Salaýatty ómir saltyn saqtaý, belsendi qozǵalys - júrektiń jumysyn jaqsartatyn alǵysharttar
«Gımnastıka, fızıkalyq jattyǵý, jaıaý júrý - jumys isteý qabiletin, densaýlyq, tolyqqandy ári jaıdary ómirdi saqtaǵysy keletin árbir adamnyń kúndelikti ómirine myqtap enýi kerek» degen eken medısınanyń atasy Gıppokrat.
Kóp jaıaý júrý, júgirý, deneni shynyqtyrý degen belsendi qozǵalystyń bári saıyp kelgende júrektiń jaqsy jumys isteýi úshin qajet. Júrek taqyrybyn tekke qozǵap otyrǵan joqpyz. Sebebi, búgin - Dúnıejúzilik júrek kúni.
Eń alǵash ret bul kún Dúnıejúzilik júrek federasıasynyń bastamasymen uıymdastyrylǵan. Bul aksıany sol kezde DDSU, IýNESKO jáne basqa da mańyzdy uıymdar qoldaǵan. Bastypqyda bul kún qyrkúıektiń sońǵy jeksenbisinde atalyp ótetin, 2011 jyldan beri naqty kún retinde 29 qyrkúıek belgilendi.
Búgingi tańda júrek-qan tamyrlary aýrýlaryna álemde adamdar óte jıi shaldyǵady. Dúnıe júzinde jyl saıyn 18 mılllıonan astam adamnyń ólimi tap osy júrek-qan tamyrlary aýrýlarynan bolady eken.
Sondyqtan, osyndaı qaıǵyly jaǵdaılar oryn almas úshin, onyń aldyn alǵan mańyzdy. Salaýatty ómir saltyn ustanbaý júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń damýyna ákeledi jáne kóbinese aýrý bala kezden nemese jasóspirim shaqtan bastap qalyptasa bastaıdy. Al jas ulǵaıǵan saıyn júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń qaýpi arta túsedi. Sondyqtan júrekti saqtap, densaýlyqqa kóńil bólip, aýrýdyń aldyn alýdy bala kezden qolǵa alǵan jón.
Salaýatty ómir saltynan basqa, qazirgi qoǵamda densaýlyq mádenıetin saqtaǵan jón. Aýrýlardy erte anyqtaý úshin, júıeli ári ýaqytyly medısınalyq tekserýden ótip turǵan jón. Kúızelispen kúresip, qolaısyz qorshaǵan orta men ekologıalyq jaǵdaı nasharlaǵan jaǵdaıda, densaýlyq saqtaý ádisterin meńgerý kerek.
Dúnıejúzilik júrek federasıasynyń málimetinshe, 80% jaǵdaıda ınfarkt pen ınsýlttan bolatyn ólimniń aldyn alýǵa bolady. Ol úshin salaýatty ómir saltyn saqtap, tabak ónimderiniń qoldanylýyn qadaǵalap, tamaqtanýdy rettep, dene qımyldarynyń belsendiligi kerek.
62 tamyrymyzdan qan aıdap turǵan "motorymyz" - júrekke aýyr salmaq túsire bermeı, stresten aýlaq bolaıyq. Kúızelis pen ýaıym-qaıǵy júrekke zıan ekenin esten shyǵarmaıyq. Ári aınalamyzdaǵy jandardyń da júrekterin jaralamaı, kerisinshe, aıalaıyq.