Aldaǵy ýaqytta ǵaryshtyq týrızm dodasyna áýe sharlary da kiriskeli jatyr
Osydan 20 jyl buryn bizdiń Baıqońyrdan amerıkalyq kásipker Denıs Tıto kókke ushqan. Sodan beri ǵarysh týrızmi paıda boldy. Qazir bul ortada báseke kóbeıdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz «Habar24» telearnasyna silteme jasap.
Jaqynda amerıkalyq mıllıarder Djeff Bezosqa tıesili «Blý Orıdjın» kompanıasy «Nú-SHpard» ǵarysh kemesimen taǵy bir top týrısi saıahatqa attandyrdy. Al Reseıde japon mıllıarderi halyqaralyq ǵarysh stansıasyna saıahattaýǵa daıyndalyp jatyr.
Bul – «Blý Orıdjın» kompanıasynyń «Nú-SHepard» kemesimen ǵaryshqa sapar shegip qaıtqan týrıserdiń ekinshi toby. 90 jastaǵy kanadalyq ártis Ýılám Shetner bastaǵan saıahatshylar Tehastaǵy aılaqtan aspanǵa samǵap, ǵarysh shekarasy sanalatyn 100 shaqyrym bıiktikke deıin kóterildi. Sodan keıin ekıpaj otyrǵan kapsýla zymyrannan bólinip jerge qaıta oraldy. Sapar 10 mınýtqa sozyldy. Shetnermen birge 3 týrıs saparlady. Olardy daıyndaýǵa birneshe kún ǵana ketti. Sapar jerden basqaryldy. «Juldyzdy jol» serıalynda kapıtan Kırktiń rolin oınaǵan Shetner alǵan áserin bylaı dep sýretteıdi.
«Sapardan keremet áser aldym. Bul meniń ómirimdegi eń eleýli oqıǵa boldy. Sezimimdi tilmen aıtyp jetkizý qıyn. Alǵan áserlerim uzaq ýaqytqa deıin saqtalary sózsiz»,-deıdi ǵaryshqa saıahattaýshy Ýılám Shetner.
Shetnerdiń saıahatyn kórýge Tehastaǵy shóleıtke júzdegen adam jınaldy. Alystan at terletip kelgender de bar. Jalpy bul «Nú Shepard» ǵarysh kemesiniń ekinshi márte kókke kóterilýi. Alǵash ret shilde aıynda birlestiktiń negizin qalaýshy Djef Bezostyń ózi 3 týrıspen saıahattaǵan.
«Men keshe Arızonada boldym. Dosym qońyraý shalyp, Shetner ǵaryshqa ushqaly jatyr kelip kór dedi. Sodan tez jınalyp jolǵa shyqtym. Sebebi mundaı sátti kózben kórgenge ne jetsin»,-deıdi Fort Ýert qalasynyń turǵyny Gerı Lındsı.
Ǵarysh týrızmi keıbireýlerdi tań qaldyryp jatsa, endi biri synǵa alyp jatyr. Mysaly Ulybrıtanıa patshaıymy otbasynyń múshesi hanzada Ýılám qazir adamzat úshin mundaı komersıalyq jobalardan kóri ǵalamdyq jylynýmen kúresý mańyzdy deıdi.
«Klımattyń ózgerýine baılanysty keleshek urpaqtyń bolashaǵyna zor qaýip tóndi. Bul qatty alańdatady. Sondyqtan álemniń alǵyr oıly azamattary ózge ǵalamsharda ómir súrý oryndaryn izdegenshe, jer sharymyzdy qalpyna keltirýge kúsh salǵany jón»,-deıdi Kembrıdj gersogy Hanzada Ýılám.
Qalaı degenmen ǵarysh týrızmi qarqyn alyp keledi. Mysaly aldaǵy jeltoqsan aıynda Baıqońyrdan halyqaralyq ǵarysh stansıasyna Soıýz zymyranymen reseı ǵaryshkeri Aleksandr Mısýrkınmen birge Japonıanyń eń baı adamy Iýsaký Maedzava jáne taǵy bir japondyq týrıs attanady. Olar ǵarysh stansıasynda 10 kún bolady. Sapardy amerıkalyq «Ǵarysh oqıǵalary» atty kompanıa júzege asyrǵaly otyr.
«Blue Origin men Virgin Galactic kompanıalarynyń týrıseri tek 100 shaqyrym bıiktikke kóterildi. Al bizdiń saıahatshylar halyqaralyq ǵarysh stansıasynda 10 kún ómir súredi. Qazir biz ǵarysh týrızmi naryǵynda túrli baǵyttardy qarastyryp jatyrmyz»,-deıdi Space Adventures kompanıasynyń prezıdenti Tom Shellı.
Aldaǵy ýaqytta ǵaryshtyq týrızm dodasyna áýe sharlary bel sheshe kiriskeli jatyr. Amerıkalyq «Ýold Vú» kompanıasy 2024-shi jyly áýe sharymen stratosferaǵa alǵashqy týrıserdi attandyrmaqshy. Áýe sharyna bekitilgen kapsýlada 8 adamǵa arnalǵan oryn bolady. Sapar 6-8 saǵatqa sozylyp, týrıser jerden 30 shaqyrym bıiktikke kóteriledi.