Qazaq ulttyq qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıteti men Sh.Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologıa ınstıtýtynyń uıymdastyrýymen belgili tarıhshy-ǵalym, akademık Keńes Nurpeıisulynyń 90 jyldyǵyna oraı «Nurpeıis oqýlary» aıasynda «Tarıhı jad jáne ulttyq biregeılik» atty halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa ótti, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Konferensıaǵa ǵalymdar, profesorlyq-oqytýshylyq quram, mektep muǵalimderi, doktoranttar men magıstranttar qatysty.
Akademık Keńes Nurpeıisulynyń otandyq tarıh ǵylymyna qosqan baǵa jetpes úlesin aıqyndaý, Alash qozǵalysyn zertteýdegi eńbegin saralaý, sondaı-aq HH ǵasyrdaǵy Qazaqstan tarıhynyń mańyzdy máselelerin jan-jaqty talqylaý – konferensıanyń basty maqsaty. Ǵylymı jıyn aıasynda baıandamalar tyńdalyp, pikirtalastar uıymdastyryldy.
«Keńes Nurpeıisuly HH ǵasyrdyń basynda qazaq halqynyń basyna túsken barlyq aýyrtpalyqty óz basynan ótkerdi. Qıyndyqtarǵa qaramastan, ómirlik bıik belesterdi baǵyndyrdy. Ol 20-dan asa monografıa, 500-den astam maqala jazyp, 30-dan astam ǵylym kandıdatyn, 10-nan asa ǵylym doktoryn daıyndady. Óz esteliginde: «Qaı jerge barmaıyn, Reseı, kórshiles Tashkent, Omby, Orynbor arhıvterinen túgeldeı Alash qaıratkerleri týraly qupıa qujattardy jınaı bastadym. Táýelsizdik alǵan kezde saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn, Alash qaıratkerlerin aqtaý týraly memlekettik komısıaǵa tarıhshy retinde qosylyp, birden Alash partıasy qaıratkerleri týraly eńbekter jazdym», – degen edi. Keńes Nurpeıisuly kózinen nuryn shashqan nurly adam bolatyn. Bizge, keıingi urpaqqa, adamgershiliktiń úlgisin kórsetip ketti», – dedi tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, baýyry Nurpeıis Taldybek Áliuly.
Konferensıa birneshe baǵyt boıynsha ótti. Qatysýshylar keńestik kezeńdegi ulttyq biregeılikti saqtaý máseleleri, 1960–1990 jyldardaǵy qoǵamdyq-saıası ózgerister, Qazaqstandaǵy keńestik modernızasıa úderisteri, bilim, ǵylym jáne mádenıettiń damýy sıaqty ózekti taqyryptardy keńinen qarastyrdy. Sonymen qatar Keńes Nurpeıisulynyń ǵylymı murasy men onyń Alash qozǵalysyn zertteýdegi eńbekterine erekshe nazar aýdaryldy.
«Keńes Nurpeıisuly Qazaqstanda tarıh ǵylymynyń qalyptasýyna aıtarlyqtaı eńbek etken tulǵa. Bul kisi eki dáýirdi birge qamtıdy: Sovet kezeńi men Táýelsizdik kezeńinde tarıh ǵylymy salasynda jemisti eńbek etken ǵalymdar qatarynda. 1980 jyldardyń aıaǵy men 1990 jyldardyń basynda tarıh ǵylymynda irgeli ózgerister bastaldy. Keńes Nurpeıisuly «Alash hám Alashorda» atty úlken monografıalyq eńbek jazdy. Sol arqyly Alash qozǵalysyna ǵylymı turǵydan aqtaý isine zor úles qosty», — dedi qazaqstandyq tarıhshy ǵalym, profesor, alashtanýshy Mámbet Qoıgeldıev Quljabaıuly.
Taǵylymdy jıynda «Qazaqstandaǵy 1931-1933 jj. jappaı asharshylyq» atty kitaptyń tusaýkeser rásimi ótti. Sonymen qatar konferensıaǵa kelgen ǵalymdar Keńes Nurpeıisuly atyndaǵy mereıtoılyq tósbelgimen marapattalyp, akademıktiń 90 jyldyǵyna oraı 9 stýdent pen jas ǵalymdar Keńes Nurpeıisuly atyndaǵy stıpendıanyń ıegeri atandy.
Bul basqosý Keńes Nurpeıistiń ǵylymı murasyn jańasha baǵamdaýǵa, tarıhı jady men ulttyq biregeılikti zertteýge tyń serpin berdi.