2024 jyldyń 10 qazanynda QR Prezıdentiniń janyndaǵy QR Ulttyq ǵylym akademıasy Turan ýnıversıtetinde Ǵylym qorymen birlesip uıymdastyrýymen eki kúndik Ǵylymdy komersıalandyrýdyń I Eýrazıalyq forýmy (ǴKEF) óz jumysyn bastady, dep habarlaıdy aqhsmnews.kz.
Forýmǵa QR Prezıdentiniń janyndaǵy QR Ulttyq ǵylym akademıasynyń Prezıdenti A.Kúrishbaev, QR Ǵylym jáne joǵary bilim vıse-mınıstri D. Ahmed-Zakı, «Ǵylym qory» AQ Basqarma Tóraǵasy K.Aqatov, «Skolkovo» qorynyń bas dırektory orynbasary A. Okýnev (Reseı), «Gund Investment» Basqarma Tóraǵasy D.Jargalsaıhan (Mońǵolıa), «Qazinnovations» Basqarma Tóraǵasy S.Joldyhan, «Turan» ýnıversıtetiniń rektory R.Alshanov, JOO, ǴZI birinshi basshylary men kásipkerler, halyqaralyq uıymdar jáne BAQ ókilderi qatysty.
Halykaralyq forýmnyń ashylýynda sóz sóılegen QR Prezıdentiniń janyndaǵy QR Ulttyq ǵylym akademıasynyń Prezıdenti A.Q. Kúrishbaev ǵylymnyń damýy men onyń ekonomıkaǵa yqpalyna erekshe nazar aýdarý qajettiligine toqtaldy: «Búgingi tańda ǵylymdy komersıalandyrý – kez kelgen eldiń turaqty ekonomıkalyq damýynyń basty faktory. Qazaqstan úshin bul baǵyt erekshe mańyzdy, sebebi bizdiń ǵylymı áleýetimizdi naqty ekonomıkalyq jetistikterge aınaldyrý – bolashaǵymyzdyń negizi».
A. Kúrishbaev elimizdegi ǵylymı ázirlemelerdi ekonomıkaǵa engizý mehanızmderiniń joqtyǵy, jobalar ǵylym men bıznes arasyndaǵy baılanystyń, sondaı-aq startaptardy qoldaý júıesiniń bolmaýy saldarynan iske aspaı qalady. Ǵylymı ıdeıalardyń básekege qabiletti naryqtyq ónimderge aınalýy úshin startaptar men skeılap ortalyqtaryn damytýǵa qolaıly jaǵdaı jasaý qajet ekenin atap ótti.
«Ǵylymdy komersıalandyrý – Qazaqstan men tutas Eýrazıa aımaǵynyń turaqty ekonomıkalyq damýynyń mańyzdy faktory. Qarjylandyrýdyń jetkiliksizdigi, ınfraqurylym men kadrlardyń tapshylyǵy, sondaı-aq quqyqtyq bazanyń jetilmeýi sıaqty máselelerdi ǵylymı ekojúıeni damytýǵa baǵyttalǵan keshendi sharalar arqyly sheshý múmkin. Tek júıeli tásilmen ǵana Qazaqstan ǵylymı jetistikterdi tıimdi túrde básekege qabiletti ónimder men qyzmetterge aınaldyryp, ekonomıkanyń turaqty ósimin qamtamasyz ete otyryp Eýrazıada kóshbasshy orynǵa shyǵýǵa múmkindik alady».
İs-sharada sóz sóılegen QR Ǵylym jáne joǵary bilim vıse-mınıstri D. Ahmed-Zakı ǵylym salasy ekonomıka men qoǵamǵa naqty paıda ákeletin praktıkalyq baǵytqa aýysatynyn jáne ol otandyq kásiporyndardyń básekege qabilettiligin arttyryp, azamattarymyzdyń ómir súrý sapasyn jaqsarta otyryp, óndiriske engizilýi múmkin jáne engizilýi tıis jańa ıdeıalar, tehnologıalar men sheshimder ákeletin atap ótti.
«Búgin bizdiń aldymyzda úlken mindetter tur. Biz ǵylym men tehnologıa kez kelgen memlekettiń tabysynyń negizgi faktoryna aınalatyn jyldam jahandyq ózgerister dáýirinde ómir súrip jatyrmyz. Qazaqstan ǵylymı-ınnovasıalyq damý salasynda jetekshi orynǵa ıe bolýǵa umtylady jáne bul ǵylym, ónerkásip jáne bıznes arasyndaǵy tyǵyz yntymaqtastyqsyz múmkin emes. Osyǵan baılanysty biz ǵylym mınıstrligi retinde Ǵylym men bıznes nátıjeli ózara árekettese alatyn tıimdi ekojúıeni qurýǵa aıtarlyqtaı kúsh salamyz».
Qatysýshylar aımaqtyń ınovasıalyq ekojúıesiniń negizgi mindetterin, sonyń ishinde ǵylym men bıznestiń ózara baılanysyn kúsheıtý, startaptar úshin jaǵdaıdy jaqsartý jáne ǵylymı-zertteý jáne tájirıbelik-konstrýktorlyq jumystarǵa ınvestısıany ulǵaıtý qajettiligin talqylady.
Forýmda Reseı, Qyrǵystan, Tájikstan, Ázirbaıjan, Monǵolıa jáne otandyq joba avtorlarynyń 50 asa bıznes jobalary tanystyrylyp, iske asyrylý tetikteri qarastyryldy. Sonymen qatar ǵylymı jobalardy qarjylandyrý, qolaıly normatıvtik-quqyqtyq orta qurý jáne ınovasıalyq ekonomıkany qoldaý úshin kadrlyq áleýetti damytý máselelerine erekshe nazar aýdaryldy.
Forýmnyń jalǵasy QR Prezıdentiniń janyndaǵy Ulttyq ǵylym akademıasy men «Skolkovo» Reseı Qorynyń arasyndaǵy ǵylymdy komersıalandyrý boıynsha eki jaqty kelisimge qol qoıýmen jalǵasty. Bul kelisim negizinde otandyq ǵalymdar óz ǵylymı jańalyǵyn halyqaralyq deńgeıde damytýǵa múmkindik alady.
Eki kúnge josparlanǵan Forým aıasynda ótetin sesıalyq talqylaýlar ǵylymı zertteýlerdi komersıalandyrý, ınovasıalyq ekojúıelerdi damytý jáne halyqaralyq yntymaqtastyq taqyryptaryn qamtıdy. Halyqaralyq forým jumysynyń nátıjesinde rezolúsıa qabyldanyp, jumys toby qurylyp, otandyq ǵylymdy komersıalandyrý boıynsha naqty jumystar jasalatyn bolady.