Ýchaskelik komısıalar tarapynan shaǵymdar bolǵan joq.
Almatydaǵy Prezıdent saılaýynan habar taratýǵa arnalǵan baspasóz ortalyǵynda Almaty qalalyq aýmaqtyq saılaý komısıasynyń tóraıymy Janna Asanova jýrnalıserdiń saýaldaryna jaýap berdi, sonymen qatar áleýmettik jelidegi jarıalanymdarǵa qatysty túsinikteme berdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Asanova №49 jalpy bilim beretin mektepte ornalasqan №457 jáne 458 saılaý ýchaskelerinde oryn alǵan jaǵdaıdy túsindirip ótti, munda daýys berýshilerdi eki qyz kútip alyp, saılaýshylardan qaı kandıdat úshin daýys bergenderin surap, jaýaptaryn jazyp alǵan.
«Bul jaǵdaıda jumysty ekzıtpol ókilderi júrgizdi. Bizde qoǵamdyq saýalnama júrgizýge resmı quqyǵy bar 6 uıym bar. Mundaı reaksıa daýys berý kúni qandaı da bir aqparatty aıtýǵa bolmaıtyndyqtan týyndady, bul uıymnyń ókilderi bul uıymmen osy sebepti de baılanysýdan bas tartqan shyǵar», - dedi Janna Asanova.
Almatylyqtar tarapynan saılaýǵa betperde taǵyp barý kerek pe, saılaý komısıalarynyń músheleri saılaý ýchaskelerinde betperde kıýge mindetti me degen suraqtar týyndaýda. Janna Asanova OSK-da ótken brıfıńte densaýlyq saqtaý mınıstri Qazaqstannyń «jasyl» aımaqta ekenin aıtty dep habarlady, betperde rejımi joq, biraq JRVI jáne tumaýdyń maýsymdyq kóbeıýine baılanysty, komısıa múshelerine betperde kıýge tyıym salynbaıdy.
Janna Asanovaǵa «Áleýmettik jelide Almaty qalasyndaǵy No84 saılaý ýchaskesinde azamattardy tirkeýdiń OSK algorıtmin bilmeıdi degen jazba jarıalandy. Jazba avtorynyń aıtýynsha, No84 saılaý ýchaskesinde 6-7 saılaýshynyń daýys berý úshin bir kúnge tirkeýge turǵany aıtylǵan. Alaıda, ýchaskelik saılaý komısıasynyń tóraıymy saılaý ýchaskesine qalaı tirkeý algorıtmin bilmeıdi».
«Ýchaskelik saılaý komısıasynyń tóraıymy algorıtmdi bilmeıdi, sebebi adamdy tirkeýge turǵyzýmen ol emes, HQKO qyzmetkerleri aınalysady. Olardyń ózderiniń jumys algorıtmi bar, oǵan biz aralaspaımyz. Bizdiń mindetimiz, saılaýshynyń tizimde bar ekenine kóz jetkizý, ol kelesi jolmen jasalady: saılaýshy ony tirkeýge turǵyzatyn HQKO-na barady, olar ony tirkeıdi, sodan keıin saılaýshy ózi qaraıtyn ýchaskelik saılaý komısıasyna barady, bizde № 1 degen servıs bar, ol arqyly saılaýshynyń ýchaskege tirkelgen nemese tirkelmegenin bilýge bolady. Atalǵan saılaýshynyń tirkeýde bar ekenine kóz jetkizgen ýchaskelik komısıa óz sheshimimen ony tizimge qosady», - dep túsindirdi spıker.
ASK tóraıymy búgin Almatynyń №120 saılaý ýchaskesinde bolǵan jaǵdaıǵa qatysty da túsinikteme berdi. Ol jerde jýrnalısiń aıtýynsha, komısıa músheleri ulǵaıtqysh áınekti (lýpa) joǵaltyp alyp, ony bir ájeı urlap aldy dep kinalaǵan. BAQ-da habarlaǵandaı, komısıa músheleri kabınada joǵalǵan ulǵaıtqysh áınekti urlady dep bár áıelden kúdiktengen. Shyn máninde saılaý ýchaskesinde ne bolǵanyn Janna Asanova aıtyp berdi:
«Shyn máninde saılaý ýchaskesinde ulǵaıtyp kórsetkish áınek joǵalǵan, egde jastaǵy «ıel adam daýys berý kabınasynan qolynda eki lýpa ustaǵan kúıi shyqqan — biri úlken, biri kishileý kelgen. Komısıa múshemi sypaıy túrde saılaýshydan lýpalardyń óziniki me ekenin suraǵan. Oǵan saılaýshy kúlimsiregen kúıi «ıá» dep jaýap bergen. Tirkelgen BAQ ókili egde jastaǵy áıelge jaqyndap kelip, «sizdi urlyq jasady dep aıyptap jatyr ma» dep suraǵan. Ýchaskeniń saılaý komısıasy músheleriniń tarapynan aıyptaý men dórekilik kórsetý bolmaǵan. Degenmen, saılaý ýchaskesiniń ulǵaıtqysh áınegi qaıtarylǵan, biraq ony qaıtarǵan basqa daýys berýshi bolyp shyqty, ol ýchaskeniń ulǵaıtqysh áınegin sómkesine kezdeısoq salyp alǵan eken».
Qorytyndylaı kele, Almatynyń ASK tóraıymy Janna Asanova Almatyda baqylaýshylar tarapynan zań buzýshylyqtar men shaǵymdar anyqtalmaǵanyn aıtty.
«Ýchaskelik komısıalar tarapynan shaǵymdar bolǵan joq. Barlyq túsinbeýshilikter túske deıin sheshimin tapty», - dep tolyqtyrdy ol.
Jýrnalıserdiń biri saılaýshylardyń QR kodty teksermeı mobıldi qosymshamen elektrondy kýálik arqyly daýys berýge ruqsat etilýine qatysty suraq qoıdy.
«Jalpy, bizde elektrondy kýálik qoldanylady, biraq bizde saılaý komısıalarynyń bári bizde oqytylǵan. Komısıalardyń bári elektrondy kýálikti skanerleýdi biledi. Qyzmetkerler bir nárseni bilmeıdi ne isteı almaıdy deýge bolmas», - dedi Janna Asanova.
Ol sonymen birge, megapolıste mobıldi HQKO-ry joq ekenin aıtty.
«Daýys berýshilerde saılaý komısıasy tirkeýdi qaıdan alý kerek degen suraqqa qatysty jón silteı almaýyna baılanysty qıyndyqtar týyndaǵan. Eger ondaı jaǵdaılar bolsa, sizder habarlańyzdar, biz áreket etetin bolamyz», - dep qorytyndylady spıker.