Almaty qalasynyń Óńirlik komýnıkasıalar qyzmeti alańynda elimizdiń úzdik kardıologtarynyń qatysýymen Dúnıejúzilik júrek kúnine arnalǵan baspasóz konferensıasy ótti. Kardıologıa jáne ishki aýrýlar ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń basqarma tóraıymy, medısına ǵylymdarynyń doktory, profesor Roza Qýanyshbekova dárigerler aldynda úlken mindet - júrek-qan tamyrlary aýrýlarynan bolatyn ólim-jitimdi azaıtý mindeti turǵanyn aıtty, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Aıta ketsek, 2011 jyldan bastap Dúnıejúzilik júrek kúni jyl saıyn 29 qyrkúıekte atalyp ótedi. Merekeni belgileý qajettiligin kardıologtar jarıalaǵan, óıtkeni álemde jyl saıyn júrek-qan tamyrlary aýrýlarynan 17 mıllıonnan astam adam qaıtys bolady.
«Dúnıejúzilik júrek kúni aýrýdyń aldyn alý búkil álemde de, jeke deńgeıde de múmkin jáne qajet ekenin eske salýǵa arnalǵan. Bul kúni barlyq dárigerler kúsh biriktirip, adamdarǵa júrek-qan tamyrlary júıesiniń densaýlyǵyna nemquraıly qaraýdyń qaýiptiligi týraly habarlaıdy. Densaýlyqty nyǵaıtý júrek aýrýynyń qaýpin tómendetýge baǵyttalǵan. Aldyn alý sharalary ómir boıy júrgizilýi kerek. Júrek pen qan tamyrlary aýrýlarynyń aldyn alý úshin jumys pen demalys rejımin utymdy etý, fızıkalyq belsendilikti arttyrý, alkogól men temeki shegýden bas tartý, dıeta men dene salmaǵyn qalypqa keltirý qajet. Denege der kezinde kómektesý», - deıdi profesor Roza Qýanyshbekova.
Kardıologıa jáne ishki aýrýlar ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń basqarma tóraıymy júrek-qan tamyrlary aýrýlary álemdegi ólim men múgedektiktiń negizgi sebebi bolyp tabylatynyn qosty.
«COVID-19 pandemıasy kezinde barlyq sebepterge baılanysty ólim kóbeıdi, sonyń ishinde júrek-qan tamyrlary aýrýlary men ınsýlttan bolatyn jaǵdaılar alda tur. Koronavırýs trombozǵa beıimdilikti týdyrady jáne júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń órshýine sebep bolady. Postkovıdti sındrom aýrýlardyń paıda bolýyna sebep bolady, arterıalyq gıpertenzıa, arıtmıa, júrektiń ıshemıalyq aýrýy, sozylmaly júrek jetkiliksizdigi, qant dıabeti paıda bolady. Pnevmonıadan bolatyn ólim-jitim 12%-ǵa ósti. Olar pnevmonıanyń ózinen emes, onyń asqynýynan qaıtys bolady», - deıdi Roza Qýanyshbekova.
Sondyqtan táýekelderdi azaıtý úshin júrek aýrýy bar adamdarǵa koronavırýs ınfeksıasyna qarsy vaksınalaý qajet, biraq vaksınalaý turaqty jaǵdaıda ǵana júrgizilýi kerek. Profesor júrek-qan tamyrlary aýrýlary bar adamdardyń koronavırýstan uzaq emdelýge bolatynyna nazar aýdardy. Kardıolog júrek jetkiliksizdigi birdeı kórinistermen sıpattalatynyn jáne nátıjesinde eki aýrýdyń bir-birin asqyndyrýy múmkin ekenin kórsetti.
Roza Qýanyshbekova óz sózinde 2013 jyldan beri Qazaqstanda eń kóp taralǵan júrek aýrýlaryn qamtıtyn aýrýlardy basqarý baǵdarlamasynyń oryndalýy týraly baıandady. Baǵdarlama pasıentterge densaýlyǵyn baqylaýdy úıretedi.
«Baǵdarlamaǵa qatysýshylar dınamıkalyq negizde tirkelgen sozylmaly naýqastar bolyp tabylady. Naýqastyń ózi qyzyǵýshylyq tanytyp, nátıje úshin jumys isteýge daıyn bolýy mańyzdy. Dáriger oǵan aýrýy týraly tolyq aqparat beredi, densaýlyǵyn saqtaý jáne jaqsartý úshin ne isteý kerektigin túsindiredi. Pasıentter usynystar alady, densaýlyǵyn óz betinshe baqylaýdy úırenedi, daǵdarys jaǵdaıynda ózine alǵashqy medısınalyq kómek kórsetedi. Naýqastar úshin jeke is-qımyl jospary jasalady: dári-dármekterdi qabyldaý kestesi, fızıkalyq belsendilik mólsheri, dıeta», - deıdi profesor.
Búginde baǵdarlamaǵa qatysatyn arterıalyq gıpertenzıamen, sozylmaly júrek jetkiliksizdigimen jáne qant dıabetimen aýyratyn naýqastardy qamtý 56% quraıdy. Baǵdarlamany iske asyrý aýrýhanaǵa jedel jatqyzý sanyn azaıtty. Naýqastardyń "jedel járdem" shaqyrýy az boldy.
Sonymen qatar, Ulttyq kardıologıa jáne ishki aýrýlar ǵylymı-zertteý ınstıtýtynda tájirıbeli kardıologtar men hırýrgtar endovaskýlárly aorta klapanynyń ımplantasıasyna joǵary tehnologıalyq kardıologıalyq operasıalardy sátti júrgizedi