Dárigerler aýrýdyń aldyn alýǵa keńes berdi.
Búgin álem boıynsha Dúnıejúzilik qant dıabetimen kúres kúni atap ótiledi, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Ataýly kún BUU-nyń halyqaralyq kúntizbesinde resmı túrde bekitilgen. Bıyl bul kún «Kedergilerdi jeńý, olqylyqtardy joıý» taqyrybynda atap ótiledi, basqasha aıtqanda qant dıabetimen aýyratyn adamdardy emdeýge jáne qoldaýǵa teńdeı qol jetkizý qajettiligine nazar aýdarylady.
«Halyqaralyq dıabet federasıasynyń (IDF) derekteri boıynsha, álemde qant dıabetimen aýyratyn 500 mıllıonnan astam adam bar. Qazaqstanda bıylǵy 1 qazanǵa qant dıabeti dıagnozy qoıylǵan 516 myń 564 turǵyn tirkelgen, onyń 92,4%-y nemese 486 853-i 2 tıpti QD-nyń úlesine tıesili, 1-tıpti qant dıabeti dıagnozy 29 711 qazaqstandyqtan anyqtaldy», – delingen Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń habarlamasynda.
Mamandardyń aıtýynsha, dıabet jaı ǵana aýrý emes. Ol – múgedektikke, tipti ólimge ákelýi múmkin eleýli qaýip. Soqyrlyq, búırek jetkiliksizdigi, júrek-qan tamyrlary aýrýlary, aıaqtyń ampýtasıasy sıaqty birqatar aýyr asqynýdy týdyrýy yqtımal.
Buryn bul aýrý eresekterge tán bolsa, qazir ómir saltyna baılanysty balalar men jasóspirimderdiń arasynda da jıi kezdesetin boldy.
Aqparatqa sáıkes, ulttyq skrınıngtik baǵdarlama aıasynda Qazaqstanda jyl saıyn shamamen 1,6 mln adam qant dıabetin erte anyqtaý úshin tekserýden ótedi, onyń ishinde 10%-ynda gıperglıkemıa belgileri anyqtalady.
«Qazaqstanda qant dıabeti dıagnozy qoıylǵan barlyq pasıentter tegin em qabyldap, konsýltasıalyq-dıagnostıkalyq qyzmetter alady ári dárigerlerdiń turaqty baqylaýynda bolady. Olar, sondaı-aq, 46 túrli dárilik preparattarmen tolyq kólemde qamtamasyz etilgen, onyń ishinde bul ınsýlınniń 20 túri jáne medısınalyq buıymdardyń 14 túri», – delingen mınıstrlik habarlamasynda.
Sonymen birge, kórsetilimder bolǵan jaǵdaıda pasıentter qajetti stasıonarlyq kómek alady. Ótken jyly qant dıabetimen aýyratyn 56 myń 933 pasıent sonda emdelgen.
Dárigerler qant dıabetiniń aýyr zardaptaryn boldyrmaýdyń eń jaqsy joly aldyn alý ekenine nazar aýdardy. 2-tıpti qant dıabeti men onyń asqynýlarynyń aldyn alý úshin kelesi nusqaýlardy oryndaǵan jón:
qalypty dene salmaǵyn saqtaý;
kún saıyn kem degende 30 mınýt fızıkalyq belsendilikpen aınalysý;
durys tamaqtaný;
qant pen qanyqqan maıdy tutynýdy azaıtý;
temeki shegýden tolyǵymen bas tartý.