Kolýmbıa ýnıversıtetiniń ǵalymdary bıologıalyq qartaıý jyldamdyǵy (jasýshalardyń epıgenetıkalyq jasy) men bilim deńgeıi arasyndaǵy baılanys baryn anyqtady.
Bul taraptaǵy taldaý nátıjesi kórsetkendeı, orta eseppen árbir eki jyl saıyn bilim alǵan adamnyń qartaıý prosesi 2-3%-ǵa báseńdeıdi jáne ólim qaýpi shamamen 10%-ǵa tómendeıdi. Bul jaıynda islam.kz portaly jamanetwork.com aqparat kózine silteme jasaı otyryp málim etedi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Ǵalymdar bul baǵytta DNQ markerleriniń kómegimen bıologıalyq jasty ólsheýge arnalǵan DunedinPACE epıgenetıkalyq saǵat algorıtmin qoldandy. Zertteýshiler qan synaǵy arqyly aq qan jasýshalarynyń quramyndaǵy DNQ-nyń metıldený deńgeıin baqylaǵan. Bıologıalyq qartaıý prosesi jasýshalardyń, ulpalardyń jáne aǵzalardyń tutastyǵy men turaqtylyǵyn birtindep buzatyn molekýlalyq ózgeristerdiń kóbeıýimen birge júredi. Ǵalymdar algorıtmdi Framingham Heart zertteý jobasyna qatysqan 2437 adamnyń derekterine qoldanyp kórgen eken. Osy tusta atalmysh zertteý uzaq mezimge arnalǵanyn ári Amerıka qurama shtattaryndaǵy Freımıngem qalasynyń júrek-qan tamyr aýrýlarynan zardap shegetin naýqastardy qamtyǵanyn aıta ketý kerek.
Bul zertteý 1948 jyldan beri júrgizilip keledi. Sodan beri úsh urpaq aýysqan. Budan bólek, ǵalymdar bilimmen baılanysy joq faktorlardyń yqpalynyń bar-joǵyn tekserip kórý úshin bilim deńgeıi ártúrli baýyrlar men ápkeli-sińlili aǵaıyndylar arasyndaǵy aıyrmashylyqty da qosymsha saraptap, zerttep kórgen eken. Bilim men qartaıý prosesi arasyndaǵy baılanystyń bilim deńgeıleri ártúrli týystar arasynda da bolatyny anyqtaldy. Bilim deńgeıi joǵary adamdar bilim deńgeıi tómen adamdarǵa qaraǵanda uzaq jáne salamatty ómir súretini burynnan belgili bolǵanymen, bul zańdylyqtyń ózi áleýmettik faktorlarǵa baılanysty bolady. Máselen, sapaly medısınalyq kómekke qol jetkize alatyn jáne salamatty ómir saltyn júrgizýge múmkindik beretin jalaqysy joǵary jumysta isteıtin adamnyń bilim deńgeıi ózimen qatarlas tabysy tómen adamǵa qaraǵanda uzaǵyraq ómir súredi.