Jumys izdeýshilerdiń de sany artqan.
Qazaqstannyń eńbek naryǵynda joǵary bilikti mamandar men qyzmet kórsetý salasy qyzmetkerlerin jumyspen qamtý artyp keledi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz QR Eńbek jáne áleýmettik qorǵaý mınıstrliginine silteme jasap.
2022 jyldyń ekinshi toqsanynda Qazaqstannyń eńbek naryǵynda joǵary bilikti mamandar (2,1 mln adam) men qyzmet kórsetý salasynyń qyzmetkerleri (1,3 mln adam) arasynda jumyspen qamtýdyń ósýi baıqalady. Bul rette, tutastaı alǵanda, jumys kúshiniń ekonomıkalyq belsendiliginiń turaqty ósýi baıqalady.
2022 jyldyń birinshi toqsanymen salystyrǵanda, osy jyldyń ekinshi toqsanynda jumys kúshiniń sany 10,7 myń adamǵa nemese 0,12% - ǵa ósip, 9,3 mln adamdy qurady. Eger ótken jyldyń uqsas kezeńimen salystyratyn bolsaq, onda jumys kúshiniń 23,7 myń adamǵa nemese 0,26% - ǵa ósýin atap ótýge bolady.
«Dástúrli túrde jumyspen qamtýdyń negizgi ósimi jaldamaly jumysshylarǵa tıesili boldy, olardyń sany jyldyq dınamıkada 0,3% - ǵa ósti, alaıda toqsan ishinde 0,2% - ǵa tómendep, 6,7 mln adamdy qurady. Ózin – ózi jumyspen qamtyǵandardyń sany bir jylda 0,13% - ǵa, al toqsan ishinde 1,2% - ǵa artty. Bul rette jyldyq serpinde jaldamaly jumyskerlerdiń absolúttik ósimi ózin – ózi jumyspen qamtyǵandardyń ósiminen 8 ese asyp tústi», – dedi «Eńbek resýrstaryn damytý ortalyǵy» AQ Basqarýshy dırektory Aleksandra Molchanovskaıa.
Jaldamaly jumyspen qamtý qurylymy kóbinese turaqtylyqty saqtaı otyryp, maýsymdyq ózgeristerdi kórsetedi, ıaǵnı belgili bir merzimge jáne belgili bir jumys kólemine jumys isteıtin jaldamaly adamdardyń sany artyp keledi.
Osylaısha, turaqty jumys orny bar jaldamaly qyzmetkerlerdiń sany jyldyq jáne toqsandyq dınamıkada tıisinshe 0,5% - ǵa jáne 1,2% - ǵa tómendep, 6,3 mln adamdy qurady. Bul rette sharttyń belgili bir merzimi bar qyzmetkerlerdiń ósýi jyl ishinde +56% - dy jáne toqsan ishinde +8% - dy qurady, osylaısha olardyń sany 248,4 myń adamǵa deıin ósti, al belgili bir jumys kólemine jaldanǵandar sany jyl ishinde +78% - ǵa jáne toqsan ishinde +33% - ǵa 100 myń adamǵa deıin ósti.
«Basqa jumys izdep júrgen adamdardyń sany artqanyn aıta ketý kerek. Olardyń salystyrmaly túrde az sanyna qaramastan – barlyǵy 15,8 myń adam, bir jyl ishinde olardyń sany 38,6%-ǵa, al toqsan ishinde – 34,2% - ǵa ósti, bul azamattardyń kásibı utqyrlyǵynyń artýyn kórsetedi,», – dep bólisti Aleksandra Molchanovskaıa.
