Bıyl Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine – 30 jyl! Bul otyz jylda Uly Dala Eli ǵasyrǵa bergisiz joldy júrip ótti. Búginde álemniń órkenıetti elderiniń arasynda damýdyń ǵajaıyp brendteriniń birine aınalǵan «Qazaqstandyq damý modelin» dúnıe júziniń sarapshylary Tuńǵysh Prezıdentimizdiń esimimen baılanystyrady.
Elbasy - álem kóshbasshylarynyń pikirinshe memlekettiliktiń jańa tarıhı modelin qalyptastyrǵan erekshe tulǵa. Nursultan Nazarbaevtyń strategıalyq bastamalary men saıasatkerlik tulǵasy jaıly álem elderiniń kóshbasshylary, memleket jáne qoǵam qaıratkerleri ne deıdi? Búgingi merekelik nómirimizde «Almaty aqshamynda» ár jyldary jarıalanyp júrgen sol pikirlerdi oqyrmandarymyzdyń nazaryna jáne bir usynýdy jón kórdik.
Túrki jurtynyń aqsaqaly
Nursultan Nazarbaev – óz zamanynyń asa kórnekti tulǵasy jáne túrki jurtynyń aqsaqaly. Biz Nursultan Nazarbaevtyń halyqaralyq bastamalaryna árqashanda ashyqpyz ári zor qurmetpen qabyldaımyz. Nursultan Nazarbaevtyń barsha túrki halyqtarynyń basyn biriktirip, baýyrlas túrik elimen qarym-qatynasty nyǵaıtýǵa sińirgen eren eńbegin atap ótpeýge bolmaıdy.
Redjep ERDOǴAN, Túrik Respýblıkasynyń Prezıdenti.
Mıllıondaǵan reseılikter shynaıy qurmet tutady
Siz ıntegrasıalyq úderisterde, ásirese, onyń eń mándi nysandary men túrleri boıynsha sózsiz kóshbasshysyz. Qazaqstannyń qol jetkizgen tabystary Sizdiń atyńyzben tikeleı baılanysty. Sizdiń eńbegińizdi óz otandastaryńyz ǵana emes, mıllıondaǵan reseılikter de shynaıy qurmet tutady. Siz eýrazıalyq keńistiktegi ıntegrasıalyq úderisterdiń naǵyz arhıtektory bolyp eseptelesiz.
***
Meni qatty tańqaldyratyny – onyń zaman tynysyn tap basyp tanıtyny. Bul qasıet – búgingi álemdi dóp basyp sezine alatyn qasıet oǵan qaıdan daryǵan? Ol adal da ádil. Bir máselelerdi talqylaǵanda, árdaıym qatardaǵy adamdarǵa bul qalaı tıedi dep oılap turady.
Vladımır PÝTIN, Reseı Federasıasynyń Prezıdenti.
Qytaı eli jaqsy biledi jáne asa qurmetteıdi
Azıadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary jónindegi keńestiń bastamashysy – Nursultan Nazarbaev. Biz onyń úlken saıası kóregendigi men aımaqtyq qaýipsizdik pen álemdegi beıbitshilikti qamtamasyz etýdi óziniń paryzy sanaıtyn qasıetine tántimiz. AÓSSHK-ni qurý týraly ıdeıany alǵash ret Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev 1992 jyly BUU Bas Assambleıasynyń 47-sessıasynda jarıa etken bolatyn. Bul bastama búginde óz ómirsheńdigin dáleldep, Azıa elderi arasynda bedeli bıik, abyroıy asqaq, aýqymdy uıymǵa ulasty.
***
Nursultan Nazarbaevtyń arqasynda bizdiń elderimizdiń arasynda áriptestiktiń myqty irgetasy qalanǵan. Nazarbaev elderimizdiń dostyǵyn nyǵaıtý úshin qanshama jyl aıanbaı eńbek etti. Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy qarym-qatynasty damytýǵa zor úles qosqan Nursultan Nazarbaevty Qytaı eli jaqsy biledi jáne asa qurmetteıdi.
Sı SZINPIN, Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Tóraǵasy.
Túrki áleminiń lıderi
Túrkıa Qazaqstannyń ekonomıkalyq reformalaryn jiti qadaǵalap otyrady. Sizdiń kúsh-jigerińizdiń arqasynda Qazaqstan táýelsizdik jyldarynda Ortalyq Azıanyń jaryq juldyzyna – bedeldi, senimdi ári qýatty memleketke aınaldy. Astananyń qurylys jumystaryna túrik kompanıalary men jumysshylarynyń da úles qosýyn túrik-qazaq yntymaqtastyǵynyń eń ásem nyshandarynyń biri retinde baǵalaımyz. Nursultan Nazarbaev – Túrki áleminiń lıderi.
Abdýllah GÚL, Túrik Respýblıkasynyń 11-shi Prezıdenti.
