OKQA-daǵy jaǵdaıdy oqshaýlaý jónindegi is-sharalar kesheni pasıentterdiń AITV-ınfeksıasyna ýaqtyly testileý jáne kásibı reglamentterdi saqtaý arqyly júrgizildi.
Almatyda densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq, Medısınalyq jáne farmasevtıkalyq baqylaý komıtetteri, Almaty qalasy komıtetteriniń aýmaqtyq departamentteri mamandarynyń qatysýymen úsh pasıenttiń AITV-ınfeksıasyn juqtyrý faktisi boıynsha epıdemıologıalyq tekserý aıaqtaldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Epıdemıologıalyq tekserý barysynda 745 adam tekserildi, olardyń ishinde 118 qan donory jáne onyń komponentteri, 231 medısına qyzmetkeri, 396 pasıent birlesip stasıonarlyq em qabyldaǵan nemese osy baǵyt boıynsha medısınalyq uıymdarǵa júgingen. Barlyq taldaýlardyń nátıjeleri - teris.
Epıdemıologıalyq zertteý nátıjeleri boıynsha komısıa músheleri OKQA úsh pasıentiniń juqtyrý faktisi, eń aldymen, adamı faktormen, atap aıtqanda, orta medısınalyq personaldyń jekelegen qyzmetkerleriniń ınvazıvti manıpýlásıalar júrgizý kezinde operasıalyq rásimder standarttaryn buzýymen jáne olardyń qyzmetine baqylaýdyń bolmaýymen baılanysty degen qorytyndyǵa keldi. Sanıtarlyq-epıdemıologıalyq qaýipsizdiktiń júıeli buzýshylyqtary anyqtalǵan joq. 2023 jyldyń 6 aıynda qala stasıonarlarynda 147736 adam medısınalyq kómek aldy, onyń ishinde reanımasıalyq kómek – 14650 pasıent, medısınalyq kómek kórsetý kezinde pasıentterdiń juqtyrý faktileri anyqtalǵan joq.
Qazirgi ýaqytta AITV-ınfeksıasy anyqtalǵan barlyq úsh pasıent JITS ortalyǵyna dıspanserlik esepke qoıyldy, emdeýdiń jeke sqemasy boıynsha antıretrovırýstyq preparattarmen qamtamasyz etildi, olarǵa jergilikti búdjet qarajaty esebinen barlyq qajetti medısınalyq jáne psıhologıalyq kómek kórsetiledi.
Qalyptasqan jaǵdaıdy eskere otyryp, komısıa qorytyndylary negizinde Basqarma sheshim qabyldady:
- QR Eńbek kodeksiniń 48 - baby 2-tarmaǵynyń 6) tarmaqshasy negizinde qalalyq aýrýhananyń bas dárigeri N. B. Tabynbaev jumystan shettetildi;
- QR Eńbek kodeksiniń 52-baby 1-tarmaǵynyń 16) tarmaqshasynyń negizinde epıdemıologıa boıynsha bas dáriger orynbasary, reanımasıa meńgerýshisi, stasıonardyń bas medbıkesi jáne reanımasıa bólimshesiniń aǵa medbıkesi teris sebepterimen jumystan shyǵaryldy.
Komısıa jumysynyń qorytyndysy bar anyqtama materıaldary is júrgizý sheshimin qabyldaý jáne árbir jaýapty tulǵanyń jaýapkershilik sharasyn odan ári aıqyndaý úshin qalalyq Polısıa departamentine jiberildi.
Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasy júıeli sharalar keshenin qamtıtyn sanıtarlyq-epıdemıologıalyq rejımniń buzylýynyń aldyn alý jónindegi qoldanystaǵy is-sharalar josparyn ózektendirdi. Olardyń ishinde, emdelýge túsetin barlyq pasıentterdi, (qabyldaý bólimshelerine de, qala stasıonarlarynyń reanımasıasyna da) kúndelikti baqylaý. Sondaı-aq kópbeıindi stasıonarlardyń ınfraqurylymyna taldaý jáne aýdıt júrgizildi jáne búdjetti jaqyn arada naqtylaý kezinde máslıhattyń qaraýyna jabdyq eskirgen stasıonarlarda reanımasıalyq jáne Ortalyq zararsyzdandyrý bólimshelerin zamanaýı jabdyqtarmen jańǵyrtýǵa jáne qosymsha jaraqtandyrýǵa 2,3 mlrd teńge somasyna ótinim engiziletin bolady. Sondaı-aq kelesi jyly stasıonarlardyń sorý jeldetkishin qaıta jańartý júrgiziledi.
JITS ortalyǵy ICAP (halyqaralyq úkimettik emes uıym) jattyqtyrýshylaryn tarta otyryp, 31 shildeden 5 tamyzǵa deıin sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq jáne sanıtarıalyq-gıgıenalyq normalardy saqtaý boıynsha, keıinnen atestattaýmen jáne tıisti sertıfıkattar alýmen barlyq orta medısınalyq personaldy (350 adam) oqytatyn bolady. Tamyz aıynan bastap joǵary medısınalyq kolej bazasynda Almaty qalasynyń barlyq orta medısınalyq personalyn oqytý josparlanýda (11502 adam).
Esterińizge sala keteıik, jyl saıyn qalalyq JITS ortalyǵynyń mamandary AITV-ǵa 450 myńǵa jýyq zertteý júrgizedi. Osylaısha, shamamen 15-20% nemese megapolıs halqynyń besten bir bóligi jergilikti qyzmetterdiń jiti baqylaýynda.
Búginde Almatynyń JITS-tyń aldyn alý jáne oǵan qarsy kúres ortalyǵynda dıspanserlik esepte AITV dıagnozy bar 4429 adam tur. 2022 jyly qalanyń 499 turǵyny anyqtaldy (2021 jyly 467 jaǵdaı). Jalpy, el boıynsha osyndaı kórinis baıqalady. 2022 jyly AITV-ınfeksıasynyń 4007 jaǵdaıy tirkeldi, ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda anyqtalýdyń 408 jaǵdaıǵa (11,8%) ulǵaıýy baıqalady, bul eń aldymen halyqty testileýdiń orta eseppen 10% - ǵa ulǵaıýymen baılanysty.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy AITV - ınfeksıasyn sozylmaly, baqylanatyn aýrý dep tanydy. Sońǵy halyqaralyq hattamalarǵa sáıkes DDU men QR DSM dıagnoz qoıylǵannan keıin birden antıretrovırýstyq terapıany (ART) taǵaıyndaıdy. Terapıa ımýnıtetti qorǵaýdy qamtamasyz etedi, al AITV-men aýyratyn adamnyń ómir súrý uzaqtyǵy men sapasy AITV-men aýyratyn adamnyń ómir súrý uzaqtyǵy men sapasynan erekshelenbeıdi.