Almaty qalasynyń Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń alańynda Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Tabıǵı monopolıalardy retteý komıtetiniń Almaty qalasy boıynsha departamenti basshysy Ásel Bódeneevanyń qatysýymen baspasóz máslıhaty ótti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Eske salaıyq, baǵdarlama menshik ıeleriniń qarajaty esebinen salaǵa ınvestısıa tartýdy, tabıǵı monopolıalar salasyndaǵy jumyskerlerdiń eńbekaqysynyń deńgeıin arttyrýdy, tabıǵı monopolıalar salasyna ozyq ınovasıalardy engizýdi yntalandyrý arqyly odan ári retteýdi kózdeıdi.
«Tarıfti ınvestısıaǵa almastyrý» qaǵıdasy boıynsha tarıftik saıasatty reformalaý aıasynda ınjenerlik ınfraqurylymdy jańartý jumystary bastalyp ketti.
Búgingi tańda tarıfterdi ózgertýge jáne qoldanystaǵy ınvestısıalyq baǵdarlamalardy ulǵaıtýǵa kelesiler turǵysynan quqyqtyq negizder qalyptastyryldy:
- jóndeý jumystaryn ulǵaıtý úshin ınvestısıa tartý;
- aımaqtaǵy ortasha salalyq deńgeı boıynsha jumysshylardyń jalaqysyn ózgertý;
- ıesiz jeliler men jabdyqtardy ustaýǵa jumsalǵan shyǵyndardy óteý.
Ásel Bódeneevanyń aıtýynsha, jelilerdiń tozý deńgeıi boıynsha qyzyl aımaqta 67,9%-ǵa deıin tozǵan «Almatyteplokommýnenergo» JSHS jáne 92,67%-ǵa tozǵan «Alataý Jaryq Kompanıasy» AQ bar.
59,2%-ǵa tozǵan «Almaty jylý jelileri» JSHS men tozý deńgeıi 61,5%-dy kórsetken «Almaty elektr stansıalary» AQ sary aımaqta bolsa, sýmen qamtý deńgeıi -56,4% jáne 57,8% bolǵan «Almaty sý» SHJQ MKK jasyl aımaqta tur.
«Departament Energetıka mınıstrligimen jáne Almaty qalasynyń Energetıka jáne sýmen jabdyqtaý basqarmasymen birlesip, «Almaty jylý jelileri» JSHS, «Almatyteplokommýnenergo» JSHS, «Almaty sý» SHJQ MKK jáne «Alataý Jaryq Kompanıasy» AQ 2023-2026 jyldarǵa arnalǵan ınvestısıalyq baǵdarlamalaryn ózgertý týraly ótinishterin qarady. Berilgen ótinimder negizinde 2023 jylǵy 26 mamyrda Almaty qalasy boıynsha Tarıftik saıasat keńesiniń janyndaǵy Tabıǵı monopolıalar salalaryndaǵy tarıfterdi belgileý jónindegi óńirlik komısıanyń kezekti otyrysy ótti», - dedi ÓKQ spıkeri.
Usynylǵan sharalardy qaraý kezinde obektilerdegi apattar jaǵdaılar men tozý deńgeıi, sondaı-aq jóndeý jumystaryn oryndaýǵa daıyndyq kezeńine qaraı(jobalyq-smetalyq qujattamanyń, saraptamalyq qorytyndylardyń bolýy) sáıkesinshe, negizgi quraldardyń tozýyna áser etpeıtin sharalar alynyp tastaldy.
Sonymen qatar, ınvestısıalyq baǵdarlamalar jobalary departamentiniń engizgen ózgertýlerine baılanysty Energetıka mınıstrligi men Almaty qalasynyń Energetıka jáne sýmen jabdyqtaý basqarmasynyń qatysýymen jınalystar ótti.
