Dúnıejúzilik meteorologıalyq uıym mamandary osylaı deıdi.
Qazirdiń ózinde, jer betindegi ózenderdiń sý deńgeıi aıtarlyqtaı tómendep jatqany baıqalady. Qurǵaqshylyq beleń alyp barady. Buǵan álemdegi ózenderdiń byltyrǵy jaǵdaıy dálel, dep habarlaıdy aqshamnews.kz 24.kz-ke silteme jasap.
Sý deńgeıi buryn-sońdy bolmaǵan kórsetkishke túsip ketken. Buǵan qurǵaqshylyq pen aptap sebep. Bul – Dúnıejúzilik meteorologıalyq uıymnyń keltirgen deregi.
Selesta Saýlo, Dúnıejúzilik meteorologıalyq uıymynyń bas hatshysy: - 2023 jyly álemdegi muzdyqtar óz massasynyń edáýir bóligin joǵaltty. Esep boıynsha mundaı kórsetkish keıingi 50 jylda bolǵan emes. Álemde uzaqqa sozylǵan qurǵaqshylyq kesirinen tabıǵattaǵy sý sıkly turaqsyz bolyp barady. Al álemdik qaýymdastyq bul máselede eshqandaı shara qabyldap jatqan joq.
Qurǵaqshylyq saldarynan búginde Soltústik, Ortalyq jáne Ońtústik Amerıkanyń kóp bóliginde ózen sýy azaıyp qalǵan. 2023 jyly Mıssısıpı jáne Amazonka ózenderi baseınderinde sý deńgeıi rekordtyq kórsetkishke tómendep ketti. Sarapshylardyń sózinshe, ózenderdiń baǵytynan aýytqýy da klımattyń ózgerýimen tikeleı baılanysty. Alapat tasqyndar men qurǵaqshylyqtyń beleń alýy da sondyqtan.
Stefan Ýlenbrýk, Dúnıejúzilik meteorologıalyq uıymynyń ókili: - Muzdyqtardyń erýi gıdrologıalyq rejımdi tolyq ózgertýi múmkin. Sonymen qatar ekojúıege de keri áser etedi. Sonyń saldarynan aýyl sharýashylyǵy salasy zardap shegedi. Muzdyqtardyń jyldam erýinen aldaǵy birneshe jylda sý kólemi artýy múmkin. Biraq odan keıin onyń mólsheri qaıta azaıady.
Jańa zertteýge sáıkes 3,5 mlrd adam kemi bir aı sýdan tarshylyq kóredi. Tıisti shara qabyldamasa, 2050 jylǵa qaraı bul kórsetkish 5 mıllıardtan asýy ábden múmkin. Byltyr álemniń birqatar aýmaǵynda muzdyqtardyń rekordtyq jyldamdyqpen erýi tirkeldi. Máselen, sońǵy eki jylda Shveısarıanyń Alpi taýlaryndaǵy alyp muzdar óz massasynyń shamamen 10%-yn joǵaltqan. Science ǵylymı jýrnalynda jarıalanǵan zertteýge sáıkes jahandyq temperatýra 1,5 gradýsqa joǵarylasa, jer betindegi muzdyqtardyń 50%-y joıylyp, muhıt deńgeıi 9 santımetrge kóteriledi.