerek, qazirgi ýaqytta elektr stansıalarynyń bekitilgen tarıfter sheńberinde elektr jáne jylý energıasyn satýdan túsken kiristeri tolyqqandy jańǵyrtýdy oryndaý úshin shyǵyndardy ótemeıdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Energetıka mınıstrligine silteme jasap.
Osy problemalardy sheshý maqsatynda Energetıka mınıstrligi Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes «Investısıa ornyna tarıf» jańartylǵan baǵdarlamasyn iske asyrý boıynsha jumys júrgizýde.
Aǵymdaǵy jyldyń 1 maýsymynan bastap 47 energıa óndirýshi uıymnyń 27-si úshin elektr energıasyn óndirýge arnalǵan shekti tarıfter túzetildi, olardyń tarıfteriniń ortasha ósýi shamamen 24% -dy quraıdy. Bul sharalar aǵymdaǵy jyly elektr qýaty naryǵy sheńberinde shamamen 70 mlrd teńge ınvestısıa tartýǵa múmkindik beredi. 2024-2025 jyldar kezeńinde jumys istep turǵan stansıalardy jańartý, jańǵyrtý jáne jóndeý úshin generasıa sektoryna baǵdarlamany iske asyrý esebinen qosymsha 180 mlrd teńgege deıin tartylatyn bolady dep kútilýde.
«Investısıa ornyna tarıf» baǵdarlamasy qysqa jáne orta merzimdi sharalardy qamtıdy.
Qysqa merzimdi sharalar sheńberinde jańǵyrtýǵa jáne qalpyna keltirýge jatpaıtyn tozý deńgeıi joǵary jylý elektr ortalyqtary boıynsha úsh jyldyq kezeńge (2024 – 2026 jyldar) negizgi jáne qosalqy jabdyqqa kúrdeli jóndeý júrgizý boıynsha ınvestısıalyq baǵdarlamalar jasasý usynylady. Bul jańa qýattardy iske qosqanǵa deıin jylytý maýsymdarynyń turaqty ótýi úshin jylý elektr ortalyqtarynyń derekterin jumysqa jaramdy kúıde ustaýǵa múmkindik beredi.
Jetispeıtin qarajatty jabý JEO jabdyqtaryn kúrdeli jóndeýge qysqa merzimdi ınvestısıalyq baǵdarlamalar jasasý jolymen elektr qýaty naryǵy boıynsha qaıtarymdy qarajattyń jyldyq lımıti (428 mlrd. teńge mólsherindegi lımıttiń bir bóligi) sheńberinde shamamen 100 mlrd teńge mólsherinde jyl saıynǵy qarjylandyrýdy bólý esebinen josparlanyp otyr.
Investısıalyq baǵdarlamalardyń oryndalýyna árbir óńirde jurtshylyqty tarta otyryp, energetıkalyq qadaǵalaý komıteti atynan is-sharalardy iske asyrýdyń barlyq kezeńderinde baqylaý júzege asyrylatyn bolady.
Orta merzimdi sharalar uzaq merzimdi perspektıvada odan ári paıdalanýǵa jatatyn stansıalar boıynsha qýattardy jańǵyrtý, rekonstrýksıalaý jáne keńeıtý jónindegi baǵdarlamany ázirleý jónindegi menshik ıeleriniń mindeti bóliginde ınvestısıalyq kelisimder jasasý sheńberinde ınvestısıalyq jobalardy irikteý tásilin ózgertýdi kózdeıdi. Ýákiletti organnyń ınvestısıalyq kelisimder jasasýy ótinimderdiń kelip túsýine qaraı júzege asyrylatyn bolady.
Bul rette tájirıbe ekinshi deńgeıdegi bankterden qarjylandyrýdy tartý múmkin svázıstigine baılanysty kásiporyndardyń ınvestısıalyq kelisimder jasasýǵa múddeliliginiń tómendigin kórsetti. Osy jaǵdaılardy sheshý úshin Energetıka mınıstrligi jylý elektr stansıalarynyń ınvestısıalyq jobalaryn olardy iske asyrý kezeńinde qarjylandyrý múmkindigin kózdeýdi usynady.
Investısıalyq kelisimder jasasý kezindegi basty ólshemder tozý deńgeıin qoldanystaǵy deńgeıden 10 – 15% - ǵa tómendetý, kásiporynnyń óz muqtajyn qysqartý, shartty otynnyń úlestik shyǵynyn jobaǵa keltirý, QQT engizý bóliginde nysanaly ındıkatorlardy belgileý bolyp tabylady.
Sondaı-aq alynǵan qarajatty maqsatty paıdalanýdyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý boıynsha naryqqa qatysýshylardyń qosymsha mindettemelerin engizý maqsatynda zańnamaǵa túzetýler pysyqtalýda.