QR Premer-Mınıstri Álıhan Smaıylovtyń tóraǵalyǵymen ótken Memleket basshysynyń Saılaýaldy baǵdarlamasyn iske asyrý jónindegi respýblıkalyq shtab otyrysynda 7 jyl ishinde 111 mln sharshy metr turǵyn úı salýdy qamtamasyz etý sharalary qaraldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Indýstrıa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstri Marat Qarabaev aldaǵy jyldary 1 mln-nan astam otbasyn jańa baspanamen qamtamasyz etý josparlanyp otyrǵanyn aıtty. Qoıylǵan mindetke qol jetkizý úshin 2029 jyldyń sońyna deıin respýblıka boıynsha turǵyn úıdi paıdalanýǵa berýdi jyl saıyn 200 myń sharshy metrge arttyrý kózdelgen. Atap aıtqanda, bıyl 15,3 mln sharshy metr nemese 143 myńnan astam páterdi aıaqtaý josparlanyp otyr.
Jumystardy ýaqtyly atqarý úshin ákimdikter naqty nysandar men olardyń oryndalý merzimderin kórsete otyryp, jol kartalaryn bekitti. Mınıstrlik óz kezeginde árbir paıdalanýǵa beriletin nysanǵa aı saıyn monıtorıń júrgizedi. 4 aıdyń qorytyndysy boıynsha jalpy respýblıkalyq josparly kórsetkish 19%-ǵa artyǵymen oryndaldy: josparlanǵan 3,6 mln sharshy metrdiń ornyna 4,3 mln sharshy metr – 36,6 myń páter salyndy.
Sonymen qatar búginde respýblıka boıynsha úlestik qatysýy bar 44 problemalyq nysan bar. Mınıstrlik úlestik qurylys máselelerin retteý maqsatynda yntalandyrýshy jáne qatańdatatyn túzetýler paketin daıyndady.
Negizgi yntalandyrý sharalary qurylys salýshylarǵa qoıylatyn talaptardy jeńildetýdi kózdeıdi. Bul qurylys kompanıalaryna Qazaqstan turǵyn úı kompanıasynan kepildik jáne ákimdikterden ruqsat alý arqyly óz qyzmetin zańdastyrýǵa múmkindik beredi.
Qatańdatý sharalary úleskerlerdiń aqshasyn tartýdyń ashyq mehanızimin qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan. Olardyń ishinde: salynyp jatqan turǵyn úıdi satyp alýǵa baılanysty barlyq sharttardy HQKO-larda tirkeý, qurylysty odan ári toqtata otyryp, úleskerlerdiń aqshasyn zańsyz tartqany úshin aıyppul sanksıalaryn ulǵaıtý, úleskerlerdiń aqshasyn tartýǵa baǵyttalǵan ruqsatsyz jarnamaǵa tyıym salý jáne basqalar.
Sondaı-aq «Báıterek» UBH» AQ basqarma tóraǵasy Qanat Sharlapaev, Abaı oblysynyń ákimi Nurlan Uranhaev, Mańǵystaý oblysy ákiminiń birinshi orynbasary Jumabaı Qaraǵaev jáne Túrkistan oblysy ákiminiń orynbasary Nuralhan Kósherov baıandama jasady.
Premer-Mınıstr Memleket basshysy 2029 jylǵa deıin 111 mln sharshy metr jańa turǵyn úı salý týraly mindet qoıǵanyn atap ótti. Atap aıtqanda, ótken jyly 130 myńnan astam otbasy baspana jaǵdaıyn jaqsarta aldy.
«Bul rette, jospar asyra oryndalǵan óńirlerdiń ishinde Astana, Almaty qalalaryn jáne Almaty oblysyn atap ótýge bolady. Óz kezeginde, Ulytaý, Soltústik Qazaqstan jáne Atyraý oblystarynda jospar oryndalmaı qaldy»,- dedi Álıhan Smaıylov.
Ol bıylǵy 4 aıdyń qorytyndysy boıynsha Abaı, Mańǵystaý jáne Ulytaý oblystary jospardan artta qalyp kele jatqanyn atap ótti.
«Baspanamen qamtamasyz etý máselesiniń ásirese, halyqtyń áleýmettik osal toptary úshin mańyzy óte zor. Bul elimizdiń iri qalalarynda barynsha ózekti bolyp otyr. Búginde 600 myńnan astam otbasy turǵyn úıge muqtaj jandardyń esebinde tur. Atalǵan máseleni birtindep, júıeli túrde sheshý kerek. Bizde Turǵyn úı-kommýnaldyq ınfraqurylymdy damytý tujyrymdamasy sheńberinde birqatar baǵyttar kózdelgen», - dedi Premer-Mınıstr.
