Qazirgi kúni ata-ana men bala arasyndaǵy qarym-qatynasta problema az emes. Ár jasóspirimniń psıhologıalyq jaǵdaıyn zerttemeı keńes berý óte qıyn. Degenmen, ata-ana men bala bir-birine jaqyn bolýy kerek. Bir-biriniń ómirine qyzyǵýshylyq tanytyp, suhbattasý paryz.
Bul pikirlerdi QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń shtattan tys balalar psıhıatry jáne Almatydaǵy Respýblıkalyq psıhıkalyq densaýlyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń balalar bóliminiń meńgerýshisi Marına Vıhnovskaıa aıtty.
– Ókinishke qaraı, qazirgi ýaqytta ata-analardyń bala tárbıesimen aınalysýǵa ýaqyty joq. Kúni boıy jumysta nemese óziniń kásibin dóńgeletý úshin perzentiniń qalaı óskenin bilmeıdi, keıde ul-qyzyna eshnárse bermeıdi, shamadan tys qamqorlyq jasap, qomaqty aqsha berip, qymbat syılyqtar satyp áperip, shekten tys erkeletedi. Búgingi kúni balamen sóılesip, onyń ómirinde bolyp jatqan oqıǵalardy, ózgeristerdi biletin otbasyny sırek kezdestirýge bolady. Degenmen, jasóspirimderdiń ómirine shekten tys aralasyp, basqan adymyn ańdýǵa da bolmaıdy. Mundaı qarym-qatynastan bala sizden alshaqtap, tuıyqtalýy múmkin, – deıdi psıhıkalyq aýrýǵa shaldyqqan balalar men jasóspirimderdi 33 jyldan beri emdep kele jatqan balalar psıhıatry.
Ortalyqtyń «Balalar psıhıatrıasy» bóliminde jylyna 600-deı bala emdeledi. Onda mamandar erekshe naýqastarǵa táýlik boıy qyzmet kórsetedi.
Marına Vıhnovskaıanyń aıtýynsha, karantın kezinde ata-analar úıde otyryp, balalarynyń psıhıkasynda buryn baıqamaǵan problemalarǵa kýá bolyp, ózderi dabyl qaǵypty. Kezinde álemdi ábigerge salǵan koronavırýs indeti tusynda eriksiz úıge qamalǵan talaı áke-sheshe uly men qyzynyń nemen aınalysyp júrgenin, minezi qandaı ekenin endi bilip, psıhologıalyq kómekke júgine bastaǵan. Balalar psıhıatry pandemıa balalar men ata-ana arasyndaǵy qarym-qatynasqa erekshe serpilis berdi deıdi.
Balalar psıhıatry jasóspirimderdi sýısıd jasaýǵa ne ıtermeleıtini týraly da tilge tıek etti.
– Biz óz ómirine qol jumsaýǵa oqtalǵan balalarmen jumys isteımiz. Eń aldymen, ony ólimge ıtermelegen sebepti aıqyndaý kerek. Sýısıdtiń eki túri bar. Birinshisi, keıbir naýqastar shynymen óz ómirimen qoshtasýǵa bel býady. Endi osyndaı árekettiń taǵy bir túri sýısıdtik áreketin demonstratıvti túrde kórsetedi. Qatygez sheshim qabyldaýǵa otbasyndaǵy kıkiljiń, mekteptegi problema nemese psıhıkalyq aýytqýshylyq, áleýmettik jelidegi psıhologıalyq qysymǵa ushyraý, ony aınalasyndaǵy adamdardyń túsinbeýi, úreı sıaqty túıtkilder túrtki bolady. Sondyqtan jasóspirimniń minez-qulqynan bir ózgeris baıqasańyzdar, tikeleı psıhologtyń kómegine júginý kerek, – deıdi maman.
Balalar psıhıatry osydan 20 jyl burynǵy balalar men qazirgi jetkinshekterdiń arasynda aıyrmashylyq baryn aıtyp otyr. Onyń aıtýynsha, búgingi balanyń oı-sanasy kósh ilgeri. Sebebi, olardyń barlyǵy qazirgi tehnologıany meńgergen. Naýqas óziniń derti jaıly aqparatty ınternetten oqyp, ne isteý kerek nemese neniń densaýlyǵyna qaýipti ekenin bile alady. Degenmen, ómirimizdiń ajyramas bóligine aınalǵan aqparattyq tehnologıany urshyqsha ıirgeni bir jaǵynan tamasha, ekinshi jaǵynan keri áserin de joqqa shyǵara almaımyz. Máselen, buǵanasy qatpaǵan, oıy, sanasy tolyq jetilmegen uldyń da, qyzdyń da osyndaı aqparattarǵa qoljetimdiliginiń nátıjesinde psıhobelsendi zattardy erte tutyný, jynystyq qatynas, demonstratıvti sýısıdke beıimdelý sıaqty ózekti máselelerdiń týyndap jatqany jasyryn emes. Sondyqtan ár nárseniń óz ornymen bolǵany abzal deıdi balalar psıhıatry.