El Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń Qazaqstan halqyna Joldaýy elimizdiń ekonomıkalyq jáne áleýmettik-mádenı damýynyń jańa paradıgmasyn júzege asyrýǵa baǵyttalǵan. Joldaýdyń erejeleri men qorytyndylary – halyqtyń ál-aýqatyn arttyrýǵa arnalǵan baǵdarlamalyq qujat. Sondyqtan, biz, búkil Qazaqstan halqy, Memleket basshysynyń tyń ıdeıalary men bastamalaryn qoldaýdyń tıimdi sharalaryn qabyldaýǵa tıispiz.
Joldaýdaǵy mańyzdy máselelerdiń biri – respýblıkada AES salýǵa qatysty referendým ótkizý sharasy.
AES salynýy el ekonomıkasynyń damýyna septigin tıgizedi. Qazirgi tańda dúnıe júzindegi 50-den astam memleket AES-ti paıdalanýda, 400-den astam ıadrolyq reaktor dúnıe júzindegi energıanyń toǵyz paıyzyn óndiredi, 16 elde 60-qa jýyq jańa reaktor salynýda.
AES qurylysy energetıkalyq jáne ekologıalyq máselelerdi sheship qana qoımaı, ǵylymdy damytýǵa, sondaı-aq jańa tehnologıalar men bilim berý baǵdarlamalaryn engizýge múmkindik ashady. Iadrolyq energetıkany zertteýshiler atom energıasyn tutynýdyń jyl saıyn 3 paıyzǵa artyp otyrǵanyn atap ótti. Sonymen qatar, ónerkásiptiń, qurylystyń, kóliktiń jáne el ekonomıkasynyń basqa da salalarynyń belsendi damýyna baılanysty respýblıkada energıa kózderiniń úlken tapshylyǵy kútilýde. Elimizdegi energıanyń 70 paıyzy kómir stansıalarynan alynatynyn eskersek, bul bastama asa qajetti shara. Bul – damýymyzdyń kókjıegin keńeıtetin, qorshaǵan ortanyń tazalyǵy men energıa tapshylyǵy máselesin sheshýdiń tıimdi joldarynyń biri.
Halqymyzda «Shegirtkeden qoryqqan egin ekpeıdi» degen naqyl sóz bar. Bul túsinik búgingi tańda ózekti bolyp otyr. Sonymen qatar, zamanaýı ozyq reaktorlarda qaýipsizdik talaptary belgilengendikten, jańa býyn reaktorlary biregeı belsendi qaýipsizdik júıelerimen jabdyqtalǵan.
Sarapshylardyń pikirinshe, 2050 jylǵa qaraı AES arqyly elektr energıasyn óndirý eki esege artady. Osyǵan baılanysty, ıadrolyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý jahandyq máselege aınalyp otyr.
Osy oraıda El Prezıdenti Qazaqstan halqyna Joldaýynda: «Bizge referendým arqyly mańyzdy strategıalyq máseleler boıynsha túpkilikti sheshim qabyldaý qajet. AES salý nemese salmaý máselesi elimizdiń bolashaǵy úshin óte mańyzdy. Sondyqtan, bul máseleni jalpyhalyqtyq referendým arqyly sheshken durys dep esepteımin», – dedi.
Joǵaryda aıtylǵandardy negizge ala otyryp, Almaty qalalyq Ardagerler keńesiniń Tóralqasy almatylyqtardy aldaǵy referendýmǵa belsene qatysýǵa jáne elimizdiń bolashaǵy úshin Qazaqstanda atom elektr stansıasyn salý jónindegi osy taǵdyrsheshti bastamany qoldaýǵa shaqyrady.
Almaty qalalyq Ardagerler keńesiniń Tóralqasy