Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń «Ádiletti memleket. Birtutas ult. Berekeli qoǵam» atty Qazaqstan halqyna Joldaýynda kóptegen mańyzdy máselelermen birge, bir baǵdar sot júıesine arnalady, ıaǵnı qoǵamda zań ústemdigin nyq ornyqtyrý úshin sot tóreligi ádil túrde atqarylýy tıis ekeni nazarǵa alynady. Iaǵnı sýdıalar qaýymyn jańa formatta iriktep, jańartýdy kózdegen Memleket basshysy sýdıalardyń materıaldyq jaǵdaıyn jaqsartýdy eskere otyryp, olardyń aralaryndaǵy táýeldilikti tolyǵymen joıý úshin sýdıalardyń quqyqtyq mártebesin teńestirýdi naqtylaıdy. Árıne, bul faktor sottardyń ádil sheshim shyǵarýyna túrtki bolatyny sózsiz.
Osy oraıda Prezıdent kúshtik qurylymdar sotqa yqpal etpeýi tıis dep naqtylaıdy. Alaıda, ókinishke qaraı, qazirgi kezde sýdıalarǵa ákimshilik resýrstar arqyly túrli qysym kórsetetin amal-tásildiń bary ras. Sýdıalardyń qyzmetine janama túrde aralasý dep túsiný qajet. Bul zańsyz áreketterdi shekteý úshin jaýaptylyqty kúsheıtý máselesine kóńil bóledi. Sonymen qatar, Prezıdent sot aktilerine erekshe toqtaldy, ıaǵnı sýdıa óz sheshiminde óreskel qatelik jiberse (tehnıkalyq jáne gramatıkalyq qatelikterdi qospaǵanda) nemese onyń kúshi joıylsa, árbir sot aktisin Sýdıalar alqasy tekseredi dep aıtady. Bul óte oryndy dep sanaımyn.
Prezıdent Q.Toqaevtyń oıynsha «Sot tóreligin atqarý sapasy» boıynsha sýdıalardy baǵalaý jáne jaýapkershilikke tartý ınstıtýtyn túbegeıli qaıta qarastyrý ádil sheshim qabyldaýǵa septigin tıgizedi.
Bul oraıda, apelásıa ınstıtýtyn reformalaý qajettigi týyndaıdy, atap aıtqanda, qaralǵan ister birinshi satydaǵy sotqa qaıtarylmaı, naqty mán-mańyzy boıynsha sheshim shyǵarylýǵa ákeledi. Nátıjesinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Azamattyq prosestik kodekstegi apelásıalyq satydaǵy sottyń ókilettilikteri ózgeredi degen sóz.
Memleket basshysy bıznes ókilderi sotqa júginý barysynda sottardaǵy memlekettik baj mólsherlemeleri tym joǵary bolýy olardyń óz múddesin qorǵaýyna aıtarlyqtaı kedergi keltiredi dep esepteıdi. Bul – óte oryndy pikir. Sondyqtan qazirgideı talap-aryzda kórsetilgen somadan alynatyn paıyz mólsheriniń ornyna múlik daýlary boıynsha aqylǵa qonymdy baj mólsherin belgileý qajet. Osy turǵydan múliktik sıpattaǵy talap qoıý aryzy zańdy tulǵalar úshin – talap qoıý sommasyn 3 paıyzdan 1 paıyzǵa tómendetý qajet dep oılaımyn.
Prezıdent sot prosesterine memlekettiń qatysýyn azaıtýdy jón kóredi, ıaǵnı memlekettik organdar nemese uıymdar arasyndaǵy týyndaǵan daýlardy Úkimetpen túpkilikti túrde sheshýi tıis degen tujyrymǵa keledi. Bul óz kezeginde sottardy tıisti isterdi qaraýdan ishinara bosatady degen oıdamyn.
Prezıdent uqsas ister boıynsha ártúrli sheshimder qabyldanatyn jaıttardyń aldyn alý úshin, ıaǵnı sot tóreligin atqarý isin birizdendirýdi qamtamasyz etýdi Joǵarǵy sottyń ıntellektýaldy júıesin engizýmen ushtastyrady. Bul Birkelki sot praktıkasyn qalyptastyrady degen tujyrym jasaýǵa bolady.
Qorytyndylaı kele, joǵarydaǵy atalǵan jańa reformalar sot júıesinde ádiletti sheshimder qabyldaýǵa barynsha múmkindik beredi. Bul faktor Jańa Ádiletti Qazaqstandy qurý úshin óte mańyzdy bolyp tabylady. Ádiletti sheshim qabyldaý moraldik turǵydan qoǵammen ońdy baǵalanady. Degenmen, ádilettilik qaǵıdasy Konstıtýsıamyzda naqty oryn almaǵandyǵy Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy sot tóreligin tek «qara qyldy qaq jaratyn» turaqty sýdıalarmen ǵana júzege asyrýyn qıyndatady. Sebebi, elimizde barlyq týyndaǵan daýlar tek zań sheńberinde sheshilýi kerek. Osy oraıda, Qazaqstannyń resmı túrde negizgi basty quqyqtyq aktisi retinde tanylatyn Konstıtýsıaǵa ádilettilik qaǵıdasyn enzizý óte qajet dep oılaımyn.