Árkimniń atom qýatyna qatysty táýekelge baryp óz tujyrymyn bildiretin syndarly shaǵy týǵan tárizdi. Keshegi Prezıdent Joldaýy osyndaı oıǵa jeteledi. Taqyryp medıa keńistikte jıi qozǵalǵanymen, pikirler san alýandyǵy saıabyrsıtyn emes.
Qazaqstanda atom elektr stansıasynyń salynýyna qarsylyq negizinen ekologıalyq qaýip-qaterlermen, qaýipsizdik faktorlarymen baılanysty. Keshegi tarıhymyzdyń aqtańdaqtary, atom qarýyn synaýdyń zardaptary jadymyzda tur, úreı týdyratyny da sondyqtan. Atom óndirisiniń sýǵa, topyraqqa, aýaǵa áseri de aýqymdy zertteýlerdi, bilikti saraptaýlardy talap etedi.
Tarazynyń ekinshi basynda Qazaqstan ekonomıkasynyń bolashaǵy, onyń áleýeti men ósý qarqyny tur. Jyl ótken saıyn energıa kózderi men onyń turaqtylyǵyna degen suranys óse beredi. Adamdardyń turmys deńgeıiniń sapasy da elektr qýatymen tyǵyz baılanysty. Osy faktorlardy ǵylymda tehnologıalyq qatpar, deńgeı (tehýklad) degen uǵymmen túsindiredi. Atom tehnologıasynyń tolyq engizilýi bilim men ǵylymǵa da tyń serpilis beredi, jańa mamandar men ǵalymdar shoǵyry ósip shyǵady. AES sonymen qatar birneshe qosalqy óndiristi jandandyrady jáne salaaralyq ǵylymdarǵa de qozǵaý salady.
El bolashaǵy úshin mańyzdy bul máselede kóp argýmenttermen oı talastyrýǵa bolady. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev keshegi Joldaýynda ony halyqtyń keń talqylaýyna usynyp, referendým arqyly sheshim qabyldaýdy usyndy. Ártúrli pikirler daý-damaıǵa túsken jaǵdaıda bul óte salmaqty sheshim, halyq tilegine qulaq asqan bıliktiń kóregendigi. Onsyz da Qazaqstannyń barlyq óńirlerinde AES qurylysyna qatysty kópshilik talqylaýlary bolatyndyǵy aıtylyp, bastalyp ta ketip edi.
Endi referendýmdy ótkizýge qatysty bir aýyz pikir bildirsem dep otyrmyn. Qazaqstannyń sıfrlyq tehnologıalardy engizýdegi jetken jetistikterin nazarǵa ala otyryp, osy referendýmdy elektrondy ótkizýdiń múmkindikteri qarastyrylsa degen usynysym bar. Aqparattyq tehnologıalar ýnıversıtetiniń ókili retinde onyń birneshe múmkindigine kóńil aýdarǵym keledi. Bir nusqasy, mobıldi qosymsha arqyly saılaý quqyǵy bar azamattar tirkeýden ótedi jáne daýys berý naqty bir ýaqyt sheńberinde ótedi, nátıjesi avtomatty jarıalanady. Elektrondy úkimet portaly arqyly daýys berýdi taǵy bir nusqa retinde qarastyrýǵa bolady.
Referendýmǵa elektrondy qatysý naǵyz belsendi elektoratty anyqtaýǵa jol ashady, belsendi azamattar óziniń azamattyq pozısıasyn batyl qorǵap shyǵady. Aqparatty búlinýden saqtaýdyń, azamattardyń tańdaýyn qorǵaýdyń tehnologıalyq múmkindikteri jetkilikti. Osy jolda batyl tájirıbe jasap, ilgeri jyljıtyn da ýaqyt kelgen tárizdi.