Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev jetinshi saılanǵan QR Parlamentiniń Májilisin taratý jáne QR Parlamenti Májilisi depýtattarynyń kezekten tys saılaýyn taǵaıyndaý týraly Jarlyqqa qol qoıdy. Onda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisi depýtattaryn saılaý merzimi 2023 jylǵy 19 naýryzǵa bekitildi. Bul mańyzdy shara elimizdi jan-jaqty jańartý men ádiletti memleket qurý jolynda bılik tarapynan josparlanǵan saıası reformalardyń jalǵasyn tabýyn bildiredi. Óz sózinde Prezıdent barshany azamattyq belsendilik tanytyp, Májilis pen máslıhat saılaýlaryna belsendi qatysýǵa shaqyrdy.
Saılaýǵa qatysý máselesi bekerden-beker kóterilmeıdi, ótken jyldardyń tájirıbesi kórsetkendeı, azamattardyń belsendiligi, ásirese, Almaty qalasyndaǵy kórsetkish óte tómen boldy. Elektorattyń daýys berýdegi enjarlyǵynyń birneshe sebepteri bolýy múmkin.
Aldymen, bul halyqtyń bılikke degen senimsizdigin baıqatady. Keńes dáýirinde ámirshil-ákimshil júıe pármendi ıdeologıanyń yqpalymen saılaýdy merekege aınaldyryp (qazaqta dúnıege kelgen nárestege Saılaý dep at qoıý úrdisi shyqty), «kórneki» legıtımdiligin kórsetý úshin barsha elektoratty qamtýǵa tyrysatyn. Táýelsizdik alǵaly beri otyz jyl ótse de, avtorıtarlyq bılik pen óktem bir partıalyq júıeniń nomenklatýralyq tásili óziniń ınersıasyn ustap qaldy. Tańdaý jasaý úshin de laıyqty balama qajet. Saılaýshynyń shynaıy múddesi men kóńilinen shyǵatyn úmitkerdiń bolmaýy bul jasandy demokratıalyq úrdiske degen nemquraıdylyq týdyrady.
Kezinde katolıktik ımperıanyń qursaýynan bosanyp shyǵyp, óz ulttyq memlekettiligin shegendeý barysynda batyseýropalyq elderde demokratıalyq saılaý júıesi men parlamentarızm ınstıtýty qalyptasty. Quqyq pen memlekettiń úzdik úlgisin ákelgenimen, batyseýropalyqtar Jańa dúnıeni jaýlap alý men otarlaý barysynda túzemdikterdi shuraıly jerlerinen yǵystyryp, olardyń mádenıetin, tili men dinin násildik kemsitýshilikke ushyratyp, segregasıa, aparteıd, genosıd qubylystaryn uıymdastyrdy, olardyń adamı jáne azamattyq quqyqtaryn aıaqqa taptady. Dástúrli qazaq qoǵamy basqa da shyǵystyq ult-ulystarmen qatar, osy úderisterdi bastan keshirdi. Patshalyq Reseıdiń óz ımperıasynda júrgizgen otarshyldyǵy da batystyq kolonıalızmniń quramdas bóligi boldy. Jáne de ol KSRO tusyndaǵy totalıtarlyq qoǵamda jalǵasyn tapty. Sondyqtan álemdegi damýshy elderdiń basym bóliginde saıası modernızasıa júzege asqanymen, qoǵamnyń birqatar segmentinde metropolıadan engen jatjurttyq jańashyldyqqa tosyrqap qaraıtyn bótensý bar.
KSRO quramynan bosap shyqqan birshama táýelsiz memleketter ateızmniń quqaıyn bastan ótkizdi, din ustaný bostandyǵyna ıe bolǵan qoǵamnyń dindarlar toby áli kúnge deıin zaıyrlylyqty ateızmmen shatastyryp, áleýmettik qatynastardyń sharıǵat turǵysynan bolýyn qalaıdy. Islam dininiń qaınar kózderi – Quran men Sýnnada musylmandardyń saılaýǵa qatysýyna qatysty týra nusqaý bolmaǵandyqtan, bul «ıdjtıhad» máselesi bolyp sanalady. Sondyqtan ıslam ǵulamalary atalmysh máseleni saılaýǵa qatysýdyń musylmandar úshin paıdasy nemese zıany turǵysynan qarastyrady. Bizdiń memleketimizdiń basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń «Ádiletti Qazaqstan» quramyn degen nıette ekeni belgili. Islam dininde «ádilet – haqtyń joly» ekendigin eskersek, qazaqstandyq musylman jamaǵaty Májilis pen máslıhat saılaýyna belsendi qatysyp, daýysyn berip, óz tańdaýyn jasaıdy dep oılaımyn.