Elimizdiń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń búkil álem halqy men kóshbasshylaryna arnalǵan tarıhı manıfesi osydan týra bes jyl buryn, 2016 jylǵy 31 naýryzda, Vashıngton qalasynda ótken Iadrolyq qaýipsizdik jónindegi Samıtte jarıalandy.
Bul manıfes jańa ǵasyrda Birikken Ulttar Uıymynyń Bas Assambleıasy men Qaýipsizdik Keńesi sıaqty negizgi organdarda joǵary resmı deńgeıge ıe bolǵan birinshi qujat retinde tirkelip, álemniń barlyq memleketterine taratyldy. Bul qujatta N. Nazarbaev álemge tónip turǵan syn-qaterdi, bolyp jatqan keleńsiz oqıǵalardy aıta kele, ıadrolyq qarýsyz álem qurý búkil adamzattyń jáne barlyq dúnıe júzi úshin ózekti másele ekendigin aıqyndap berdi.
Elbasy Qazaqstannyń kóp ulttyń basyn qosqan, beıbitshiligi jarasqan, birligi men tirligi tutasqan memleket ekenin pash etip qana qoımaı, memleketimizdiń jarqyn bolashaǵy úshin óziniń erkimen Semeı ıadrolyq synaq polıgonyn japqanyn aıtyp, adamzatqa «HHI ǵasyr. Soǵyssyz Álem» atty baǵdarlamanyń qajettigin ortaǵa saldy. Elbasynyń «Qazirgi kezdegi birde-bir soǵysta jeńimpaz bolmaıdy jáne bola da almaıdy, onda bári de jeńiledi» dep aıtqan tujyrymy álem jurtshylyǵyn jáne memleket basshylaryn úlken jaýapkershilikke shaqyratyny sózsiz. Óıtkeni búgingi tańda dúnıe júziniń 40-tan astam memleketinde ıadrolyq qarý bar jáne onyń sany 13 myńnan asady. Olardyń bári bir mezgilde qoldanylǵan jaǵdaıda jer sharynyń bolashaǵyna adamzattyń qaperine de kirip shyqpaıtyn qater tónetini belgili. Bizdiń memleketimiz polıgon jabýdan bastap, óziniń beıbitsúıgish el ekenin tanyta otyryp, Ortalyq Azıa elderiniń aýmaǵynda ıadrosyz aımaq qurýǵa qol jetkizdi. Qazirgi tańda Qazaqstan ıadrolyq nysandary men materıaldary eń joǵary qaýipsizdik jaǵdaıyna jetkizilgen 20 eldiń qataryna kirip otyr. Ony men ózim Shyǵys Qazaqstan oblysynda issaparda bolǵanda kózimmen kórdim.
Nursultan Nazarbaevtyń dúnıe júzine ıadrolyq qarýdy taratpaýdyń birden bir joly retinde tómen baıytylǵan ýran bankin qurý jobasy qoldaý taýyp, iske asyryldy. Bul jerde aıta ketetin bir kórsetkish – qazirgi kezde elimiz Dúnıezúzilik ıadrolyq qaýymdastyqtyń (WNA) saraptamasyna sáıkes ýran kenin óndirýde álemde birinshi oryndy ıelense, onyń jerasty qory boıynsha ekinshi orynda tur.
Jalpy Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti N. Nazarbaevtyń jahandyq soǵysty boldyrmaý, memleketaralyq qaqtyǵystardy dıplomatıalyq joldarmen sheshý, ıadrolyq qarýdan bas tartý, beıbitshilik pen tatýlyq bastamalary men usynystary jáne de memleket arasyndaǵy kelispeýshilikterdiń oryndy sheshimderi men keńesterin qabyldap, álem kóshbasshylarynyń arasynan árdaıym qoldaýyn taýyp keledi. Oǵan barlyǵymyz kýámiz - Nursultan Nazarbaevqa ıadrolyq qarýsyz álem salasyndaǵy sińirgen eńbegi úshin halyqaralyq úılesimdilik pen tózimdilik bastamashylyǵy men basqa da eńbekteri bıik baǵalanyp jıyrmaǵa jýyq halyqaralyq marapattyń berilýi búkil elimiz úshin úlken maqtanysh. Olardyń ishinde Ulybrıtanıanyń «Áýlıe Mıhaıl men Áýlıe Georgıı Ordeniniń Úlken Kresi», Japonıanyń «Úlken taspadaǵy Hrızantema» ordeni, Amerıka Qurama Shtattarynyń «Iadrolyq qaýipti boldyrmaý bastamashylyǵyndaǵy sińirgen eńbegin qadirleý» syılyǵy, «Hırosıma qalasynyń Erekshe Qurmetti Azamaty» ataqtary men kóptegen marapattar bar.
Bul manıfese Elbasy aǵymdaǵy ǵasyrda bolashaq urpaqtyń taǵdyry men jarqyn keleshegine alańdaýshylyq bildiretinin aıtady. Qazaqstannyń órkendeýi dúnıejúzindegi aldyńǵy qatarly 30 memlekettiń tizimine enýi keleshektegi jastardyń qolynda ekenin aıtyp, elimizde olardyń tereń bilimdi bolýlaryna barlyq múmkinshilikter men jaǵdaılar jasalynǵan. Bizdiń jastarymyz erteńgi kúngi memleket basshylary, qorǵanys kemeńgerleri jáne túrli ınovasıalyq tehnologıalyq salalardyń tutqasyn ustaıtyn azamattar bolady. Tuńǵysh Prezıdentimizdiń búkil dúnıejúzine arnalǵan manıfesin tereńinen túsinip, bereke birlik pen beıbit ómir súrý jolynda, ony júzege asyrýǵa óskeleń urpaq bar kúsh-jigerin salýy kerek dep oılaımyn.
Elimiz aman, irgemiz tynysh bolyp, shańyraǵymyz shattyqqa bólensin!