Almaty ákimdigi sarapshylarmen jáne qoǵam ókilderimen keńinen talqylaýdan keıin egjeı-tegjeıli josparlaý jobalaryn (ETJ) bekitti, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Jańa ETJ qalanyń 2040 jylǵa deıingi Bas josparyna sáıkes ázirlendi. Bas josparda megapolıstiń damýynyń monosentrıstik modelinen polısentrlikke kóshý prınsıpi jatyr. Osylaısha, 2030 jylǵa deıin qala ákimdiginiń jobalyq keńsesi aıasynda 5 polıortalyǵy qurylady – olar «Shyǵys qaqpasy», «Tarıhı ortalyq», «Soltústik», «Ońtústik-batys», «Batys» syndy arnaıy aımaqtar, qoǵamdyq jáne iskerlik belsendilik ortalyqtary.
Almatydaǵy Qalalyq josparlaý jáne ýrbanıstıka basqarmasy atap ótkendeı, jańa ETJ-nyń negizgi maqsaty – ınfraqurylymnyń strategıalyq damýyn eskerip, retsiz qurylys salmaý jáne jer telimin tıimdi bólý. Bul rette, aldyńǵy ETJ-men salystyrǵanda negizgi ózgeris qurylys salynbaǵan aýmaqtarǵa áser etti. Olardy ázirleý kezeńinde aýdan turǵyndarymen únemi kezdesýler ótkizilip, ár ýchaske boıynsha túsiniktemeler júrgizildi.
«Jalpy, ETJ turaqty jáne fýnksıonaldy qalalyq keńistik qurýǵa baǵyttalǵan. Ol qala qurylysyn aımaqtarǵa bólýdiń, qyzyl syzyqtardyń, halyqqa áleýmettik, mádenı jáne komýnaldyq qyzmet kórsetý nysandaryn ornalastyrý úshin aýmaqtardy rezervteýdiń, kóshe-jol jelisin uıymdastyrýdyń, ınjenerlik komýnıkasıalardy júrgizýdiń, aýmaqtardy abattandyrý men kógaldandyrýdyń negizgi baǵyttaryn belgileıdi», – dedi basqarma ókilderi.
ETJ-ǵa sáıkes, «Shyǵys qaqpasy» polıortalyǵy (Talǵar jáne Qulja tas jolynyń aýdany) áýejaı men Batys Eýropa-Batys Qytaı tas jolyna jaqyn ornalasqandyqtan iri kólik toraby bar logıstıkalyq hab pen kórme-oıyn-saýyq ortalyǵyna aınalady.
«Tarıhı ortalyq» polıortalyǵy (Medeý aýdanynyń bóligi, Baıtursynov kóshesiniń shekarasyndaǵy «altyn sharshy alańy» bar – Abaı – Zenkov – Jibek Joly dańǵyly) qalanyń týrızm salasyndaǵy serpindi damýy úshin jańa múmkindikterge jol ashady jáne sáýlet murasyn saqtaýdyń mańyzdylyǵyn atap kórsetedi.
«Soltústik» polıortalyǵynyń («Almaty-1» temirjol stansıasyna irgeles aýmaq) negizgi aspektileri kósheler tory, skverler, shaǵyn bızneske arnalǵan birinshi qabattar, balabaqshalar, mektepter men medısınalyq mekemeleri bar jańa úlgidegi qurylys bolyp tabylady. Bul aımaqtan óndiris pen bazarlardy alyp tastaý usynyldy.
«Ońtústik-Batys» polıortalyǵynda (Raıymbek dańǵyly jáne uzaratyn Alataý kóshesi) iri mýltımodaldy kólik-aýystyrý toraby, LRT, BRT, metropolıten beketteri, sonymen qatar, shaǵyn ónerkásip parkteri men saýda nysandaryn salý kózdelgen.
«Batys» polıortalyǵynda («Almaty-3» jańa temirjol vokzaly men Boraldaı kentindegi kólik haby) Almaty-3 vokzalynyń, jelilik rekreasıalyq saıabaqtyń jáne qajetti ınfraqurylymy bar jańa abattandyrylǵan turǵyn úıdiń qurylysy josparlanǵan.
Bul rette, kóshelerdiń birigýi men qıylysýynan barlyq aýdan bir-birinen jáne tarıhı ortalyqtan oqshaýlanbaıdy. Turǵyndar qalanyń kez kelgen jerine ońaı bara alady. Mundaı dálizder tasymaldaý, saýda, mádenı demalys, oıyn-saýyq salasyndaǵy bıznes úshin tartymdy bolady. Ekonomıkalyq mamandanýdy eskere otyryp, saıası ortalyqtardyń qurylymyn qalyptastyrýdy 2030 jylǵa deıin aıaqtaý josparlanǵan.
ETJ-da úzdik álemdik tájirıbeler men Almatynyń geografıalyq jáne klımattyq ereksheligi eskerildi. Ony ázirleý kezinde «Almatybasjospar» ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń komandasy geoaqparattyq modeldeý júıesin jáne basqa da ozyq tehnologıalardy qosqanda, qalalyq ortany keńistikti jobalaýdyń zamanaýı quraldaryn paıdalandy.