ەلدە قاعاز دەفيسيتى دە بايقالىپ وتىر
كەڭسە جۇمىسشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، ءقازىر كەڭسە تاۋارلارى دۇكەندەرىندە قاعازدى شەكتەۋلى مولشەردە ساتىپ جاتىر. Cەبەبى باعاسى شامامەن 2 ەسە وسكەن، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Khabar.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
گريگوريي كولونىڭ ەلورداداعى پوليگرافيالىق ورتالىعىنا كۇنىنە 100-گە جۋىق ادام قاعاز باسىپ شىعارۋعا كەلەدى. سايكەسىنشە، وعان بۋما-بۋما قاعاز جۇمسالادى. سوڭعى ۋاقىتتا نارىقتا بۇل تاۋاردىڭ دا قۇنى شارىقتاپ، دەفيسيت بايقالا باستاپتى.
«تاۋار جەتكىزۋشىلەر بىزگە الدىن الا ەسكەرتىپ، دەفيسيت بولاتىنىن ايتقان: ءبىر ۆاگون قاعاز بار. كەلەسى پارتيا قاشان كەلەتىنى بەلگىسىز. سوندىقتان ءقازىر الىپ الىڭدار دەگەن»، - دەيدى پوليگرافيالىق ورتالىقتىڭ قۇرىلتايشىسى گريگوريي كولو.
گريگورييدىڭ ايتۋىنشا، بۇرىن قاعازدىڭ 500 بۋماسىن ساتىپ الۋعا بولاتىن. ال ءقازىر تەك اپتاسىنا ءبىر رەت 20 بۋما عانا ساۋدالانادى. بۇل ۇلكەن پوليگرافيا ورتالىقتارى ءۇشىن جەتكىلىكسىز.
«بىزگە كەلەتىن قاعازدىڭ بارلىعى رەسەيلىك. كورشى ەلدە ونىڭ ءوندىرىسى توقتاعان جوق. ماسەلە اعارتقىشتا بولىپ تۇر. قاعازدىڭ باستاپقى ءتۇسى سۇر بولادى. ونى اعارتۋ ءۇشىن ءتيىستى حيميكاتتار پايدالانىلادى. ال ول گەرمانيا مەن فينليانديادان اكەلىنەدى. ەندى باتىستىڭ رەسەيگە سالعان سانكسيالارى سالدارىنان اعارتقىشتار دىتتەگەن جەرىنە جەتپەي وتىر. سالدارىنان قاعاز تاپشىلىعى سەزىلۋدە»، - دەيدى پوليگرافيالىق ورتالىقتىڭ قۇرىلتايشىسى گريگوريي كولو.
ءقازىر كەڭسە تاۋارلارى دۇكەندەرىندە قاعازدىڭ باعاسى سان الۋان قۇبىلىپ تۇر. ادەتتە 1،5 مىڭ تەڭگە توڭىرەگىندە تۇراتىن 1 بۋماسى ءقازىر 3 مىڭ تەڭگەدەن كەم ەمەس. ساپاسىنا قاراي باعاسى دا جوعارىلاي بەرەدى.
ۇلكەن كولەمدەگى كەڭسە قاعازدارىن كەسەتىن شىمكەنتتەگى زاۋىتتىڭ جىلىنا ا-4 فورمات قاعازدىڭ 3 ملن، ا-3 پاراقتىڭ 300 مىڭ بۋماسىن شىعاراتىن قاۋقارى بار. ءبىراق ءقازىر ءوندىرىس وشاعى شيكىزاتتىڭ جوقتىعىنان تۇرالاپ تۇر.
«ءبىزدىڭ شيكىزات رەسەي مەن فينليانديادان كەلەدى. ءبىراق ءبىز كوبىنە فينليانديادان الدىرىپ، وسى جەردە وڭدەپ، قازاقستان ىشىندە ساتاتىنبىز. وندىرۋشىلەر ءار كاسىپورىن 1 ۆاگون ساتا الادى دەپ شەكتەۋ قويىپ قويعان. ءبىر ۆاگون دەگەنىمىز 24-25 مىڭ دانا قاعاز عانا. ول 1% دە قامتاماسىز ەتپەيدى. ءبىزدىڭ قۋاتتىلىعىمىز ايىنا 10 ۆاگونعا دەيىن وندىرۋگە جەتەدى»، - ءدنيدى كاسىپورىن ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى قانات الىمبايەۆ.
ەلىمىزدە ورمان كوپ بولماعاندىقتان، ەلىمىز قاعازدى وزگە ەلدەردەن ساتىپ الۋعا ءماجبۇر بولىپ وتىر. نەگىزگى يمپورتتاۋشى مەملەكەت – رەسەي فەدەراسياسى.
«مەنىڭ ويىمشا، قازاقستاندا تاۋار تاپشىلىعى قاتتى بايقالمايدى. ويتكەنى بىزگە رەسەيدەن بولەك جۇڭگو مەن تۇركيا ەلدەرىنەن دە قاعاز اكەلىنەدى. سوندىقتان التەرناتيۆتى مارشرۋتتار بار. ال باعاعا كەلەر بولسام، قاعاز قۇنى نەگىزسىز كوتەرىلدى مە الدە جوق پا، ونى تەكسەرەتىن ءتيىستى مەكەمەلەر بار. ءبىراق قاعاز باعاسىنىڭ نەگە قۇبىلىپ تۇرعانىن بىلمەيمىن. ەگەر كەڭسە تاۋارلارىن ساتاتىن دۇكەندەر بىر-بىرىمەن كەلىسىپ، باعانى وسىرسە، وندا ءتيىستى مەكەمەلەر ناقتى شارالار قولدانادى»، - دەدى ق ر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى قايىربەك وسكەنبايەۆ.
جالپى، مامانداردىڭ ايتۋىنشا، ءقازىر رەسەي قاعازدى اعارتۋ ءىسىن ءوز زاۋىتتارىندا جانداندىرىپ جاتىر. سوندىقتان ەلىمىزدىڭ قاعاز نارىعىنداعى جاعداي 1-2 اي توڭىرەگىندە تۇراقتالادى دەپ توپشىلاۋدا.