Eńbek adamy
Almatydaǵy 5571 áskerı bólim – megapolıstiń tynyshtyǵyn qamtamasyz etetin mańyzdy qurylym. Bul bólim sarbazdary kún saıyn ishki tártipti kúzetý úshin kezekshilikke shyǵady. Olardyń qyzmeti kóringenimen, sarbazdardyń rýhanı jaǵdaıy men psıhologıalyq turaqtylyǵyna jaýap beretin mamandardyń eńbegi árdaıym baıqala bermeıdi. Osy bólimdegi aǵa leıtenant, brıgadanyń psıhologıalyq qamtamasyz etý qyzmetiniń aǵa ofıseri Gaýhar Saılaýhanqyzy sarbazdardyń kúndelikti kúızelisterin túsinip, olardyń áskerı ortaǵa beıimdelýine kómektesedi.
Gaýhar hanymnyń áskerı salaǵa kelgen joly erekshe. Alǵashynda mektepte psıholog bolyp jumys istep júrip, qysqartý saldarynan jańa qyzmet izdeıdi. 2016 jyly áskerge qabyldanyp, ómiriniń jańa taraýyn bastaıdy. «Áskerı orta men úshin kútpegen ózgeris boldy. Alaıda, bul sheshimime eshqashan ókingen emespin. Sarbazdarmen jumys isteý maǵan shabyt beredi», – deıdi ol.
Qazir Gaýhar hanym 1300-den astam sarbazdyń psıhologıalyq daıyndyǵyna jaýapty. Ásker qataryna jańadan kelgen jastardy zertteý, olardyń moraldyq jaǵdaıyn baqylaý, beıimdelý kezeńin jeńildetý – bul jumystyń negizgi bóligi.
Kúzgi áskerge shaqyrylý naýqany kezinde bólimge keletin sarbazdardyń árqaısysy muqıat tekserýden ótedi. Gaýhar hanymnyń aıtýynsha, jastardyń áskerı ómirge beıimdelýi ártúrli ýaqyt alady. Keıbireýi ortaǵa tez sińip ketse, endi biri uzaq ýaqyt boıy jańa tártipke úırene almaıdy. Osy kezde psıhologtardyń jumysy mańyzdy ról atqarady.
«Áskerge kelgen ár balanyń jan-dúnıesine úńilip, onyń máselelerin túsinýge tyrysamyz. Túrli ádistemelik jattyǵýlar, saýalnamalar arqyly olardyń minez-qulqy men psıhologıalyq jaǵdaıyn anyqtaımyz. Kúızelistegi sarbazdarmen jeke jumys júrgizemiz», – deıdi Gaýhar hanym.
Áskerdegi árbir sarbaz kezekshilikke tek psıhologtyń ruqsatymen ǵana shyǵady. Bul olardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýdegi mańyzdy qadam. «Jastardyń ártúrli jeke máseleleri bolady. Ata-anasymen nemese jaqyndarymen janjaldasýy olardyń minezine áser etýi múmkin. Sondyqtan sarbazdardy únemi baqylap, kúızelis belgilerin anyqtap otyramyz», – dep túsindiredi keıipkerimiz.
Gaýhar hanym kóptegen sarbazdyń taǵdyrymen betpe-bet kelgen. Onyń aıtýynsha, keıde áskerı qyzmetke jaramsyz jastar áskerge alynyp jatady. «
Birde áskerge psıhologıalyq aýytqýlary bar bala keldi. Qarapaıym ortaǵa beıimdele almaǵandyqtan, áskerdegi tártip oǵan aýyr tıdi. Tórt aılyq baqylaýdan keıin onyń densaýlyǵy áskerge jaramsyz ekenin anyqtap, úıine qaıtardyq», – deıdi ol.
Sonymen qatar, áskerde ómiri túbegeıli ózgergen jastar da bar. «Áleýmettik ortadan oqshaý ósken bir sarbazdyń boıyndaǵy tuıyqtyqty jeńýge bir jyl ýaqyt jumsadyq. Aqyrynda ol áskerı tártipke beıimdelip, jańa ortaǵa úırendi. Qazir ol áleýmettik jeliler arqyly baılanysqa shyǵyp, alǵys bildiredi. Osyndaı jetistikter bizdiń jumysymyzdyń mańyzdylyǵyn dáleldeıdi», – deıdi Gaýhar hanym.
Keıipkerimiz áskerı psıhologtyń rólin áıel adam jaqsy atqaratynyna senimdi. «Áıelder meıirimdiligi men jaýapkershiliginiń arqasynda sarbazdarǵa erekshe kóńil bóledi. Jastardy túsinip, olarǵa qoldaý kórsetýde áıeldiń jumsaq minezi óte mańyzdy», – dep atap ótti ol.
Gaýhar hanymnyń taǵy bir ereksheligi – onyń TıkTok jelisindegi belsendiligi. Onda ol áskerı ómirdiń qyzyqty sátterimen bólisip, sarbazdardyń ata-analaryna uldarynyń ómirinen habar beredi.
«Áleýmettik jeli arqyly ata-analar balalarynyń áskerı ómirin kórip, ýaıymdaryn basady. Bul bizge sarbazdardyń jaqyndarymen baılanys ornatýǵa kómektesedi», – deıdi ol.
Áskerı psıhologtyń jumysy syrt kózge baıqalmasa da, ol sarbazdardyń moraldyq turaqtylyǵyn qamtamasyz etýdegi negizgi kúsh. Gaýhar Saılaýhanqyzynyń qajyrly eńbegi, sarbazdarǵa kórsetken qamqorlyǵy – Otan qorǵaýshylardy tárbıeleýdegi mańyzdy úles. Onyń jumysy elimizdiń bolashaǵyna degen senimdi nyǵaıtady.