Reprodýktıvti densaýlyq degenimiz - bul bala jasaý jáne bala týý qabileti, qaýipsiz júktilik kepili, dúnıege deni saý balany ákelýge degen senimdilik.
Bul týraly Almatynyń óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde PhD, Densaýlyq saqtaý magıstri, Almaty qalasy Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń ana men bala densaýlyǵyn qorǵaý bóliminiń basshysy Jadyra Ahmetova málimdedi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
ÓKQ spıkeri Qazaqstanda 20 mln-nan astam halyq turatynyn, onyń 10 mln-nan astamy áıelder ekenin, 4 mln-nan astam áıelder týýǵa qabiletti jasta ekenin jáne balalar sanynyń 6 mln-nan astam ekenin atap ótti.
Qazirgi kezeńde Almatydaǵy halyq sany 2,2 mln adam. 10 men 29 jas aralyǵyndaǵy jasóspirimder men jastardyń sany 715 881 adamdy quraıdy. Onyń ishinde tek jasóspirimder, ıaǵnı 15 pen 17 jas aralyǵyndaǵy balalar sany 171 811 qyz jáne 114 540 ul.
Búgingi tańda Almatyda 14 jastar densaýlyq ortalyǵy jumys isteıdi. Bul ortalyqtardyń negizgi maqsaty - kámeletke tolmaǵandar men jasóspirimderge reprodýktıvti jáne psıhıkalyq densaýlyq máseleleri boıynsha medısınalyq, emdik-profılaktıkalyq kómek kórsetý.
"Almatynyń jastar densaýlyq ortalyqtarynda 116 joǵary bilikti medısına mamandary jumys isteıdi. Olardyń qataryna terapevtter, gınekologtar, ýrologtar, psıhologtar, zańgerler jáne áleýmettik qyzmetkerler kiredi, olar kópsalaly komanda retinde jumys jasap, jastar men jasóspirimderge keńes beredi. Ár mamannyń óz róli bar. 2024 jyldyń alǵashqy 5 aıyndaǵy kórsetkishterge sáıkes, bul ortalyqtarda 27 998 jastar men jasóspirimder keńes aldy, bul ótken jylmen salystyrǵanda 4,5% - ǵa kóp kórsetkish. Jastar men jasóspirimderdiń densaýlyǵyn, ásirese reprodýktıvti densaýlyqty nyǵaıta otyryp, biz olardyń reprodýktıvti densaýlyq salasyndaǵy saýattylyǵyn arttyrýymyz kerek", - degen oı aıtty J.Ahmetova.
Otbasyn quryp, bolashaqta ata-ana bolǵysy keletin jastar úshin sarapshy barlyq memlekettik jáne jeke medısınalyq uıymdarda qurylǵan otbasyn josparlaý kabınetterine habarlasýdy usynady.
"Bolashaq ata-analar ózderi tirkelgen emhanalardaǵy osy kabınetterge baryp, akýsher-gınekologtardan keńester pen usynystar ala alady. Árıne, ár otbasyndaǵy basty maqsat- alǵashqy balasyn dúnıege ákelý ekendigi sózsiz. Sondyqtan jas jubaılardyń óz reprodýktıvti densaýlyǵyn, sonyń ishinde belgilengen klınıkalyq hattamalarǵa sáıkes zertteýler men dıagnostıkalyq sharalardy júrgizýdi muqıat tekserýi mańyzdy. Ári qaraı jastardyń gınekologtar men reprodýktologtardan keńes alý múmkindigi bar", - dedi ol.
Sarapshy, eger buryndary jas otbasylardyń otbasyn josparlaý kabınetterine kelýi sırek bolǵan bolsa, búginde bul úrdis ózgerýde ekenin atap ótti. Qazirgi ýaqytta resmı derekter bul qyzmetke júginý jyldan jylǵa óskip kele jatqanyn kórsetedi.
"Jas otbasylar, sonymen qatar áli nekege turmaǵandar da konsýltasıalarǵa jıi kele bastady. Jas jubaılar ózderiniń ata - ana bolýǵa daıyn ekendigi týraly bilgisi keledi, yqtımal aýrýlardyń aldyn alyp, deni saý balalardy dúnıege ákelý maqsatynda bizdiń mamandarǵa júginedi", - dep qosa ketti J.Ahmetova.
Oń dınamıka jastar arasynda reprodýktıvti densaýlyqtyń mańyzdylyǵyn túsinýdiń artqanyn kórsetedi dep atap ótti sarapshy. Ol bolashaq urpaqtyń densaýlyǵy kóbinese ata-analardyń ózderiniń reprodýktıvti densaýlyǵyna jaýapkershilikpen jáne saýattylyqpen qaraýyna baılanysty ekenin eske sala ketti.