Almaty ákimdigi jaryqtandyrý boıynsha jeke kompanıaǵa qarsy sotta jeńiske jetti
Almaty qalasynyń mamandandyrylǵan aýdanaralyq ekonomıkalyq sotynyń sheshimimen «Almaty qalasyn syrtqy jaryqtandyrýdy modernızasıalaý» jobasy boıynsha MJÁ sharty buzyldy.
Osylaısha, «Almaty Qala Jaryq» MKK – niń «ABM - Vuilding 2007» JSHS, «Elektroremont» JSHS jáne «ABM - Project» JSHS úsh kompanıadan turatyn jeke áriptes-konsorsıýmmen shartty buzý týraly talaby qanaǵattandyryldy, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
Buryn jarıalanǵandaı, jeke seriktes shart boıynsha óz mindettemelerin josyqsyz oryndady jáne paıda bolǵan kóshe jaryqtandyrý máselelerin sheshe almady. Sonyń saldarynan, qala kúnde qarańǵylyqqa batyp, qala turǵyndarynyń shaǵymdary kóbeıe bastady.
MJÁ sharty qashan jasaldy
Munyń bári 2018 jyly Almaty qalasynyń energetıka jáne sýmen jabdyqtaý basqarmasy, sondaı - aq vedimistik baǵynysty uıym – «Almaty Qala Jaryq» SHJQ MKK (AQJ) «Almaty qalasynyń syrtqy jaryqtandyrýyn modernızasıalaý» jobasy boıynsha MJÁ shartyn úsh kompanıa quramyndaǵy jeke áriptes - konsorsıýmmen jasasqan kezde bastaldy: «ABM-Vuilding 2007» JSHS, «Elektroremont» JSHS jáne «ABM-Project» JSHS. Jeke seriktes modernızasıany ǵana emes, sonymen qatar qoldanystaǵy jaryq núktelerine tehnıkalyq qyzmet kórsetýdi jáne aǵymdaǵy jóndeýdi óz moınyna aldy, 2020 jyly bul jumystardyń kólemin 2 eseden astamǵa arttyrdy.
Biraq yntymaqtastyqtyń barlyq kezeńinde jeke seriktes MJÁ obektilerin jobalaý, modernızasıalaý jáne paıdalanýǵa berý jónindegi jumystardy oryndaý merzimderin birneshe ret buzdy. Al keıbir jumystar tolyǵymen aqaýlarmen tapsyryldy. 2022 jyldyń basynan bastap energetıka jáne sýmen jabdyqtaý basqarmasy «Almaty Qala Jaryq» kompanıasymen birlesip, jeke seriktes is júzinde nazar aýdarmaǵan jumystardyń sapasy men oryndalý merzimderi boıynsha únemi eskertýler joldady. Sol sebepti aǵymdaǵy jyly sotqa talap aryz berildi.
Jetkizýshige qatysty qandaı shaǵymdar boldy
Shart jasalǵan kezde jeke seriktes jyl saıyn 5 jyl ishinde (2019-2023 jj.) 8915 jaryq núktesin jańartýǵa, ıaǵnı zamanaýı shamdar men baǵanalardy aýystyrýǵa mindettendi. 2022 jyldyń sońyna qaraı 35 661 jaryq núktesi qosylýy kerek edi, al 2023 jyldyń sońyna qaraı barlyǵy 44 576. Bul yntymaqtastyqtyń negizgi sharttarynyń biri boldy. Keıinnen, jeke seriktestiń kesteden artta qalýyna baılanysty modernızasıalaý boıynsha mindettemeler únemi aýystyrylyp otyrdy, bul MJÁ shartyna qosymsha kelisimderde kórinis tapty. Merzimderdi aýystyrý barysynda modernızasıalaýdyń sońǵy jylyna (aǵymdaǵy) jeke seriktes 22 369 sham, 27 716 baǵana jáne 310 qosymsha sham (trotýar aımaǵyn jaryqtandyrý úshin) ornatýǵa mindettendi. Bul shamamen úsh jyldyq norma, ótken jylǵy jumys kólemi boıynsha áli de qaryz bar.
Osy jyldyń ortasyna qaraı jeke áriptestiń ýádelerin oryndaı almaıtyny jáne qalǵan komponentterdi jyl sońyna deıin modernızasıalaýdy bitirmeıtini belgili boldy. Onyń ústine, barlyq ótken jyldary memlekettik áriptester mindettemelerdi oryndaý merzimderi boıynsha jeńildikterge bardy jáne jasalǵan shart boıynsha tólemdi ýaqtyly júrgizdi - búginde aǵymdaǵy jyldyń sońǵy úsh aıyn qospaǵanda, shart boıynsha barlyq somalar tólendi. 2019-2023 jyldar kezeńinde ákimdik ınvestısıalar men qyzmet kórsetý shyǵyndaryn óteý esebinen shamamen 27 mlrd teńge tóledi.
Merzimder tek jaı ǵana sóz. Oryndalǵan jumystardyń sapasy da tómen. Konsorsıým ornatylǵan jabdyq boıynsha qujattamany usynbady. Birde-bir jaryq qurylǵysy paıdalanýǵa berilmeıdi jáne komýnaldyq menshikke ótpedi. Nátıjesinde, jańartylǵan shamdar áli de jeke áriptestiń menshiginde.