Eger eldegi ózin-ózi jumyspen qamtý sapasyn qarastyratyn bolsaq, onda olardyń tabysynyń qysqarýy trendi aıqyn kórinedi. Máselen, jyldyq kezeńde ózin-ózi jumyspen qamtyǵan halyqtyń ósýi negizinen nátıjesiz jumyspen qamtýdyń 13% - ǵa nemese 21 myń adamǵa ósýi esebinen boldy. Al ótken jyldyń uqsas kezeńinde nátıjeli jumyspen qamtýdyń 1% - ǵa nemese 18 myń adamǵa tómendeýi baıqaldy. Toqsandyq dınamıkada eki kórsetkish te óskenimen, nátıjeli jumyspen qamtý – 1%-ǵa, ónimsiz jumyspen qamtý – 2% - ǵa ósip, tıisinshe 1,9 mln adamdy jáne 176,5 myń adamdy qurady.
Kásipter toptary bólinisinde neǵurlym eleýli úlesti kásibı mamandar (23% nemese 2,1 mln adam), qyzmet kórsetý jáne satý salasynyń qyzmetkerleri (14% nemese 1,3 mln), biliktiligi joq jumysshylar (16% nemese 1,4 mln) quraıdy. Bul rette jyldyq serpinde barlyq qalǵan toptarda Jumyspen qamtýdyń ósýi aıasynda ortasha bilikti mamandardyń (-1,1 p.t.), ónerkásip, qurylys jáne kólik jumysshylarynyń (-0,3 p. t.) jáne biliktiligi joq jumysshylardyń (-1,5 p. t.) úlesteriniń qysqarýy baıqalady.
Oqýshylar men egde jastaǵy adamdar arasynda toqsandyq jáne jyldyq dınamıkada jumyspen qamtýdyń ósýin atap ótýge bolady. Sonymen, eger mektep oqýshylary jaǵdaıynda bul ishinara jazǵy demalystarǵa baılanysty bolsa, onda 65 jastan asqan adamdar úshin sebepter qosymsha tabys qajettiliginen kásibı suranysqa deıin ózgerýi múmkin. Máselen, 15 jastaǵy jumyspen qamtylǵandar sany jyldyq dınamıkada 3,5 esege jáne toqsandyq dınamıkada 8,2 esege artyp, 1,1 myń adamdy qurady, al zeınetkerlik jastaǵy adamdar (65 jastan joǵary) – 23% – ǵa jáne 74% - ǵa tıisinshe 95,3 myń adamǵa deıin qurady.
«Bilim berý deńgeıi boıynsha jumyspen qamtý qurylymy ózgerissiz qaldy – burynǵysynsha orta kásiptik bilimi bar jumyspen qamtylǵandardyń úlesi basym (49%), ekinshi orynda (44%)-joǵary bilimi barlar jáne eń az úles tek mektep bilimi barlardyń enshisinde (7%)», – dedi Aleksandra Molchanovskaıa.
Eldegi jumyssyzdyq jyl boıy 4,9% deńgeıde turaqty bolyp qalýda. Jumyssyzdar sany bir jylda 0,1% - ǵa nemese 592 adamǵa ósip, toqsanda 1,2 myń adamǵa (-0,3%) qysqardy. Aıta ketý kerek, 29-34 jas aralyǵyndaǵy áıelder arasyndaǵy jumyssyzdyq deńgeıi 6,7-den 8,1% - ǵa deıin, ásirese aýyldyq jerlerde 5,8-den 9,9% - ǵa deıin ósti.
Óńirlik bóliniste jumyssyzdyq deńgeıi is júzinde ózgergen joq, Mańǵystaý oblysyn qospaǵanda, onda osy kórsetkish bir toqsanda 4,9% - dan 5,1% - ǵa deıin ósti, bul da jalpy el boıynsha joǵary.
Birinshi toqsanmen salystyrǵanda, buryn tamaqtaný boıynsha qyzmet kórsetý salasynda jumys istep, jumyssyz qalǵandar sany 60%-ǵa, qarjy jáne saqtandyrý salasynda – 34,3%-ǵa, kólik jáne qoımalaý salasynda – 34%-ǵa ósti. Bul rette jyljymaıtyn múlik salasyndaǵy jumyssyzdar sany 63,2%-ǵa, kásiptik, ǵylymı jáne tehnıkalyq qyzmet salasynda – 26,8%-ǵa, qurylysta – 21,1%-ǵa tómendedi.