Aǵymdaǵy jyldyń naýryz aıynan bastap syrqattanýshylyqtyń tómendeý úrdisi baıqalady. Sonymen qatar, vaksınasıalanbaǵan balalar men vaksınasıa mártebesi belgisiz eresekter arasynda qyzylshany tirkeý jalǵasýda.
Mundaı derekterdi Almaty qalasynyń Sanıtarlyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamenti keltirdi, dep habarlaıdy akshamnews.kz
Almaty qalasynda aǵymdaǵy jyldyń basynan bastap 24 shildeni qosa alǵanda qyzylshanyń 3289 rastalǵan jaǵdaıy tirkeldi, onyń ishinde 14 jasqa deıingi balalar arasynda 2034 jaǵdaı (61,8%), 15 jastan 18 jasqa deıingi jasóspirimder arasynda – 168 (5,1%) jáne eresekter arasynda – 1087 (33%).
Balalar arasyndaǵy aýrýshańdyǵy negizinen vaksınasıadan bas tartý sebebinen bolyp tabylady, sondaı-aq vaksınasıadan medısınalyq bosatý jáne egý jasyna jetpeý saldarynan tirkeledi.
Qyzylsha – bul aýa-tamshyly ınfeksıalar tobyna jatatyn quramynda RNQ vırýsy bar jedel respıratorlyq joǵary juqpaly vırýstyq aýrý.
Aýrý naýqas adamnan saý adamǵa aýa arqyly, tynys alý joldarynan tamshylarmen nemese juqtyrǵan adamdardyń murnynan nemese tamaǵynan sekresıalarmen tikeleı baılanysta bolǵanda juǵady.
Qyzylshany juqtyrǵan adam ınkýbasıalyq kezeń aıaqtalǵanǵa deıin 2 kún buryn (ıaǵnı alǵashqy klınıkalyq belgiler paıda bolǵanǵa deıin) basqalarǵa juqpaly bolady jáne bórtpe paıda bolǵannan keıin 5 kún ishinde (pnevmonıa bolǵan jaǵdaıda 10 kúnge deıin) basqalarǵa juqpaly bolyp qalady.
Qyzylsha – adamdar úshin asa kontagıozdy juqpalardyń biri, óıtkeni ınfeksıa kózimen jaqyn qarym-qatynasta bolǵannan keıin qyzylshaǵa qarsy vaksınasıalanbaǵan adamdardyń 90%-dan astamy aýyrady.
Qyzylshany juqtyrýdy, sondaı-aq onyń asqynýyn boldyrmaıtyn jalǵyz tıimdi qural tek vaksınasıa bolyp tabylady. Qyzylshaǵa qarsy josparly vaksınasıa 2 ret, birinshisi – 1 jasta (12-15 aı), ekinshisi – 6 jasta júrgiziledi, bul vaksınasıadan keıingi ımýnıtetti damytýǵa múmkindik beredi.
2023 jylǵy 10 qarasha men 2024 jylǵy 24 shildeniń aralyǵynda qalada qyzylsha, qyzamyq, parotıtke qarsy qosymsha jappaı ımmýndaý sheńberinde barlyǵy 162 986 adam qamtyldy, onyń ishinde 6 aıdan bastap 10 aı 29 kúnge deıingi 13 214 bala, 2 jastan 4 jasqa deıingi balalar – 80 042, medısına qyzmetkerleri – 8676 jáne basqa jastaǵy buryn qyzylshaǵa qarsy josparly ekpe almaǵan (vaksınasıa kýrsy tolyq emes) tolyqtyra ımmýndaý boıynsha 61 054 bala.
Sonymen qatar, Ulttyq profılaktıkalyq egý kúntizbesine sáıkesnysanaly toptaǵy balalaryna qyzylshaǵa qarsy josparly ımmýndaý jalǵasýda: 1 jasta (12-15 aı) vaksınasıa jáne 6 jasta revaksınasıa.
Budan basqa, buryn qyzylshaǵa qarsy egilmegen basqa jastaǵy (18 jasqa deıingi) balalar aýmaqtyq emhanada qýyp jetetin ımmýndaý boıynsha ekpe ala alady.
Qazirgi ýaqytta qalada QQP vaksınasy jetkilikti mólsherde bar.
Ekpelerdi júrgizý úshin DDU sertıfıkattaǵan jáne Qazaqstan Respýblıkasynda tirkelgen qyzylshaǵa, qyzamyqqa, parotıtke qarsy aralas vaksına qoldanylady. Vaksınasıa turǵylyqty jeri boıynsha qalanyń emhanalarynyń barlyq egý kabınetterinde tegin júrgiziledi.
Ońtústik megapolıstiń epıdemıologtary qyzylshany juqpaly jáne qyzylsha ınfeksıasynan keıingi yqtımal asqynýlarymen qaýipti ekenin eske salady. Aýrýdyń aýyr aǵymynda asqynýlar damıdy, mysaly, ortańǵy qulaqtyń, ókpeniń, traheıanyń, bronhtyń qabynýy, sondaı-aq mıdyń qabynýy. Kóbinese asqynýlar bes jasqa deıingi balalarda nemese 30 jastan asqan eresekterde damıdy. Eń aýyr asqynýlarǵa soqyrlyq, ensefalıt (mıdyń isinýine ákeletin ınfeksıa), aýyr dıareıa jáne onymen baılanysty degıdratasıa, qulaq ınfeksıasy (otıt) jáne pnevmonıa sıaqty aýyr tynys joldarynyń ınfeksıalary jatady.
Aýrýdyń belgileri paıda bolǵan kezde kelesi qaǵıdalardy qatań túrde usynylady:
- ózin-ózi emdeýmen aınalyspaý, dárigerdi úıge shaqyryp jáne dárigerdiń nusqaýy boıynsha em alý;
- úıde bolý, jumys jáne oqý oryndaryna, sondaı-aq qoǵamdyq jáne mádenı-buqaralyq is-sharalar oryndaryna barmaý. Ásirese, ambýlatorıalyq emdelip jatqan naýqastar úıde oqshaýlaýdy qatań saqtaýy kerek;
- aýyrǵan balalardy uıymdasqan ujymdarǵa, mektepterge, MDBU-ǵa, t.b jibermeý.
Qyzylshaǵa qarsy vaksınasıa – qyzylshany juqtyrýdy, sondaı-aq onyń asqynýyn boldyrmaıtyn jalǵyz tıimdi qural.
Qyzylshaǵa qarsy vaksınanyń árbir alynǵan dozasy balanyń ımýnıtetin kúsheıtedi!