Halyqaralyq qoǵamdastyqtyń asa bedeldi saıasatkerleriniń biri
Ashyq-jarqyndyǵy, shynshyldyǵy, tartymdylyǵy, adamǵa súıispenshiligi – munyń bári de Nursultan Ábishulynyń tabıǵatyna tán qasıetter. Qazaq jurtynyń, eliniń kóp ultty halqynyń aldyndaǵy, tarıhtyń aldyndaǵy joǵary jaýapkershilik sezimi onyń boıynan ámanda ajyraǵan emes. Ol uly uıymdastyrýshy retinde Qazaqstandy Keńesten keıingi keńistiktiń damyǵan memleketteriniń birine aınaldyrdy. Qazaqstannyń áleýmettik-ekonomıkalyq saladaǵy tabystary taǵylym alarlyq. Naǵyz basshy ǵana osyndaı nátıjelerge jete alady, bul jaǵynan alǵanda, Nursultan Ábishuly – óz halqynyń daýsyz basshysy. Ol – TMD men halyqaralyq qoǵamdastyqtyń asa bedeldi saıasatkerleriniń biri dep sanaýǵa ábden laıyq.
Emomalı RAHMON, Tájikstan Prezıdenti.
«Qazaqstannyń joly boldy, olarda Nazarbaev bar ǵoı»
Kóptegen álemdik sarapshylar ekonomıkalyq daǵdarys aıaqtalǵan soń Qazaqstandy óte tamasha jarqyn bolashaq kútip turǵanyn boljap otyr. Olar muny júrgizilip jatqan ekonomıkalyq reformalarmen jáne eldiń shıkizattyq baılyǵymen baılanystyrady. Qazaqstanǵa degen senimniń kepildigi – óte tanymal jalpyulttyq lıder, ekonomıkalyq jáne áleýmettik reformalar júrgizýde mol tájirıbesi bar Nazarbaev bolyp tabylady. Ol rasynda da aqyl-parasaty, kúsh-qýaty jaǵynan tıtandyq tulǵa. Halyq arasynan shyǵyp, óz eńbegimen, qajyr-qaıratymen jalpyplanetarlyq deńgeıge kóterilgen adam. Búginde burynǵy KSRO aýmaǵynda, búkil Eýrazıa qurlyǵynda da saıası qýaty men oılaý óresi jaǵynan Nazarbaevqa teń keler adam joq. 2005 jyly reseılikter ony TMD lıderleriniń arasyndaǵy eń tanymal saıasatker retinde «jyl adamy» dep atady. Sodan beri Qazaqstan Prezıdentiniń bedeli jyldan-jylǵa ósip keledi. Men qyzmet babymen Reseı men Qazaqstan aımaqtaryn jıi aralap júremin, áńgime barysynda adamdar: «Qazaqstannyń joly boldy, olarda Nazarbaev bar ǵoı» degen júrekjardy pikirlerimen bólisedi. Qazir Nursultan Nazarbaev postkeńestik keńistiktiń basty saıası lıder-ıntegratoryna aınaldy. Onyń memleketterdiń Evrazıalyq Odaq formatyna birigýi týraly bastamasynyń ózi nege turady. Men erte me, kesh pe, Qazaqstan Prezıdenti óz ıdeıalaryn jańa – metamemlekettik deńgeıde júzege asyrýdyń tarıhı múmkindigine ıe bolaryna senimdimin. Menińshe, Qazaqstan kórsetip otyrǵan kóshbasshylyq modeldiń tabysty dınamıkasy áli kóp elderge úlgi bolady.
Iýrıı SOLOZOBOV, saıasattanýshy.
Kóregendigi men kóshbasshylyǵy úshin rızashylyǵymdy bildiremin
Men Nazarbaevqa EKSPO–2017 arqyly energetıkalyq qaýipsizdik máseleleri boıynsha jahandyq únqatysýdy ilgeriletýdegi kóregendigi men kóshbasshylyǵy úshin rızashylyǵymdy bildiremin. Ózara qurmet pen ortaq múddelerge negizdelgen AQSH pen Qazaqstan arasyndaǵy strategıalyq áriptestiktiń ári qaraı nyǵaıa túsetinine úmittenemin.
Donald TRAMP, AQSH-tyń burynǵy Prezıdenti.
Ol Qazaqstan úshin kóp sharýa tyndyrdy
Biz Qazaqstandaǵy Konstıtýsıalyq ózgeristerdi muqıat qarap otyramyz, olar óte jaqsy qadam bolyp tabylady. Qazaqstan óńirdi demokratıalyq bolashaqqa bastaı alady dep sanaımyz. Prezıdent Nazarbaev myqty lıder, ol Qazaqstan úshin kóp sharýa tyndyrdy, óńirdiń qalaı damýǵa tıisti ekenin naqty bilgendikten Nazarbaev Ortalyq Azıa úshin de kóp nárse jasaı alady.
Kondolıza RAIS, AQSH-tyń burynǵy Memlekettik hatshysy.
