Almatyda elimizdegi mánerlep júzý sportynyń basty máseleleri men bolashaǵy talqylandy. Ártistik júzý federasıasynyń Almaty qalasyndaǵy ókildigi baspasóz máslıhatyn uıymdastyrdy.
Ártistik júzý federasıasynyń Almaty qalasy boıynsha prezıdenti Álıa Zakarıa mánerlep júzý sportyn damytý úshin qajetti ınfraqurylymnyń joq ekenin aıtty. Onyń sózinshe, qaladaǵy baseınderdiń kópshiligi kásibı sporttyń standarttaryna sáıkes kelmeıdi. Al sáıkes keletinderi komersıalyq paıda úshin qoldanylady.
– Tek bizde ǵana emes, barlyq sport túrlerindegi basty másele – qajetti ınfraqurylymnyń bolmaýy. Mánerlep júzý úshin tereńdigi kem degende 3,5 metr bolatyn baseınder qajet. Ókinishke qaraı, elimizde halyqaralyq standartqa sáıkes keletin, álemdik dárejedegi jarystardy ótkizýge bolatyn birde-bir baseın joq. Bizdiń zertteýimiz boıynsha Almatyda 57 baseın bar, onyń 6-aýy ǵana álemdik jattyǵý standarttaryna sáıkes jáne tek 3-eýi ǵana jarystar ótkizýge laıyq. Biraq onyń ózinde týyndaıtyn másele bar – bul baseınderdiń kópshiligi keńestik kezeńde jeke ıelikke ótip ketken. Sondyqtan aıtylǵan obektilerdiń basym bóligi fıtnes salasyna qoldanylady. Al biz jattyǵý kezinde mýzyka qosamyz, ártúrli is-qımyldar bolady, ol ózge adamdarǵa yńǵaısyzdyq týdyrýy múmkin. Osy sebepti, bizde barlyq jerde jyly shyraımen qabyldaı bermeıdi. Munyń ózi biz úshin úlken másele, – dedi ol.
Sondaı-aq, Álıa Zakarıa mánerler júzý «Damý bala» baǵdarlamasyna kirmeıtindikten, onyń balalar arasynda jappaı taraýyna múmkindik bolmaı turǵanyn atap ótti.
Al ártistik júzý federasıasynyń Almaty qalasy boıynsha vıse-prezıdenti Ásel Orynbasarova mánerlep júzý boıynsha bilikti tóreshilerdiń az ekenin aıtty. Onyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta Azıa óńirinde tóreshilerdi daıyndaıtyn myqty hab joq jáne bul múmkindikti Qazaqstan paıdalanýy qajet.
– Qazaqstanda tóreshilerdi daıyndaýdyń tıimdi júıesi joq. Mánerlep júzýde tóreshilerdiń jetispeýshiligi tipti qatty bilinedi. Keı jarystarda bapkerlerdiń ózderine tóreshilik etýge týra keledi. Biraq mundaı jarystarda ádil baǵa berile bermeıdi. Jalpy aıtqanda, tóreshilerdi kásibı túrde daıyndaıtyn ortaq baǵdarlama joq. Biz qolymyzdan kelgenshe oqytý kýrstaryn, biliktilikti arttyrý kýrstaryn ótkizip jatyrmyz. Qazir tóreshilik boıynsha álemde AQSH pen Eýropa elderiniń basymdylyǵy baıqalady. Jaqynda ártistik júzýden Azıa óńiriniń basshysy osy óńirden shyqqan tóreshilerdiń az ekenine alańdaýshylyq bildirdi. Eger biz halyqaralyq jarystarda teń dárejede qatysyp, joǵary oryndardan kóringimiz kelse, bizge bilikti tóreshiler toby kerek. Azıada tóreshilerdi daıyndaıtyn ortalyq joq, biz sondaı habqa aınala alamyz. Sondyqtan bul máselege memleket tarapynan kóńil bólingeni durys, – dedi Ásel Orynbasarova.
