Búgin Qazaqstan Ulttyq banki bazalyq mólsherlemeni 15,25%-ǵa deıin kóterdi. Bul sheshim birqatar sebepterge negizdelgen, olardyń ishinde teńgeniń álsireýi erekshe oryn alady. Sarapshylar bazalyq mólsherlemeniń ósýi qandaı saldarǵa ákeletinin túsindirip otyr.
Bazalyq mólsherlemeniń kóterilýiniń negizgi saldary:
-
Nesıe qymbattaıdy. Bankter bazalyq mólsherlemege súıenedi, sondyqtan nesıe boıynsha paıyzdyq mólsherlemeler ósedi. Bul ıpoteka, bıznes-nesıe jáne tutynýshylyq nesıelerdi qosa alǵanda barlyq túrlerine áser etedi.
-
Depozıtter boıynsha paıyzdar artady. Depozıtterge beriletin syıaqy mólsherlemesi ósetindikten, halyqtyń jınaqtaýǵa yntasy artýy múmkin.
-
Ipoteka qymbattaıdy, qoljetimdilik azaıady. Komersıalyq ıpoteka boıynsha paıyzdar artady, bul óz kezeginde jańa ıpotekalyq nesıelerdiń sanyn azaıtýy múmkin.
-
Kásipkerler az nesıe alady. Bızneske arnalǵan nesıelerdiń qymbattaýy kásipkerlerdiń nesıelik resýrstarǵa qoljetimdiligin tómendetedi. Bul iskerlik belsendiliktiń tómendeýine ákelýi múmkin.
-
Shaǵyn jáne orta bızneske qysym. Nesıege qoljetimdiliktiń qıyndaýy jańa bıznes-jobalardy bastaýǵa nemese bar bıznesin keńeıtýge kedergi keltiredi.
-
Ekonomıkanyń baıaýlaýy. Nesıelik belsendiliktiń jáne tutynýshylyq shyǵyndardyń tómendeýi ekonomıkanyń qarqynyna keri áser etýi múmkin.
Ekonomıkalyq saldary
Bazalyq mólsherlemeniń ósýi ekonomıkanyń barlyq salalaryna áser etedi. Bir jaǵynan, depozıttik syıaqynyń ósýi jınaqtardy kóbeıtýge yntalandyrady. Ekinshi jaǵynan, bul bıznes pen tutynýshylar úshin qosymsha qarjylyq júkteme bolyp tabylady.
Ekonomıserdiń pikirinshe, bazalyq mólsherlemeniń ósýi qysqa merzimde ınflásıany baqylaýǵa kómektesýi múmkin, biraq uzaq merzimdi perspektıvada ekonomıkalyq ósimniń báseńdeýine ákelýi yqtımal. Sonymen qatar, bıznes úshin qolaısyz jaǵdaılardyń artýy jumyspen qamtý deńgeıine de teris áser etýi múmkin.
Nesıe men ıpotekanyń qymbattaýy halyqtyń qarjylyq múmkindikterine áser etip, ekonomıkalyq belsendilikti tómendetýi yqtımal. Qazaqstannyń ekonomıkasy turaqtylyqty saqtaý úshin uzaq merzimdi strategıany talap etedi, al bazalyq mólsherlemeniń ósýi ýaqytsha sheshim bolýy múmkin.