Ataqty sýretshi Jumaqyn Qaırambaevtyń kórmesi uıymdastyryldy
Ábilhan Qasteev atyndaǵy Memlekettik óner mýzeıinde QR Eńbek sińirgen qaıratkeri, profesor Jumaqyn Qaırambaevtyń mereıtoılyq «IZDER IV/PERİSHTE İZİ» kórmesi uıymdastyryldy. Kórmege sýretshiniń úzdik shyǵarmalary men shákirtteriniń tamasha týyndylary qoıyldy.
Bul kórmeniń basty ereksheligi – Qazaqstan beıneleý óneri tarıhynda alǵash ret jylqy janýaryna arnaıy kórme arnalyp, tereń qamtylýy. Qazaq halqy: «At – er qanaty» degen, ǵasyrlar boıy jylqy adamnyń eń jaqyn serigi, tulpary, onyń ómiriniń ajyramas bóligi boldy. Aqyndar oǵan óleń arnasa, sýretshiler onyń beınesin túrli rakýrsta beıneleýge tyrysqan.
«Bizdiń týyndymyzda daýys ta, dybys ta joq. Kórgen el ony túsinýi qajet. Jumystarynan ónerdi súıetin, profesorlar ekendigi kórinip turý kerek. 43 jyl jumys jasap júrgenimde beker júrmegenimdi baıqadym. Búginde 70-ke kelgenimde shákirtterim ózderi osy kórmeni uıymdastyryp berdi. «İzder» kórmesi 4-shi ret uıymdastyrylyp otyr. Mende jalǵyz qyz boldy. Sol sebepten, shákirtteriminiń barlyǵyn balalarym dep atap ketkenmin. Tárbıelegen shákirtterimniń týyndylaryna qarap otyryp, olardyń talantty, daryndy sýretshi bolǵandyǵyn baıqaýǵa bolady. Shákirtterimniń aldy búginde zeınetke shyqty, al kishisi 30-dy alqymdady. Keskindeme salasynda qazaqtyń óneri ósip kele jatqanyn baıqaýǵa bolady. Shákirtterim aldaǵy ýaqyttarda da bas qosyp, salǵan sýretterin kópshilikke usynyp otyrady degen senimdemin», – deıdi sýretshi.
Jumaqyn Qaırambaev qala turǵyndary men qonaqtaryna kórmege kelýdiń mán-mańyzyna toqtala ketti. Murajaı tórinde uıymdastyrylatyn sharalar jaıly atap ótti.
«Qarapaıym turǵyndardyń kópshiligi sýretshilerdiń aty-jónin, týyndylaryn bile bermeıdi. Osy rette turǵyndarǵa aıtarym, balalaryńyzben, qurby-qurdastaryńyzben murajaıǵa jıirek kelińizder. Qarap otyrsańyz, kez kelgen el, memleket óziniń turmys-saltyn óneri, kórmeleri arqyly kórsetip, tanytyp otyrady. Sol sebepten, kógildir ekrannan, gazetterde óner jaıly kóbirek aıtylyp, nelikten olaı salynǵany jaıly taldaý, qyzyǵýshylyq tanytsa ónerim órkender edi. Qazaqtyń beıneleý óneri sonaý tas ǵasyrynan paıda bolyp, urpaqtar sabaqtastyǵy arqyly júrip kele jatqanyn bilýmiz kerek. Bizdiń salt-dástúrlerimizdiń ózi kórkem shyǵarma sekildi. Bizdiń shyǵarmalarymyzdy sheteldikter joǵary baǵalap jatady. Degenmen, kórmege kelip, qyzyǵyp jatqandardyń jastar ekendigin baıqaımyz. Bolashaqta beıneleý ónerin túsinip, súıispenshilikpen qaraıtyn adamdardyń qatary kóbeıedi degen senimdemin», – deıdi Jumaqyn Qaırambaev.
Ol sondaı-aq, sýretshilerge kórme uıymdastyrýda kómek kórsetilse degen tilegin de jetkizdi. Sýretshilerge arnalǵan marapattar qaıta oralǵanyn qalaıtynyn jetkizdi.
«Jyl saıyn sýretshilerge kóńil bólip, túrli deńgeıde kórmeler uıymdastyrylsa, jaqsy bolar edi. Sebebi, sýretshiler - sheberhanalaryna kirip alyp, bas almaı jumys jasaıtyn adamdar. Tipti, birbirlerin tanymaı, salǵan týyndylaryn qoımaǵa jınaı beredi. Sol sebepten, olardyń bastaryn qosyp, talqylaý alańyn uıymdastyrsa degen tilek bar. Osylaısha sýretshilerdiń sheberligi artyp, birige túsetin edi. Degenmen, jas ónerpazdardyń bolashaǵy jarqyn bolady degen senimdemin. Qazirdiń ózinde olar bir-birine kómektesip, jaqyn tartyp turady. Endi Úkimet tarapynan qoldaý bildirilse, marapattarǵa usynylsa jón-aq. Bul sýretshilerdiń mereıin ósiredi. Sýretshilerdiń ómirdegi eń úlken maqsaty – ulttyq ónerdi óshirip almaı, urpaqtar sabaqtastyǵy arqyly álemge tanytý», – deıdi sýretshi.
Kórkem týyndylardyń barlyǵy kórmege arnaıy jazylyp, realızmnen bastap túrli abstraktili, kóp suraqty týyndatatyn zamanaýı baǵyttardy da qamtyǵan. Qazirgi zamanǵa saı oı tastaıtyn, oıshyl, tereń maǵynaly jumystardy da kórýge bolady.
«Bul kórmege jalpy 55 jumys qoıylǵan. Onyń ishinde 5 músin, 1 prınttik jumys, qalǵany keskindemelik týyndylar. Jumaqyn aǵanyń 20 shákirti qatysyp otyr. Iaǵnı IZDER tobynyń alǵashqy jáne sońǵy býynynyń keskindemelik týyndylary bir keńistikte usynylyp otyr», – deıdi kórme jetekshisi Samal Mamytova.
Jumaqyn Qaırambaev biregeı sýretshi, onyń týyndylary osy Ábilhan Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıinde, Italıanyń, Avstrıanyń, Belgıanyń, Reseıdiń, Germanıanyń, sonymen qatar AQSH-tyń, Japonıanyń, Túrkıanyń mýzeıleri men galereıalarynda, jeke óner týyndylaryn jınaqtaýshylardyń qorlarynda saqtaýly. Asa joǵary mańyzǵa ıe jeti týyndysy Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń rezıdensıasyna qoıylǵan. Sondaı-aq, «Qazaq óneriniń 100 jaýhary» atty jınaq-albomǵa engen.
«Qazaqtyń beıneleý ónerinde Q.Teljanov sıaqty atalarymyz boldy ǵoı. Sol dástúrdi jalǵastyryp, óz mektebin ashqan Jumaqyn Qaırambaevtyń búgingi jumysyn osy jerden kórip otyrmyz», – deıdi T.Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademıasy «Keskindeme, músin jáne dızaın» fakúltetiniń dekany Baýyrjan Baıdildá.
Jumaqyn Qaırambaev óziniń shyǵarmashylyq ıdeıalaryna adal talantty sýretshiler tobyn tárbıeledi. Bul qalyptasqan kórkemsýret mektebi men dástúri týraly aıtýǵa jáne sheber men onyń izbasarlarynyń shyǵarmashylyq izdenisteriniń nátıjelerin usynýǵa múmkindik beredi. Ónersúıer qaýym kórmeni mamyr aıynyń 4-ine deıin tamashalaı alady.