Almaty qalasynyń atmosferalyq aýasynyń jaı-kúıi únemi sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq baqylaýda.
Almaty qalalyq sanıtarlyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamentiniń aqparaty boıynsha qaladaǵy avtokólikterdiń neǵurlym qarqyndy qozǵalysy bar avtojoldar men ónerkásiptik kásiporyndardyń yqpal etý aımaǵyndaǵy selıtebti aýmaǵynda barlyǵy 79 baqylaý núktesi bar, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz QazAqparatqa silteme jasap.
«Osy jyldyń alǵashqy jartyjyldyǵynda 6158 synama zertteldi, onyń ishinde zıandy zattardyń shekti ruqsat etilgen konsentrasıasynyń (SHRK) artýy 987 synamada (16%) anyqtaldy. Sonymen qatar, ónerkásiptik kásiporyndardyń yqpal etý aımaǵyndaǵy selıtebti aýmaqta sanıtarlyq-hımıalyq kórsetkishterge 3062 synama alyndy, onyń ishinde Jetisý jáne Túrksib aýdandarynda mynadaı ıngredıentter boıynsha 56 synamada (1,8%) SHRK asyp ketýi anyqtaldy: azot dıoksıdi – 1,2-2,4 ese, etılmerkaptan – 2,1-19,2 ese, kúkirt dıoksıdi - 6,2-7,1 ese, kómirtegi totyǵy - 1,0-1,2 ese», - dedi qalalyq sanıtarlyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamenti basshysynyń orynbasary Gaýhar Katkenova.
Avtojoldarda sanıtarıalyq-hımıalyq kórsetkishke 3096 synama zertteldi, onyń ishinde 931 synamada (30,1%) SHRK asyp ketkeni anyqtaldy. SHRK-nyń artýy qalanyń barlyq segiz aýdanynyń baqylaý núktelerinde kelesi ıngredıentter boıynsha anyqtaldy: kómirtegi oksıdi-1,0-1,2 ese; kómirsýtekter – 1,0-1,3 ese; qorǵasyn – 1,7-2,5 ese; azot dıoksıdi – 1,2-2,3 ese; kúıe – 1,1-1,5 ese.
Gaýhar Takenovanyń sózinshe, Almaty qalasynyń atmosferalyq aýasynyń lastanýynyń negizgi máselesi - avtokólik shyǵaryndylarymen baılanysty, bul jaǵdaıdy qurylystardyń tyǵyzdyǵy sebepti jeldiń bolmaýy kúrdelendire túsedi.
«Atmosferalyq aýany lastaıtyn barlyq zattar adam densaýlyǵyna azdy-kópti teris áser etedi. Bul zattar adam aǵzasyna negizinen tynys alý júıesi arqyly enedi jáne joǵarǵy tynys joldarynyń, júrek-qan tamyrlary júıesi men ártúrli alergıalyq aýrýlardyń damýyna ákeledi», - dedi spıker.
Atmosferalyq aýanyń jaı-kúıine sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq monıtorıń nátıjesi boıynsha sharalar qabyldaý úshin Almaty qalalyq sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamenti SHRK asyp ketý týraly aqparatty Almaty qalasynyń jergilikti atqarýshy organyna, onyń ishinde qalalyq mobıldilik basqarmasyna jiberdi.
Megapolıstiń sanıtarıalyq dárigerleri qala turǵyndary men qonaqtaryna qoǵamdyq kólikti paıdalanýdy, velosıpedpen júrýdi, turmystyq qaldyqtardy azaıtýdy, elektr qýatyn únemdeýdi jáne jasyl keńistikti keńeıtýdi usynady. Sebebi, osynyń barlyǵy atmosferaǵa zıandy gazdar shyǵaryndylaryn azaıtatyn bolady.