Qaltqysyz qurmetteıdi
Qytaı Qazaqstan halqynyń óziniń ishki bolmysyna sáıkes tańdaǵan damý jolyn qaltqysyz qurmetteıdi. Qazaqstannyń ekonomıkalyq damýǵa umtylý, áleýmettik turaqtylyqty qamtamasyz etý jáne ulttyq tatýlyqqa qol jetkizý jolyndaǵy kúsh-jigerin qoldaıdy.
Hý SZINTAO, QHR Tóraǵasy (2003–2013 jyldar).
Áserli, yqpaldy kóshbasshy
Men tańǵy saǵat úshte óz bólmeme jetkende, Nazarbaevpen ótkizgen úsh saǵattyq júzdesýim buryn bolǵan kezdesýlerdiń ishindegi eń jaqsysy ekenin sezindim. Ol áserli, yqpaldy kóshbasshy, ony asyra baǵalaý múmkin emes... Nazarbaev ne qajet ekenin jaqsy túsinedi jáne isti qalaı júrgizý, ony qalaısha jolǵa qoıý kerektigin naqty túsinedi.
Djeıms BEIKER, AQSH-tyń burynǵy Memlekettik hatshysy.
Talantty saıasatker jáne dana dıplomat
Barlyq elderdiń basshylary Nursultan Nazarbaevtan úlgi alyp, onyń jolymen júrýi tıis. Men BUU-nyń Bas hatshysy retinde ıadrolyq synaq alańynyń qaq júreginde turyp, barlyq álem elderin Qazaqstannan úlgi alýǵa shaqyramyn... Men Semeıde boldym. Ol óńirge jasaǵan saparym men úshin baǵa jetpes tájirıbe. Semeı polıgonyndaǵy synaqtar barysynda zardap shekken mıllıondaǵan adamdardyń qasireti men ondaǵy ekologıalyq ahýaldyń qıyndyqtaryn sýretteýge til jetpeıdi. Tipti, ony elestetýdiń ózi asa aýyr. Eger Sizdiń kóregendigińiz ben basshylyǵyńyz bolmasa, kim bilsin, qazir de mıllıondaǵan adam sol qasiretti bastan ótkerip jatqan bolar ma edi? Men Sizge Semeı ıadrolyq synaq alańyn japqan jáne Qazaqstan aýmaǵynda barlyq ıadrolyq ınfraqurylymdardy joıǵan ulttyń basshysy retinde sheksiz rızalyǵymdy aıtqym keledi… Iadrolyq synaqtardy toqtatyp, ıadrolyq qarýlardan ada bolý qajettigin álemge jar salyp aıtýshy róline Jer betinde Sizden laıyq adam joq.
***
Nazarbaev álemdik saıasattaǵy bitimger saıasatker. Onyń saıası sheshimderi álem basshylary úshin úlgi bolýy tıis.
Pan Gı MÝN, Birikken Ulttar Uıymynyń burynǵy Bas hatshysy.
Danalyqtyń ónegesi
Eger Nursultan Nazarbaevtyń saıası uzaq ǵumyrynyń tabıǵaty týraly aıtar bolsaq, el ishindegiler de, Qazaqstannan tys jerlerdegiler de Nazarbaev bıliginiń izgi qasıetterin sanamalaıtyndyǵynda emes, másele múldem basqada. Bul saıasatkerdiń umytylmas uly kúshi men ereksheligi mynada – jyldar ótken saıyn ol danalyqtyń ónegesine aınalyp, tájirıbeli, jigerli jáne kreatıvti bola túsedi.
Rolan DÚMA, Fransıanyń burynǵy syrtqy qatynastar mınıstri.
Tamasha taǵylym
Táýelsizdik alǵan kúnnen beride Qazaqstannyń aıtarlyqtaı ekonomıkalyq progreske qoly jetti. Qazirgi kezde naryqqa baǵdarlanǵan, ashyq ta aıqyn ınvestısıalyq aýan týǵyzý aıryqsha mańyz alyp keledi. Munyń ózi Qazaqstannyń búginge deıin qoly jetken tabystaryn qomaqty ete túsýge járdemdesedi, sondaı-aq Ortalyq Azıanyń basqa memleketteri úshin tamasha taǵylym bolady...
Entonı Charlz Lınton BLER, Ulybrıtanıanyń eks-premer-mınıstri.
Talantty ári tabandy tulǵa
...Qazaqstan tańdanarlyq tabystarǵa jetti, óz basym muny múlde kútpegen edim. Sizder ózderińizdiń barlyq kórshilerińizden ozyq shyqtyńyzdar, ári olardan ǵana ozyp qoıǵan joqsyzdar.
Prezıdent Nazarbaev – túrli respýblıkalardyń ishindegi kesek tulǵa. Qazaqstan basshysy – kereginshe qatal, qaǵilez ári batyl kisi, ózine tartyp turatyn, talantty ári tabandy tulǵa, ol burynǵy Odaqtyń basqa da respýblıkalary tanyǵan jetekshi. Eger Nazarbaev respýblıka basynda tursa, Qazaqstannyń tabysqa jetý múmkindigi kóp bolmaq.
Lı Kýan Iý, Sıngapýr úkimetiniń burynǵy aǵa mınıstri.