Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev TMD memleketteri basshylary keńesiniń otyrysyna qatysty, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Belarýs Prezıdentiniń tóraǵalyǵymen beınebaılanys formatynda ótken TMD memleketteri basshylary keńesiniń otyrysyna qatysty. Jıynǵa Ázerbaıjan, Armenıa, Qyrǵyzstan, Reseı, Tájikstan, Túrikmenstan jáne Ózbekstan elderiniń basshylary, sondaı-aq Moldovanyń Premer-mınıstri men TMD Atqarý komıtetiniń tóraǵasy – atqarýshy hatshysy Sergeı Lebedev qatysty.
Prezıdent osydan 30 jyl buryn Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń bastamasymen Almatyda ótken memleketter basshylarynyń kezdesýinde TMD qurý týraly tarıhı Deklarasıa qabyldanǵanyn eske saldy.
– Osy asa mańyzdy qujat jańa táýelsiz memleketterdiń kópjaqty yntymaqtastyǵynyń berik negizin qalady. Búginde Dostastyqty keńestik kezeńnen keıingi keńistikte iri apattardyń aldyn alýda, halyqtar arasyndaǵy yqpaldastyqty saqtaýda mańyzdy ról atqardy dep zor senimmen aıtýǵa bolady. TMD bedeldi halyqaralyq uıymǵa aınaldy. Bul – asa mańyzdy, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Prezıdent ortaq kúsh-jigerdiń arqasynda TMD aýmaǵynda kooperasıanyń naqty mehanızmderi jasalǵanyn, salmaqty normatıvtik-quqyqtyq baza qalyptasqanyn, belsendi saıası dıalog damyp, qaýipsizdik salasyndaǵy memleketaralyq yqpaldastyqtyń nyǵaıa túskenin, sondaı-aq saýda-ekonomıkalyq baılanystardy keńeıtý úshin ońtaıly jaǵdaı jasalyp jatqanyn aıtty.
Qazaqstan Prezıdenti búgingi kezdesýde buǵan deıin atqarǵan jumystar qorytyndylanyp, TMD elderiniń kópjaqty yntymaqtastyǵynyń jańa kezeńine jol ashylatynyn jetkizdi.
Sonymen qatar Prezıdent geosaıası qaıshylyqtardyń kúsheıip kele jatqanyna, álemdik ekonomıkanyń qubylmaly bolýyna, gýmanıtarlyq jáne ekologıalyq problemalarǵa jáne pandemıanyń orasan zor shyǵyn keltirgenine nazar aýdardy. Qasym-Jomart Toqaev osy syn-qaterlerdi joıyp, odan ári damýdy qamtamasyz etý úshin kúsh jumyldyrýǵa shaqyryp, birqatar naqty sharalardy usyndy.
Memleket basshysy saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty jandandyryp, nyǵaıtýdyń mańyzdylyǵyn basty mindet retinde atady. Sonyń ishinde Prezıdent TMD elderi arasyndaǵy ónerkásiptik kooperasıany keńeıtýge basa mán bere otyryp, ekonomıkalyq yqpaldastyqtyń ádisterin jetildirý qajet ekenin málimdedi. Osyǵan baılanysty Ónerkásiptik keshenderdi damytýdyń keminde 2025 jylǵa deıingi jańa baǵdarlamasyn ázirleýdi jáne Kórsetiletin qyzmetter saýdasy týraly kelisimge qol qoıýdy usyndy.
Sonymen qatar Prezıdent ortaq agrarlyq naryqty qalyptastyrýdy ózekti dep sanaıdy. Onyń aıtýynsha, TMD memleketteriniń azyq-túlik júıesin damytý jáne ózara is-qımyl jasaý strategıasynyń ázirlenýi ortaq múddelerimizge saı keledi.
Qasym-Jomart Toqaev pandemıanyń saldaryn eńserýdiń mańyzdylyǵyna toqtaldy.
– TMD elderi kúrdeli kezeńde bir-birine qoldaý kórsetip, qajetti kómek berý arqyly birlik pen yntymaqtastyqtyń úlgisin tanytty. Osy rette Reseı mańyzdy ról atqardy. Elderimiz SOVID-19 indetimen kúreste, onyń ishinde vaksına ázirleý salasynda jaqsy tájirıbe jınaqtady. Qazirgi tańda halyqqa jappaı ekpe salý ǵana jaǵdaıdy túzetýge, azamattarymyzdyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýge múmkindik beredi, – dedi Memleket basshysy.