Úkimet basshysy mundaǵy eń ózekti máseleniń biri qurylystyń jetkilikti deńgeıde ınjenerlik ınfraqurylymmen qamtamasyz etilmeýi ekenin atap ótti.
«Elorda qazir osyndaı problemaǵa tap bolyp otyr. Astanada energıa resýrstary jetispeıdi, sýmen qamtamasyz etý máselesi qatty sezilýde. Osyǵan baılanysty turǵyn úıdi paıdalanýǵa berýdiń josparlanǵan kólemi azaıtyldy. Basqa óńirlerde osyndaı jaǵdaılarǵa jol bermeý úshin barlyq ákimdikter eldi-mekenderdiń perspektıvalyq damýyna tıisti taldaý júrgizýi qajet»,- dep atap ótti Álıhan Smaıylov.
Ol kóbinese, josparlaý problemalary turǵyn úıdi paıdalanýǵa berý kezinde anyqtalatynyn, sondyqtan ınfraqurylym máselelerin jer ýchaskesin bólý jáne qurylysqa ruqsat berý kezinde sheshý kerek ekenin atap ótti.
Álıhan Smaıylov sondaı-aq keıingi ýaqytta halyqtyń tarapynan qurylys jumystarynyń sapasyna jáne olardyń retsiz, beı-bereket salynýyna, obektilerdiń ýaqtyly iske qosylmaýyna qatysty óte kóp shaǵym túskenin aıtty.
«Máselen, Astanada «Býdapesht» turǵyn úı kesheniniń turǵyndary byltyr qys bastalardyń aldynda jylýsyz qaldy. Shymkentte osydan bes jyl buryn ǵana memlekettik baǵdarlamamen salynǵan kóppáterli turǵyn úıdiń qabyrǵalary jarylyp, lıftiler jıi isten shyǵady. Almatyda taýly jerlerde, sýǵa jaqyn mańdarda jáne erekshe qorǵalatyn aýmaqtarda qurylys salý kezinde zańnamany buzýdyń 150-den astam faktisi anyqtaldy»,- dep atap ótti Premer-Mınıstr.
Onyń aıtýynsha, taǵy bir ózekti problemanyń biri – qurylys kezinde ruqsat qujattarynyń bolmaýy. Almatyda salynyp jatqan «Tólebı Rezıdens» turǵyn úı kesheninde qurylysqa qajetti qujattar joq.
«Astananyń bir ózinde tıisti qujattary joq osyndaı 90-ǵa jýyq turǵyn úı kesheni salynyp jatyr. Ózderińiz biletindeı, sot qujatsyz salynǵan «Dýblın» turǵyn úı keshenin buzý týraly sheshim shyǵardy», - dedi Álıhan Smaıylov.
Úkimet basshysy atap ótkendeı, Túrkıada bolǵan joıqyn jer silkinisinen de sabaq alýymyz kerek.
«Qurylysty baqylaý sharalaryn, ásirese seısmıkalyq belsendi aımaqtarda qurylys jumystaryna baqylaýdy kúsheıtý máselesi birneshe ret kóterildi. Belgili-bir sharalar qabyldandy, alaıda ol jetkiliksiz. Osy máselelerdiń barlyǵy ázirlenip jatqan Qurylys kodeksinde eskerilýi tıis», - dep aıtyp ótti Álıhan Smaıylov.
Qorytyndylaı kele, ol turǵyn úı jáne ınjenerlik ınfraqurylymdy iske qosý boıynsha osy jylǵa arnalǵan barlyq josparlardyń tolyq jáne ýaqtyly oryndalýyn qamtamasyz etip, joǵaryda aıtylǵan kemshilikterdi eskerý qajettigin atap ótti. Sonymen qatar Premer-Mınıstr bir aı merzimde kezekte turǵandar úshin úı bóle otyryp, keshendi qurylys salýdy qarjylandyrý mehanızmin iske qosý boıynsha sharalar qabyldaýdy, jáne 1 qyrkúıekke deıin kezekte turǵandardyń tizimin belgilengen talaptarǵa sáıkestigi turǵysynan ózektendirýdi tapsyrdy.