Balyq eti qymbattaýynyń birden-bir sebebi - elimizdegi ózen-kólderde balyq qory kúrt azaıyp ketken.
Sondyqtan memleket tarapynan arnaıy baǵdarlama ázirlenip, taýarly balyq ósirýshilerge úlken qoldaý kórsetilip otyr, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz «Habar 24» saıtyna silteme jasap.
Alaıda salany alǵa bastyrmaı, keri tartatyn jaıttar da az emes. Sonyń birinshisi - árıne, brakonerlik. Balqash – Alakól oblysaralyq baseındik balyq sharýashylyǵy ınspeksıasynyń mamandary bıyl 522 reıdtik shara uıymdastyryp, tabıǵat qorǵaý zańnamasy buzylýynyń 255 deregin anyqtady. Balqash – Alakól oblysaralyq baseındik balyq sharýashylyǵy ınspeksıasy mamandarynyń aıtýynsha, bıylǵy jyldyń alǵashqy jarty jyldyǵynda zańsyz balyq aýlaǵan 74 jeke tulǵa ákimshilik jaýapkershilikke tartylǵan. 15 qylmystyq is sotqa jóneltilip, 6 adamǵa qatysty úkim shyqty. Zań buzýshylarǵa 6 mıllıon teńgedeı aıyppul salynǵan.
«6 aıdyń qorytyndysy boıynsha, zań buzýshylardan memleket paıdasyna 6 myń tonnaǵa jýyq balyq, 94 balyq aýlaýǵa tyıym salynǵan aýlaý quraldary jáne 12 qaıyq tárkilendi. Balyq resýrstaryna keltirilgen zalal úshin 25 mıllıon teńgeden astam somaǵa talap aryz berildi», - deıdi Balqash-Alakól oblysaralyq baseındik balyq sharýashylyǵy ınspeksıasy basshysynyń orynbasary Rınat Kýmashev.
Bazar aralaǵan jan sazan, amýr, kókserke sıaqty balyq túrleriniń baǵasy tórt túlik maldyń etine teńelgenin óte jaqsy biledi. Jurtty «Ol nege kúrt qymbattap ketti?» degen saýaldyń mazalaıtyny túsinikti. Jaýap bireý. Sońǵy jyldary elimizdegi balyq qory birneshe esege deıin azaıdy. Tyǵyryqtan shyǵar jol – jabyq jáne ashyq toǵandarda taýarly balyq ósirý. Esiktegi hanbalyq sharýashylyǵy ótken jyly ýyldyryqtan patshabalyq shabaǵyn óndirýmen aınalysatyn zaýytyn kúrdeli jóndeýden ótkizdi. Onda jylyna 10 mıllıon shabaq óndiriledi.
«Bul jerde 4 adam ǵana jumys jasaıdy. Byltyrǵy jyly tolyq kúrdeli jóndeýden ótti. Qazirgi jaǵdaıda óziniń qýattylyǵymen jumys jasap jatyr. Negizgi bul jerdegi bizdiń mindetimiz – ózimizdiń qazaqstandyq balyq ósirý», - deıdi kásipker Márlen Tursynáli.
Prezıdenttiń tikeleı tapsyrmasymen Qazaqstan 2030 jylǵa deıin 300 myń tonnadaı taýarly balyq óndirip, balyq qoregin shyǵaratyn 5 zaýyt salýy tıis. Bul baǵytta balyq ósirý memlekettik baǵdarlamasy qabyldanyp, júzege asyp jatyr. Alaıda maman tapshy.
«Qazaq ulttyq ýnıversıtetindegi balyq sharýashylyǵy bóliminiń jabylýy, memleketten granttyń bólinbeýi óte úlken kúrdeli suraq bolyp tur. Óıtkeni qazir maman joq bolsa, bul mamandyqtyń ári qaraı damýyna óte oılanyp qaraýǵa bolady. «Bul mamandyqtyń bizdiń elimizde áleýeti joq, damymaıdy, bizge kerek emes» degen maqsatpen jaýyp tastap otyr», - deıdi kásipker Máren Tursynáli.
Márlen Tursynáli Kólsaı kólderi men Narynqoldaǵy taý ózenderinen jabaıy hanbalyq tuqymyn aýlap ákelip, ýyldyryǵynan shabaq óndirýde. Qazir olardyń salmaǵy 2 gramǵa jetip qaldy. Almaty oblysynda taýarly balyq ósirýmen aınalysatyn 30-ǵa jýyq kásiporyn bar. Olar ótken jyly 6 myń tonnadan astam balyq taýarly balyq óndirdi. Bıyl bul kólemdi 8 myń tonnaǵa jetkizý josparlanyp otyr.
Almaty oblysynyń aýmaǵynda balyq sharýashylyǵyna qatysty 12 jańa ınvestısıalyq joba júzege asyp jatqanyn da aıta ketken jón.