Odan bólek Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstannyń QazVac vaksınasynyń joǵary tıimdiligi men QazcoVac-P jańa preparatynyń ázirlenýi týraly aıtyp, onyń klınıkalyq synaǵy tabysty ótkenine, taǵy da úsh vaksına klınıkalyq deńgeıge deıingi testileý satysynda turǵanyna nazar aýdardy.
Bul rette Prezıdent tyǵyz yntymaqtastyq ornatýǵa, tájirıbe almasýǵa jáne qazaqstandyq vaksınalardy jetkizý múmkindigine toqtalyp, TMD keńistiginde vaksınasıa pasporttaryn ózara moıyndaý úderisin tezdetýdi usyndy.
Memleket basshysy terorızmniń, dinı eksremızm men esirtki saýdasynyń kúsheıe bastaǵan syn-qaterlerine qarsy birlesip kúresýge mán bere otyryp, qaýipsizdik salasyndaǵy TMD elderi yntymaqtastyǵynyń tetikterin jetildirý máselesin mańyzdy mindettiń biri retinde atady. Prezıdent Aýǵanstandaǵy qalyptasqan jaǵdaıǵa baılanysty atalǵan syn-qaterlerdiń basty máselege aınalǵanyn jetkizdi.
– Qazaqstan BUU-nyń ustanymyn quptaıdy. Osy eldegi aýyr gýmanıtarlyq jaǵdaı halyqaralyq qaýymdastyqtyń nazarynda bolýǵa tıis. Saıası ustanymdarymyzǵa nemese jeke múddemizge qaramastan, Aýǵanstan halqyn bul qıyndyqtarmen betpe-bet qaldyrmaýymyz kerek, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaev halyqaralyq qoǵamdastyqtyń is-qımyldaryn júıeleý maqsatynda Aýǵanstanǵa gýmanıtarlyq kómek kórsetý jónindegi logıstıkalyq hab qurýdy usyndy.
– Daǵdarystyń aýyr kezeńin eńsergennen keıin Aýǵanstanǵa BUU ınstıtýttary tarapynan júıeli túrde kómek qajet bolady. Almatyda BUU-nyń Aımaqtyq ortalyǵyn qurý týraly bizdiń bastamamyz osy mańyzdy mindetti júzege asyrýǵa septigin tıgizedi. Atalǵan josparlardyń iske asýyna Dostastyq elderi kómektesedi degen úmittemiz, – dedi Memleket basshysy.
Sonymen qatar Prezıdent sóılegen sózinde ekologıa, qorshaǵan ortany qorǵaý máselelerin ilgeriletý men sheshý úshin yntymaqtastyqqa shaqyrdy. Memleket basshysy TMD keńistigindegi transshekaralyq ózenderdiń sý resýrstaryn paıdalaný problemalaryn sheshý úshin naqty sharalar qabyldaý qajettigin aıtty. Sondaı-aq kómirtegin az qoldanatyn ekonomıkaǵa kóshý máselesiniń ózekti ekenin atap ótti.
Qasym-Jomart Toqaev Dostastyq memleketteri halyqtarynyń tarıhı baılanysyn saqtaýda jáne olardyń yntymaǵyn nyǵaıtýda mańyzdy ról atqaratyn mádenı-gýmanıtarlyq salaǵa arnaıy toqtaldy.
Memleket basshysy 2022 jyldyń TMD elderiniń halyq shyǵarmashylyǵy men mádenı murasynyń jyly dep jarıalanǵanyn eske saldy. Ataýly jyl aıasynda 100-ge jýyq shara ótkizý josparlanǵan. Sondaı-aq Qazaqstan Prezıdenti Komrat qalasynyń 2023 jyly Dostastyq elderiniń mádenı astanasy bolyp tańdalýymen Moldova halqyn quttyqtady.
2022 jyly elimiz TMD-ǵa tóraǵalyq etedi. Osy oraıda Qasym-Jomart Toqaev ortaq maqsattarǵa qol jetkizý úshin aımaqtyq tutastyqty odan ári ilgeriletý jáne Dostastyq elderi keńistigindegi yntymaqtastyqty arttyrý jolynda birlese belsendi jumys isteýge beıildi ekenin jetkizdi.
– Meniń usynystarym men basqa da basym mindetter aldaǵy kezeńde Qazaqstannyń TMD-ǵa tóraǵalyq etý Tujyrymdamasyna engiziletinin atap ótkim keledi, – dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Otyrys qorytyndysy boıynsha TMD-ǵa múshe memleketterdiń basshylary Táýelsiz memleketter dostastyǵynyń 30 jyldyǵyna baılanysty Málimdemege jáne Uıymdy odan ári damytýǵa baǵyttalǵan birqatar qujatqa qol qoıdy.