Almaty qoljetimdi ári teń bilim beretin orta qalyptastyrýǵa talpynyp jatyr. Ásirese, erekshe bilim berý qajettiligi bar jastarǵa jol ashatyn ınklúzıvti bilimge kóp kóńil bólip otyr.
Almaty memlekettik servıs jáne tehnologıalar koleji men Almaty tehnologıa jáne florıstıka kolejinde ótken baspasóz týrynda jýrnalıser osyndaı stýdentterdiń suranysqa ıe mamandyqty ıgerip, keıin birden turaqty jumysqa ornalasyp ketetinine kóz jetkizdi. İs-sharany Óńirlik komýnıkasıalar qyzmeti men qalalyq Bilim basqarmasy uıymdastyrdy.
Kolejderde ár stýdenttiń ereksheligine qaraı sapaly bilim alýyna jaǵdaı jasalǵan. Oqý oryndary seriktestermen birlesip, túlekterdi jumyspen qamtýda qoldaý kórsetedi. Bul olardyń kásibı ortaǵa beıimdelýine jol ashady.
Erekshe bilim berý qajettiligi bar jastar shyǵarmashylyq, ıntellektýaldyq jáne kórkemdik qabiletterin damytyp, qoǵam ómirine belsendi aralasyp keledi. Olar 2019 jyldan bastap «Abılımpıks» qozǵalysyna qatysyp, «Tigin óndirisi men kıim úlgileý», «Mobıldi robototehnıka» mamandyqtary boıynsha DeafSkills chempıonatynda Almatynyń namysyn qorǵap júr.
«Qazir stýdentter arnaýly tásilmen oqıdy. Jobalaý júıesin, kompúterlik modeldeýdi meńgeredi. Jumys berýshilermen tyǵyz baılanystamyz, olar stýdentterdi óndiristik tájirıbeden ótkizip, keıin turaqty jumys usynady. Túlekterimiz eńbek naryǵynda joǵary suranysqa ıe. Stýdentterimiz Shanhaıda, Túrkıada tájirıbeden ótti, endi Vengrıaǵa barmaq. Al ustazdarymyz Eýropa men Azıada taǵylymdamadan ótip jatyr. Demek, memleket tarapynan muǵalimderge de, stýdentterge de barlyq múmkindik jasalǵan», – deıdi Almaty memlekettik servıs jáne tehnologıalar koleji dırektorynyń orynbasary Gúlnara Toqsabaeva.
Kolejderde arnaıy daıarlyqtan ótken sýrdopedagogtar jumys isteıdi. Sabaqtardy ısharamen (ymmen) de túsindiredi.
«Stýdentter sabaqty jaqsy ıgeredi. Sýrdotil mamany arqyly barlyq taqyrypty tez meńgeredi. Biz taqtaǵa salǵan syzbalar men sýretterdi olar dápterge jazyp shyǵady», – deıdi oqytýshy Irına Zaharova.
2025 jyldyń 29 qazanynda Almaty tehnologıa jáne florıstıka kolejinde ınklúzıvti bilim berý resýrstyq ortalyǵy men «Tiginshi» quzyret ortalyǵy ashylady. 2023 jyly qala ákimdigi men Bilim basqarmasynyń qoldaýymen jabdyqtalǵan ortalyqta «tiginshi», «modeler-qurastyrýshy» mamandyqtary boıynsha kadrlar daıarlanady. Sheberhanalar jańa qural-jabdyqpen qamtylyp, WorldSkills talaptaryna saı jabdyqtalǵan.
Ortalyq «Jas maman» jobasynyń tájirıbesin engizip, WorldSkills, Abilympics jáne DeafSkills standarttaryn qoldanady. Maqsaty – jumysshy mamandyqtardyń bedelin arttyryp, stýdentterdiń kásibı jáne kásipkerlik daǵdysyn damytý.
2022 jyldan beri kolej Deaf made respýblıkalyq baıqaýyn uıymdastyryp, erekshe bilim berý qajettiligi bar jastardyń tájirıbe almasýyna jaǵdaı jasap keledi.
Ortalyqta 235 stýdent bilim aldy. Almatynyń damý baǵdarlamasy aıasynda 25 pedagog shetelde taǵylymdamadan ótti.
«Biz alty baǵyt boıynsha maman daıarlaımyz. Onyń tórteýinde erekshe bilim berý qajettiligi bar jastar oqyp júr. Kolejimizdiń 930 stýdentiniń 240-y ınklúzıvti baǵdarlamada. 174-i – erekshe bilim berý, al 24-i – ınklúzıvti toptarda oqıdy. Ár topta shamamen 2–3 stýdentten bar. Olar eki jyl tegin bilim alady, tegin tamaqpen qamtylǵan, al úlgerimi jaqsy bolsa memlekettik shákirtaqy alady», – deıdi Almaty tehnologıa jáne florıstıka kolejiniń dırektory Anarbek Nurymbetov.
Inklúzıvti bilim berý jastarǵa mamandyq ıgerýmen qatar teńdik pen qurmet mádenıetin qalyptastyrýǵa jol ashty. Sondyqtan bul kolejderdiń túlekteri eńbek naryǵynda da suranysqa ıe. Máselen, mektep formasy men korporatıvtik kıim tigýmen aınalysatyn Endeavour kompanıasy olardy jumysqa qýana qabyldaıdy.
«Jas mamandarǵa jumys oryndaryn usynamyz. «Jastar praktıkasy» jáne «Alǵashqy jumys orny» baǵdarlamalary arqyly túlekterdi qabyldap, turaqty qyzmetke qaldyramyz. Qazir óndiriste erekshe bilim talap etetin qyzdar jumys istep júr. Mysaly, servıs jáne tehnologıa kolejiniń túlegi Adına Murat bizge jastar taǵylymdamasy boıynsha júginip, qazir turaqty qyzmetkerimiz bolyp qaldy. Osynda eńbek etip júr», – deıdi Endeavour kompanıasynyń HR-menedjeri Aınur Smaǵulova.