Qazirgi ýaqytta birlesken buıryqtar sáıkes memlekettik organdarda kelisimnen ótýde. Investısıalyq baǵdarlamalardyń qosymsha sharalarynyń kólemi:
- «Alataý Jaryq Kompanıasy» AQ 5 035 653,75 myń teńgeni qurady (tarıf esebinen);
«Almaty Sý» SHJQ MKK sýmen jabdyqtaý boıynsha 1 447 627,00 myń teńgeni qurady, sý tartý boıynsha 1 269 335,00 myń teńgeni qurady (tarıf esebinen);
- «Almatyteplokommýnenergo» JSHS 1 602 548,07 myń teńge, onyń ishinde 1 157 462,18 myń teńge jergilikti búdjet esebinen, 445 085,89 (tarıf esebinen);
- «Almaty jylý jelileri» 13 938 078,44 myń teńge, onyń ishinde 12 538 316,91 myń teńge jergilikti búdjet esebinen, 1 399 761, (tarıf esebinen).
Bul qarajat tabıǵı monopolıalar sýbektileriniń jelileri men jabdyqtaryn rekonstrýksıalaýǵa jáne jańǵyrtýǵa baǵyttaladyj. Osylaısha 2023 jylǵa kásiporyndar boıynsha ortasha tozýdy 1%-ǵa tómendetýge ákeledi.
Turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq salasynda kásiporyndardyń negizgi qorlaryn tarıf esebinen, sondaı-aq jergilikti búdjet qarajatyn tartý esebinen rekonstrýksıalaý jáne jańǵyrtý josparlanýda.
«Alataý Jaryq Kompanıasy» AQ: 2023 jylǵa arnalǵan bekitilgen ınvestısıalyq baǵdarlamada qosymsha sharalardy (+1,40 km jáne + 1 455 birlik tehnıka) eskere otyryp, 132,84 km jelige jáne 3833 dana jabdyqqa (0,67%-ǵa tozýy azaıǵan) jóndeý jumystary júrgiziledi, jóndeý jumystarynyń kólemi 134,24 km jelini jáne 5 288 birlik tehnıkany quraıdy, bul tozýdy 1,42%-ǵa azaıtady.
«Almatyteplokommýnenergo» JSHS: 2023 jylǵa arnalǵan bekitilgen ınvestısıalyq baǵdarlamada qosymsha sharalardy (jabdyqta +42 jabdyq) eskere otyryp, 34 jabdyqty jóndeý qarastyrylǵan, jóndeý jumystarynyń kólemi 76 jabdyqty quraıdy, bul tozýdy 1,2%-ǵa tómendetýge múmkindik beredi.
«Almaty jylý jelileri» JSHS: 2023 jylǵa arnalǵan bekitilgen ınvestısıalyq baǵdarlamada qosymsha sharalardy (+1,35 km jáne +490 birlik tehnıka) eskere otyryp, 1,3 km jelini jáne 383 dana jabdyqty jóndeý (tozýdyń 0,33%-ǵa tómendeýi) kózdelgen, jóndeý jumystarynyń kólemi 2,65 km jelini jáne 873 birlik tehnıkany quraıdy, bul tozýdy 0,2%-ǵa azaıtady.
«Almaty Sý» SHJQ MKK: sýmen jabdyqtaý boıynsha 2023 jylǵa arnalǵan bekitilgen ınvestısıalyq baǵdarlamada qosymsha sharalardy (+14,88 km) eskere otyryp, 21,32 km jelilerdi jóndeý (tozýdy 0,33%-ǵa tómendetý) qarastyrylǵan, jóndeý jumystarynyń kólemi 36,2 km sýmen jabdyqtaý jelilerin quraıdy, bul tozýdy 0,49%-ǵa azaıtady. Sý burý qyzmeti boıynsha bekitilgen ınvestısıalyq baǵdarlamada qosymsha sharalardy eskere otyryp (+1,03 km), 1,03 km jelilerdi rekonstrýksıalaý (tozýdyń 0,05%-ǵa tómendeýi) qarastyrylǵan, jóndeý jumystarynyń kólemi - 2,06 km sýmen jabdyqtaý jelileri, bul tozýdy 0,1%-ǵa azaıtýǵa múmkindik beredi.
