2025 jyly Qazaqstanda sońǵy bes jyldaǵy eń kóp ındýstrıaldyq joba júzege asyrylmaq. Bıyl elimizde jalpy quny 1,5 trln teńge bo-latyn 190 joba iske qosylyp, 20,1 myń jańa jańa jumys orny quryla-tyn bolady. Atalmysh jobalar tolyq qýatyna shyqqanda óndiris kólemi 2,2 trln teńgege deıin jetedi dep kútilýde.
Qazaqstanda sýtegi peroksıdi, suıyq shyny, kúkirt qyshqyly, mıneraldy ty ńaıtqyshtar, polıpropılen jáne sary fosfor óndirisi ulǵaıtylady. Bul joba-lar hımıa salasynyń damýyna jáne na ryqtaǵy básekege qabilettiligin arttyrýǵa yqpal etedi. Bıyl sendvıch-panelder. keramıkalyq, kirpish, qurǵaq qurylys qos palaryn shyǵaratyn jańa zaýyttar iske qosylady.
2025-2035 jyldary mınıstrlik me tallýrgıa, mashına jasaý jáne hımıa ónerkásibi salalarynda 9 iri jobany jú zege asyrady. Olar jobalyq qýatyna jetkende óndiriletin ónim kólemi shama-men, 7,3 mlrd dollardy quraıdy.
Atalmysh jobalarǵa 6 trln teńge kó leminde ınvestısıa tartylyp, 12 myń jumys orny ashylady. Bul jobalar Pre-zıdenttiń tapsyrmasymen ázirlengen, olar 25 myń jumys ornyn ashýdy kez-deıtin 17 iri joba tiziminiń bir bóligi. Bar-lyq joba joǵary tehnologıalyq klaster-lerdi qurýǵa baǵyttalǵan.
Joǵaryda atalǵan toǵyz jobanyń ekeýi 2025 jyly iske qosylady. Qostanaı oblysynda 1500 jumys ornyn qamtama-syz etetin KİA avtokólikterin shyǵaratyn zaýyt iske qosylady, ol jylyna 70 myń avtokólik óndiredi. Almaty qalasyndaǵy Changan, Chery jane Haval markalarynyń
avtokólikterin shyǵaratyn mýltıbrendti zaýyt 3600 jumys ornyn qamtamasyz etip, jylyna 90 myń kólik shyǵarýǵa múmkindigi bar.
Avtomobıl ónerkásibińdegi jańa jo balardyń arqasynda 2025 jyly salada-ǵy óndiris kólemi 5%-ǵa artady dep kúti lýde. Jospar boıynsha 149 myń jeńil kelik shyǵarylýy qajet (2024 jyly býl kórsetkish 134 myń bolǵan).
Qazaqstanda sońǵy bes jylda alǵash ret óndeý ónerkásibinde 5,9% ósim tir keldi. Ósim kórsetkishi negizinen metalýr gıa (+6,9%), mashına jasaý (+9,7%), hımıa ónerkásibi (+7,7%) jáne basqa salalardaǵy óndiris kóleminiń artýyna baılanysty bolyp otyr. Jalpy, óndiris kólemi 24,5 trln teńgeni qurady.
Tústi jáne qara metalýrgıa salalary turaqty ósim kórsetýde. Mys, alúmını, sınk jáne qorǵasyn óndirisi men qaıta óńdeý kólemderi ulǵaıýda. Qurylys mate rıaldary óndirisi de qarqyndy damyp, ishki naryqtyń qajettilikterin qanaǵattan dyryp, ónimdi eksportqa shyǵarýǵa múmkindik berýde.
Indýstrıaldy jobalardy júzege asyrý úshin Qazaqstanda 15 arnaıy ekono mıkalyq aımaq jáne 51 ındýstrıaldy aımaq jumys isteıdi.
Búginde Qazaqstannyń 8 oblysynda (Astana, Shymkent, Soltústik Qazaqstan, Qaraǵandy, Qostanaı, Jambyl, Qyzyl-orda, Túrkistan oblystary) 34 shaǵyn ónerkásip aımaqtary jumys isteıdi. 2025 jyly 14 oblysta shaǵyn ónerkásip aı maqtaryn qurý josparlanyp otyr.
2024 jyly óńdeýshi ónerkásin canasynda 163 joba, al taý-ken salasynda 17 joba iske asyryldy. Jalpy, ınvestısıa-lar somasy 1,3 trln teńgeden asqan.
- TAQYRYPQA ORAI
Baýyrjan YSQAQ, ekonomıka ǵylymynyń kandıdaty, qarjyger:
MEMLEKETTİŃ NEGİZGİ BAǴYTY -EKONOMIKANY ÁRTARAPTANDYRÝ
Ónerkásip áleýetin qalyptastyrý úshin óndiristik qýattar, eńbek resýrstary, ınovasıalyq jáne tehnologıalyq aleýettiń, qarjy-lyq jáne ekologıalyq baǵyttar úılesimdi damýy qajet. Jasyratyny joq, keıingi óńdeýshi sektorǵa basymdyq berilip, shıkizatqa táýeldilikti azaıtý maqsatynda ındýstrıalyq damý baǵdarlamalary iske asyrylyp jatyr. Óńdeýshi sektorǵa basa nazar aýdaryp otyr.
Mysaly, bıyl 1,5 trln teńgege 200-ge jýyq joba iske qosylyp, 20 myńnan astam jańa jumys orny ashylady dep kútilýde. Eger bul jobalar tolyq iske assa, olardyń ekonomıkalyq úlesi 2 trln teńgege deıin jetýi múmkin.
Sonymen qatar, hımıa ónerkásibi salasynda da serpin baıqalady. Sýtegi perok-sıdi, suıyq, shyny, kúkirt qyshqyly óndiristeriniń damýy daıyn ónimderdiń báseke ge qabilettiligin arttyrýǵa múmkindik beredi. Jalpy, memlekettiń negizgi baǵyty ekonomıkany ártaraptandyrý. Óńdeýshi sektordy damytý arqyly ımporttyq ónimdermen básekelesýge qabiletti otandyq taýarlardy shyǵarý kózdelip otyr.
Memleket tarapynan óńdeýshi sektorǵa aıtarlyqtaı qoldaý kórsetilip otyr. Biraq osy qarjylaı qoldaýdyń tıimdi ıgerilýin qadaǵalaý mańyzdy. Eger qarajat naqty maqsattarǵa jumsalyp, durys baqylaý júrgizilse, ekonomıkany ártaraptandyrý saıasaty tabysty júzege asady.