Halyqaralyq ǵalymdar toby kelesi júzjyldyq ishinde Jer betinen 500-den astam qus túri joıylyp ketýi múmkin ekenin anyqtady, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Mamandar bul ekologıalyq apattyń aldyn alý úshin qus túrlerin saqtaý boıynsha shuǵyl sharalar qabyldaýǵa shaqyrady.
Bul zertteý Nature Ecology & Evolution (NEE) ǵylymı jýrnalynda jarıalandy. Onda tek birneshe qus túriniń joıylýynyń ózi Jerdiń kóptegen aımaqtarynda ekologıalyq tepe-teńdiktiń buzylýyna ákelýi múmkin ekeni aıtylǵan.
Ǵalymdardyń boljamynsha, 2125 jylǵa qaraı planeta sońǵy bes ǵasyrdaǵydan da kóp qus túrinen aıyrylýy yqtımal.
Qustardyń joıylýyna alyp kelip otyrǵan negizgi faktor – aýyl sharýashylyǵy jerleriniń qarqyndy keńeıýi men paıdalanylýy. Budan bólek, klımattyń ózgerýi, ormandardyń jappaı kesilýi, sondaı-aq tabıǵı mekendeý ortasynyń tozýy da úlken qaýip tóndirip otyr.
Eń alańdatarlyq jaıt – eger adam áreketimen keltiriletin zalaldy dereý toqtatqan kúnniń ózinde, shamamen 250 qus túri báribir joıylyp ketýge beıim, sebebi olardyń sandyq popýlásıasy syn kótermeıtin deńgeıge deıin azaıǵan.
Ǵalymdar joıylyp bara jatqan qustardy saqtaý úshin olardy arnaıy baǵdarlamalar aıasynda torda kóbeıtip, keıinnen qalpyna keltirilgen tabıǵı mekenderge qaıta qonystandyrýdy (reıntrodýksıa) usynady.