Almatyda Túrkitildes jýrnalıser qorynyń uıymdastyrýymen İİİ Halyqaralyq Túrkitildes jýrnalıser medıa forýmy ótti. Elimizdiń ár aımaǵy men Ózbekstan, Túrkıa, Qyrǵyzstan, Ázirbaıjan, Belgıa, Brıtanıa, Nıderland elderiniń BAQ basshylary, jýrnalıser, medıa salasyndaǵy úkimettik emes uıymdardyń ókilderi, JOO jýrnalısıka fakúltetteriniń oqytýshylary qatysty.
Forým aldynda gala-banket uıymdastyrylyp, «Erkin sóz – 2023» jáne «Áleýmet – qoǵam aınasy» baıqaýlarynyń jeńimpazdary marapattaldy. «Túrkitildes jýrnalıser qory» Qoǵamdyq qory uıymdastyrýymen jáne «Halyq bank» AQ demeýshiligimen ótken jýrnalıser arasyndaǵy «Erkin sóz» shyǵarmashylyq baıqaýynyń qorytyndysy boıynsha «Úzdik telesújet» nomınasıasyn Gúlnár Taıjan, «Úzdik maqala» nomınasıasyn Qundyz Qabyldenova, «Saıttaǵy úzdik maqala» nomınasıasyn «Aıqyn» saıtynyń tilshisi Jadyra Músilim ıelendi. Sondaı aq Joldasbek Dýanabaı atyndaǵy arnaıy syılyqpen Ádilet Qanat, Aınur Sydyqova atyndaǵy arnaıy syılyqpen Qalqaman Nurlyhan, Sáken Orynbasaruly atyndaǵy arnaıy syılyqpen Altynaı Jetpisbaeva marapattaldy. Al áleýmettik salany damytýǵa úles qosyp júrgen jobalardy elge nasıhattaý maqsatynda uıymdastyrylǵan «Áleýmet – Qoǵam aınasy» baıqaýynan jeńimpaz atanǵan úsh jýrnalıs Qalmurat Dáýletbaev – 3 oryn, Aqbota Musabek – 2 oryn, Elmıra Júrsinbekqyzy 1 oryndy ıelendi.
Forýmda otandyq jáne sheteldik medıa sarapshylar Túrki memleketteriniń aqparattyq yntymaqtastyǵy, kásibı etıka, quqyq jáne aqparattyq qaýipsizdik máselelerin talqylady. Sonymen qatar, kontentti monetızasıalaý máseleleri, jasandy ıntellekt trendteri men ony medıa keńistikte qoldaný taqyryby talqylanyp, trenıń ótkizildi
Forým aıasynda «Psıhologıalyq qysym jáne emosıany basqarý», «Empatıa» taqyryby boıynsha medıatrener Janıa Bısenova jan-jaqty túsindirip, toppen tájirıbelik jumys júrgizdi. Semınar trennıg barysynda qatysýshylar bir-birimen qyzý pikir almasty. Ásirese, «Soǵys, zorlyq-zombylyq, tabıǵı apattar qurbandarymen suhbat alý, qarym-qatynas jasaýdyń psıhologıalyq tásilderi» taqyrybynda qatysýshylar jan-jaqty pikir aıtyp tartysty boldy. XXI ǵasyrdyń óte ózekti máselesi «Jasandy ıntellektti jýrnalısıkada paıdalaný» taqyrybyn sóz etken medıatrener Meıirjan Áýelhanuly tyń oılarymen kópshilikti tánti etti. Semınar-trenıng barysynda búgingi kúni tanymal, ári suranysqa ıe tehnologıa – jasandy ıntellektpen jumys isteý, tájirıbege engizýdi úırendi.
«Medıaforýmda biz Qazaqstan men túrki elderinen jınalǵan áriptesterimizben birge medıa salasyndaǵy túıtkilder men olardy sheshýdiń joldaryn qarastyryp otyryp, ortaq jobalar jasaýdy keńesemiz. Basty maqsatymyz – túbi bir túrkiniń tarıh, rýhanıat, óner, ekonomıka men saıasatyn túrki halyqtaryna nasıhattaý, olardy bir-birine jaqyndastyrý. Ókinishke qaraı, 70 jylǵa jýyq ústemdik qurǵan Keńester Odaǵy baýyrlas halyqtardy bir-birine jat qyldy. Álipbıin ózgertý arqyly qazaq, qyrǵyz, ózbek, túrkimen, tatar, bashqurt, qaraqalpaq, taǵy basqa ulttardyń arasyndaǵy baýyrlastyq baılanysty úzýge tyrysty. Biz, túrki elderiniń aqparat quraldary men jýrnalıseri osy olqylyqtardyń ornyn toltyrýǵa kúsh salýymyz qajet. Ol úshin qysqamerzimdi jáne uzaqmerzimdi strategıalyq josparlardy qura otyryp, maqsatty da úzdiksiz damýǵa múddelimiz», – dedi «Túrkitildes jýrnalıser qory» QQ jetekshisi Názıa Joıamergenqyzy.
Belgıalyq jýrnalıs Iýsýf Djınaldyń pikirinshe, Túrki memleketteriniń BAQ-tarynda birlesip jumys isteý úshin kóp múmkindik bar. Máselen, baýyrlas elder medıa naryǵyna qajetti kadrlardy daıarlap, tájirıbe almasa alady dep esepteıdi.
«Bir kezderi Jibek joly arqyly saýda jasaǵandar sonymen qatar aqparat jetkizýshiler de bolatyn. Biz jýrnalıser aqparatty bir derekkózden alyp, ekinshi bir derekkózge jetkizýshimiz. Osy qyzmetti atqarý barysynda bizge júktelgen jaýapkershilik pen zor mısıa bar. Biz ózimizdiń dilimizdiń, tilimizdiń, elimizdiń ókili bolamyz. Qazir Jibek jolynyń mindetin onlaın BAQ óziniń mindetine alyp, atqaryp otyr. Men ózim Túrkıada ári Eýropada jýrnalıs retinde qyzmet etemiz. Ózimizdiń múmkindikterimizdi paıdalana otyryp, ózimiz úshin ári Túrki memleketteri úshin júrli jospar quryp, jumys isteı alamyz. Álbette ol úshin ózimizdiń qarym qabiletimiz ben bilim biliktiligimizdi biriktirýimiz qajet. Mysaly, Almatyda otyrǵan bir jýrnalıs Eýropanyń kez kelgen elindegi medıada jumys isteı alady. Iaǵnı mańyzdy aqparattardy, túrki elderine ortaq qundylyqtardy nasıhattaı alamyz. Aldaǵy ýaqytta Túrki tildes jýrnalıseri qorymen birlesip Eýropadaǵy úkimettik emes uıymdarmen birge birqatar jumysty qolǵa alamyz. Mundaı jobalardy Túrkıadaǵy áriptestermen birlesip jasap júrmiz, endigi kezek Qazaqstanda», – dedi belgıalyq jýrnalıs Iýsýf Djınal.
