Elimizde kıber qylmys sany kóbeımese, azaıar emes.
Bıylǵy alty aıdyń ózinde 9500 zańbuzýshylyq tirkelgen, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Qazaqstan.tv taratqan aqparatqa saı, ınternettegi alaıaqtyq ásirese Astana, Almaty qalalary men Qaraǵandy oblysynda kóp.
Qazir adamdarǵa qatysty mańyzdy málimetter, esepshot nómirleri, jeke paraqshalar men poshtalardyń qupıa sózderi - osynyń bári de jelide tur. Osyndaı óte qundy dúnıege ońaı qol jetkizýge ońaı qol jetkizýge qyzyǵýdan alaıaqtar men onlaın urylar da kóbeıip otyr. Olar túrli qýlyqpen málimetterdi qolyna túsirip, áp sátte qaltany qaǵyp túsiredi.
Onlaın alaıaqtyqtyń kópshiligi ınternettegi saýda alańdarynda jasalady. Tanymal kompanıalardyń atyn jamylǵan jalǵan saıttar men kúmándi siltemeler de qaýipti. Sol arqyly kóbine tólem kartasy men qupıa sózi qoldy bolady. Bank qyzmetkeri bolyp telefon shalatyndar da azaımaı otyr. Bul qylmystyq sqemany kópshilik jaqsy bilse de, qarmaqqa túsip qalatyndar bar.
«Bir jábirlenýshiniń 150 mıllıondaı depozıtinde aqsha bolǵan. Bank qyzmetkeri retinde telefon shalǵan. Bir aı boıy ol depozıttegi aqshany sheship, arnaıy alaıaq bergen shotqa jibere bergen. Bir aı ishinde ne ishki ister organdaryna, ne arnaıy adamdardan keńes almaǵan», - QR İİM Kıberqylmysqa qarsy kúres ortalyǵynyń aǵa jedel ýákili Qanysh Ashjanov.
Mamandar kıber qylmyskerlerdiń quryǵyna túspeý úshin qarapaıym erejelerdi saqtaý kerek deıdi.
Arzan taýardyń jarnamalaryna sene berýge bolmaıdy. Telefonǵa kelgen kúmándi siltemelerdi ashpaǵan jón. Kúdik týdyrǵan saıttarǵa jeke derekterdi qaldyrýǵa bolmaıdy. SMS arqyly kelgen jáne bank qosymshasynyń qupıa sózin eshkim bilmeýi kerek. Beıtanys adamdardyń ótinishimen telefonǵa qosymshalardy ornatpańyz. Karta boıynsha lımıtter men shekteýler qoıǵan jón. Jáne qosymshalar men paraqshalardyń qupıasózderine muqıat bolý kerek.
«Paról birinshiden, uzyn bolýy kerek, ońaı bolmaýy kerek. Ekinshiden, onlaın túrde saqtamaǵan jón. Úshinshiden, barlyq jerge birdeı paról qoımaý kerek. Bankten habarlasyp turmyn degender kóbeıip ketti ǵoı, sońǵy ýaqytta. Olarmen kúresýdiń taǵy bir amaly, telefondy qoıyp, ózińiz bankke habarlasqan durys», - deıdi IT-maman Azat Maqsatuly.
Internettegi qylmystyń basym kópshiligi ashylmaıdy. Bıylǵy 6 aıdyń ózinde el azamattary 6 mlrd teńgege aldanyp qalǵan. Sondyqtan da árdaıym saq júrgen abzal.