21 aqpan - halyqaralyq ana tili kúni.
Til - bizdiń muramyzdy saqtaý men damytýdyń eń kúshti quraly.
1999 jyly 17 qarashada IýNESKO-nyń Bas konferensıasy jarıalaǵan Halyqaralyq ana tili kúni (International Mother Language Day) 2000 jyldan bastap jyl saıyn 21 aqpanda tildik jáne mádenı ártúrlilik pen kóptildilikke yqpal etý maqsatynda atap ótiledi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Óz kezeginde BUU Bas Assambleıasy óz qararynda 2008 jyldy Halyqaralyq tilder jyly (International Year of Languages) dep jarıalady. 2010 jyl mádenıetterdiń jaqyndasýy úshin halyqaralyq jyl bolyp jarıalandy (International Year for the Rapprochement of Cultures).
21 aqpannyń ana tili kúni dep belgilenýi tegin emes. 1952 jyly 21 aqpanda Dakkada (Qazirgi Bangladeshtiń astanasy) ózderiniń bengalı tilin qorǵaý úshin demonstrasıaǵa shyqqan stýdentter polısıa oǵynan qaza boldy. Jastar bengalı tilin eldiń memlekettik tilderiniń biri dep tanýdy talap etken bolatyn. Osylaısha, týǵan tilderin qorǵap shyqqan stýdentterdiń erliginiń qurmetine osy kún tańdalǵan.
Tilder - bizdiń materıaldyq jáne rýhanı muramyzdy saqtaý men damytýdyń eń kúshti quraly. BUU málimetteri boıynsha álemde 7 myńǵa jýyq til bar, olardyń 45%-ynyń joıylyp ketý qaýpi bar, ıaǵnı jaqyn arada sondaı tilderde sóıleıtinderdiń sońǵy tuıaqtary da joq bolsa, tildiń ózi de sonyń kúıin keshedi degen sóz. Eki apta saıyn álemde bir til joıylyp otyrady, ıaǵnı bul sol tilmen birge tutas bir mádenı jáne zıatkerlik muranyń da kelmeske ketkenin bildiredi. Bilim berý júıelerinde jáne memlekettik salada birneshe júz til ǵana mańyzdy ról atqarady, al sıfrlyq álemde qoldanylatyn tilder sany júzge de jetpeıdi.
Ana tilderiniń taralýyna yqpal etýdiń barlyq qadamdary tildik ártúrlilikke jáne kóp tildi bilimge járdemdesýge, búkil álem boıynsha tildik jáne mádenı dástúrlermen tolyq tanysýdy damytýǵa ǵana emes, sonymen birge ózara túsinistikke, tózimdilikke jáne dıalogqa negizdelgen yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa qyzmet etedi.
Jyl saıyn ár túrli elderde ana tili kúnin merekeleý aıasynda belgili bir taqyrypqa arnalǵan jáne syılastyqty nasıhattaýǵa, sondaı-aq barlyq tilderdi (ásirese joıylyp ketý qaýpi tóngen tilderdi), lıngvısıkalyq ártúrlilikti jáne kóptildilikti nasıhattaýǵa jáne qorǵaýǵa baǵyttalǵan túrli is-sharalar ótedi. Sonymen, ár jyldary bul kúndi atap ótý kelesideı taqyryptarǵa negizdeldi: Ana tili men kóptildilik arasyndaǵy baılanys, ásirese bilim berýde; Braıl júıesi jáne ymdaý tili; ózara túsinistik, toleranttylyq jáne dıalogqa negizdelgen tildik jáne mádenı dástúrler máselelerinde jurtshylyqtyń habardarlyǵyn arttyrý; adamzattyń materıaldyq emes murasyn qorǵaý jáne mádenı ártúrlilikti saqtaý; mektepterde oqytylatyn tildiń róli; urpaqtar men basqalar arasyndaǵy bilim berý men bilim berýdiń negizi retinde kóptildi bilim berý.
Bizdiń elde ana tiliniń qoldanys aıasyn qandaı ekeninede toqtala ketýdi jón sanadyq.
Resmı málimet boıynsha Qazaqstan halqynyń 80 paıyzdan astamy memlekettik tildi meńgergen. Aıta keteıik, Strategıalyq josparlaý jáne reformalaý agenttigi Ulttyq statısıka búrosynyń 2021 jylǵy Qazaqstan Respýblıkasy halqynyń sanaǵy qorytyndysy boıynsha elimizde memlekettik tildi meńgergen 5 jastan asqan 13,7 mln adam bar, ıaǵnı ol jalpy halyq sanynyń 81 paıyzyna teń. Olardyń 8,5 mln-y qazaq tilin kúndelikti ómirde erkin qoldanady. Al 1 mln adam memlekettik tildi úırenip júrse, taǵy 1 mln-y úırenýdi josparlap júr.