Baspasóz máslıhatynyń sońynda Almaty qalasy boıynsha mánerlep júzýden aǵa jattyqtyrýshy Áıgerim Isaeva sportshylardy daıyndaıtyn bapkerlerdiń jetispeýshiligine toqtaldy. Jattyqtyrýshynyń aıtýynsha, osy salada sporttyq mansabyn aıaqtaǵan sportshylar bapkerlikke barmaıdy. Onyń sebebi – jalaqynyń az bolýy. Áıgerim Isaeva bapker bola alatyn sportshylar kóbine jalaqysy joǵary fıtnes ortalyqtarda jumys isteýdi tańdaıtynyn atap ótti.
«Qazaqstandaǵy ártistik júzý – bul jaı ǵana sport emes, ol kedergilerdi eńserip, damýǵa aparatyn jol. Bizdiń maqsatymyz – árkimniń osy estetıkalyq sport túrindegi óz áleýetin ashýy jáne álemdik týrnırlerde elimizge ataq ákelýi úshin jattyǵýlardyń qoljetimdigi men sapasyn qamtamasyz etý. Biz qoǵamnyń, memlekettiń jáne sporttyq qaýymnyń birlesken kúsh-jigerimen sporttyń osy túrin damytyp, halyqaralyq arenada jańa bıikterge qol jetkize alatynymyzǵa senemiz», – dep qorytyndylady Ártistik júzý federasıasynyń Almaty qalasy boıynsha prezıdenti Álıa Zakarıa.
Aıta ketken jón, elimizdegi mánerlep júzý sportynyń negizi 1984 jyly qalanǵan. Osy jyly Almaty qalasynyń №20 BJSM dırektory Garı Kornoýhov Ýkraınadan jattyqtyrýshylar juby – Lıdıa Podgýrskaıa men Vladımır Kýznesovty jumysqa shaqyrǵan. Olarǵa Qazaqstanda mánerlep júzýden komanda qurý úshin 4 jyl jumys qajet boldy. Al 1988 jyly KSRO chempıonatynda Qazaqstan komandasy alǵash ret óz baǵdarlamasyn kórsetti. Chempıonattan keıin Qazaqstan quramasynyń tórt sportshysy rezervke alynsa, al egiz Bashkaevtar KSRO quramasynyń negizgi quramyna kirdi.
Taqyrypqa oraı
Ázız TASTAEV, telejýrnalıst:
Balalarymyzdy sý sportyna nege bermeımiz?
Birde «Rodnıchkovoe plavanıe» degen habardy túsirýge shaqyrdy. Alǵashynda «bul sporttyń qaı túri eken?» dep qatty tańqaldym. Ári maǵan qyzyq kórindi. Sóıtsem, bul sharaǵa bir jastaǵy baladan bastap, 3 jasqa deıingi balalar qatysady eken. Sý astyna túrli oıynshyqtar tastap, arnaıy kedergiler ornatylǵan baseınmen júzip ótip, kerekti oıynshyqtardy alyp shyǵady. Bul da jarys qoı. Jarys bolǵanda qandaı, bizge tańsyq jarys. Alaıda, sol jarysqa qatysýshylardyń bári ózge ult ókilderi boldy. Sýdyń adam densaýlyǵyna qanshalyqty paıdaly ekenin bárimiz bilemiz. Bile tura, nege shet qalamyz? Osyndaı jarysqa bizdiń balalar da qatysyp jatsa, ultymyzdyń densaýlyǵy odan jaqsara túspeı me? Sport salasynda júrgende túıgenim, balalarymyzdy sý sportyna, sýǵa júzýge nege bermeımiz? Álem chempıony bolmasa da, eń bolmasa sýda júzýdi úırener edi ǵoı. Esesine, biz kóbine balalarymyzdy kúres pen boksqa beremiz.