Táýelsiz zertteý nátıjeleri: aqaýly SJBSH
SJBSH táýelsiz tehnıkalyq tekserýdiń nátıjeleri kóńil kónshitpeıdi-barlyq tekserilgen syrtqy jaryqtandyrýdy basqarý shkaftarynda aqaýlar bar jáne jóndeýge, al keıbir jerlerde – tolyq aýystyrýǵa jatady. Jeke áriptes ornatqan basqarý shkaftarynyń ajyratqyshtary sapasyz ári bul kóshe jaryǵynyń jıi sónýine sebep boldy.
Biraq eń úlken alańdaýshylyq-búkil qala boıynsha SJBSH ashyq qalýy. Bul ásirese balalarǵa qoljetimdi boldy jáne elektr togynyń soǵý qaýpin týdyrady. Sondaı-aq, baǵanalara jerge tuıyqtalmaǵan, jelilerdiń ushqynyna ákelip soqtyrdy jáne azamattardyń ómirine qaýip tóndirdi.
Sondyqtan, jaryq núktelerine tehnıkalyq qyzmet kórsetý men aǵymdaǵy jóndeýge memlekettik áriptester men turǵyndar tarapynan kóptegen shaǵymdar men eskertýler boldy, qala turǵyndarynyń ómiri men densaýlyǵyna tónetin qaterlerdi aıtpaǵanda, «ABM-Vuilding 2007» JSHS, «Elektroremont» JSHS jáne «ABM-Project» JSHS-men MJÁ shartyn buzýǵa bastama jasaý týraly sheshim qabyldandy. Aıtpaqshy, «Elektroremont» JSHS bıyl memlekettik satyp alý boıynsha josyqsyz jetkizýshiler reestrine endi
Sot sheshimi zańdy kúshine engennen keıin jekeshe áripteske berilgen memlekettik múlikti qaıtarý, shyǵyndardy óteý, sondaı-aq konsorsıýmǵa aıyppul sanksıalaryn salý jóninde sharalar qabyldanatyn bolady.
Almatylyqtar qandaı nárselerge jıi shaǵymdandy
Almaty turǵyndarynyń qalanyń qoǵamdyq qabyldaý bólmesine kelip túsken ótinishterge jasalǵan monıtorıń pen taldaý árbir ekinshi shaǵymnyń jaryqtandyrý problemalaryna qatysy bar ekenin jáne bul jeke áriptestiń óz mindettemelerine nemquraıly qaraýynyń saldary ekenin kórsetti. 2022 jyldyń basynan bastap AQJ dıspecherlik bólimine túsken shaǵymdar sany 2 esege artty, búginde syrtqy jaryqtandyrý sapasyna 20 myńnan astam shaǵym kelip tústi. Jarpyqtandyrý jelisindegi problemalardy joıýmen tek 5-6 jóndeý brıgadasy aınalysty, olar jumys kólemine tótep bere almady. Al demalys kúnderi brıgadalar sany 2-3-ke deıin kúrt azaıady. Shart boıynsha segiz aýdannyń árqaısysyna 2 jóndeý brıgadasy bólinýi kerek.
Qalada kósheni jaryqtandyrý jaǵdaıy qalaı sheshiledi
Almatydaǵy kóshe jaryǵynyń jaǵdaıyn jaqsartý jáne megapolıs kóshelerini jaryqpen turaqty qamtamasyz etý úshin modernızasıa júrgizilmegen syrtqy jaryqtandyrý jelilerin aýdan ákimdikteriniń basqarýyna berý týraly sheshim qabyldandy. Bul sharalar syrtqy jaryqtandyrý jelilerine qyzmet kórsetý úshin jańa sharttar jasaýdy jeńildetedi. Qazirgi ýaqytta Almaly aýdany ákiminiń apparatymen shart jasaldy, osyndaı sharttar qalanyń qalǵan aýdandarynda da jasalatyn bolady.
Qalada kóshe jaryqtandyrý jaǵdaıy qalaı jaqsarady
Almatydaǵy kóshe jaryǵynyń jaǵdaıyn jaqsartý jáne megapolıs kóshelerinde jaryqtyń turaqty bolýy úshin syrtqy jaryqtandyrý jelileri aýdan ákimdikteriniń basqaýyna beriledi.. Bul sharalar jelilerge qyzmet kórsetý úshin jańa kelisimsharttar jasaýdy jeńildetedi. Qazirgi ýaqytta Almaly aýdany ákiminiń apparatymen shart jasaldy. Endi ýchaskelerge burynǵydaı 2 brıgadanyń ornyna 5 -7 brıgada shyǵady. Turǵyndardyń ótinimderin oryndaý ýaqyty qysqardy: jóndeýge ótinim boıynsha jóndeýdi kútý 7-10 kúndi quraıdy. Sonymen qatar, 2 aıdyń ishinde qalanyń ortalyq kósheleri men aýlalarynda, saıabaqtar men skverlerde shamamen 14 km elektr jelileri aýystyryldy. Ortalyq kóshelerdiń úlken ýchaskelerinde – Tóle bı, Gogol, Moldaǵulova, Abaı dańǵylynda 1200-den astam shamdar aýystyryldy jáne jóndeldi. Saıabaqtar men qala kóshelerinde elektr jaryǵynyń kenet sónýine qatysty túsetin shaǵymdardy azaıtý úshin merdiger kóshedegi jaryqtandyrýdy baqylaý baǵdarlamalyq jasaqtamasyn ázirleıtin bolady. Syrtqy jaryqtandyrýdy basqarý shkaftaryn jóndeý jáne aýystyrý jumystary júrgizilýde.
Qalanyń qalǵan aýdandarynda syrtqy jaryqtandyrý jelilerine qyzmet kórsetý boıynsha daıyndyq jumystary júrgizilý