«Almaty elektr stansıalary» AQ da ınvestısıalyq baǵdarlamasy men tarıfin ózgertýge ótinim beredi dep kútilýde. Bul rette qosymsha tartylǵan ınvestısıalardyń maqsatty paıdalanylýy esepterdi qaraý sheńberinde de tekseriletin bolady.
Bıyl jumys júrgizilip jatqan obektilerge pres-týrlar sheńberinde tabıǵı monopolıalar sýbektileriniń ınvestısıalyq baǵdarlamalaryn iske asyrý monıtorıńine jurtshylyq pen múddeli taraptardy belsendi qatystyrý kózdeledi.
Aıta keteıik, Energetıka mınıstrliginiń osy jylǵy 26 mamyrdaǵy buıryǵymen elektr energıasyna shekti tarıfter kóterildi. Elektr energıasy sýmen jabdyqtaý, sý burý, elektr energıasyn berý jáne jylý kózderi úshin negizgi strategıalyq taýar bolyp tabylady.
Búgingi tańda ınvestısıalyq baǵdarlamalardaǵy ózgerister, strategıalyq taýarlar qunynyń ósýi, ıesiz jeliler men jabdyqtardy ustaýǵa jumsalǵan shyǵyndardyń ornyn toltyrý, aımaqta ortasha salalyq deńgeıde qyzmetkerlerdiń jalaqysyn ózgertý negizinde tarıfti onyń qoldanylý merzimine deıin ózgertýge tórt bazalyq sýbektiden ótinimder berildi.
Investısıalyq baǵdarlamalardyń ózgerýine baılanysty tarıfti ózgertý boıynsha Almaty qalasy máslıhatynyń depýtattaryn, jergilikti ózin-ózi basqarý organdarynyń, buqaralyq aqparat quraldarynyń, qoǵamdyq birlestikterdiń ókilderin, táýelsiz sarapshylardy, tutynýshylardy jáne qalanyń basqa da múddeli tulǵalaryn shaqyrýmen qoǵamdyq tyńdaýlar ótkiziledi.
Sondaı-aq, tarıfterdi ózgertýge ótinimder jobalarynda strategıalyq taýarlar boıynsha shyǵyndar, ıesiz jeliler men jabdyqtardy ustaýǵa arnalǵan shyǵyndar baptaryn jáne eńbekaqy qoryn ózgertý qarastyrylǵan.
Jalpy alǵanda, jobalar boıynsha barlyq quramdas bólikterdi esepke alǵanda tarıfterdiń málimdelgen ósimi jylýmen jabdyqtaý salasynda 43%, elektr energıasyn berýde 40%, sýmen jabdyqtaý jáne sý tartýda 44% quraıdy.
Departament óz kezeginde, tarıfterdi ózgertýge ótinimderdiń jobalary Tarıfterdi qalyptastyrý qaǵıdalaryna sáıkes qaralady jáne tarıfterdiń negizsiz ósýine jol berilmeıdi.
Jalpy, atqarylǵan jumystar Almaty qalasy boıynsha negizgi quraldardyń tozýyn azaıtýǵa, apattyq jaǵdaılardy azaıtýǵa, halyqqa qyzmet kórsetý sapasyn arttyrýǵa múmkindik beredi.
Sonymen qatar, osy «Tarıfti ınvestısıaǵa almastyrý» baǵdarlamasyn iske asyrý sheńberinde tarıfterdiń kóteriletinin eskere otyryp, halyqtyń muqtaj toptaryna turǵyn úı kómeginiń tetigi arqyly qoldaý kórsetiletin bolady.
Tarıfter 2023 jyldyń 1 shildesinen bastap kúshine enedi.