كەشەندى جۇمىستار قولعا الىندى.
قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ مۇشەلەرى قازاقستاندىق اۋە كومپانيالارىنىڭ ەۋروپالىق «قارا تىزىمگە» ەنبەيتىنىنە سەنىمدى. سەبەبى ارنايى شەشىم شىققان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«2022 جىلعى 1 ماۋسىمدا ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ ۇشۋ قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى كوميتەتى ەلىمىزدىڭ اۆياسيالىق بيلىگى مەن قازاقستاندىق اۋە تاسىمالداۋشىلاردىڭ ەۋروپاعا ۇشۋىنا قاتىستى رەسمي شەشىمىن جاريالادى. بۇل تۋرالى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى قايىربەك وسكەنبايەۆ ايتتى»، - دەلىنگەن اتالمىش مينيسترلىكتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاماسىندا.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، ەۋروپانىڭ 27 مەملەكەتىنىڭ بيلىگى وتاندىق اۋە تاسىمالىمەن اينالىساتىن كومپانيالارعا كارى قۇرلىققا ۇشۋعا شەكتەۋ قويمايتىنى جايىندا شەشىم قابىلداعانىن جانە ەلىمىزدىڭ «قارا تىزىمگە» ەنبەيتىنىن اتاپ ءوتتى.
«ەۋروپالىق ساراپشىلار قازاقستانداعى ۇشۋ قاۋىپسىزدىگى سالاسىندا قالىپتاسقان احۋال مەن وسى تۇرعىدا سوڭعى 3 جىلدا ەل ۇكىمەتى تاراپىنان قابىلدانعان شارالاردى وڭ باعالادى. ارينە، ءبىز بۇنى ۇلكەن جەتىستىك دەپ سانايمىز. وعان سەبەپ تە جوق ەمەس. ەۋروپالىق ماماندار تاراپىنان وڭ باعا الۋ ءۇشىن كوپ كۇش-جىگەر جۇمسالىپ، كەشەندى جۇمىستار قولعا الىندى»، – دەپ اتاپ ءوتتى قايىربەك وسكەنبايەۆ.
سونداي-اق ول قازاقستاننىڭ بۇعان دەيىن «قارا تىزىمگە» كىرگەنىن دە ەسكە سالدى. اتاپ ايتقاندا، 2009 جىلى حالىقارالىق ازاماتتىق اۆياسيا ۇيىمى تاراپىنان جۇرگىزىلگەن اۋديت ناتيجەسىندە ەلىمىزدەگى اۋە تاسىمالى سالاسىندا حااۇ تالاپتارىنىڭ ساقتالۋ كورسەتكىشى تومەن ەكەندىگى انىقتالعان (47 پايىز). وسىعان وراي ەۋروكوميسسيا Air Astana كومپانياسىنان وزگە قازاقستاندىق اۋە تاسىمالداۋشىلارعا ەۋروپا ەلدەرىنە ۇشۋعا تىيىم سالعان بولاتىن.
«تۋىنداعان جاعدايدان شىعۋ ءۇشىن 7 جىلداي ۋاقىت قاجەت بولدى. 2016 جىلى شەكتەۋلەر الىنىپ تاستالعاننان كەيىن وسىنداي ولقىلىقتى جايتتاردىڭ الداعى ۋاقىتتا قايتالانباس ءۇشىن ييدم وتە اۋقىمدى جۇمىستار جاسادى»، – دەدى ۆەدومستۆو باسشىسى.
ونىڭ ايتۋىنشا، سالاداعى وڭ وزگەرىستەر – تۇبەگەيلى رەفورمانىڭ ناتيجەسى. جۇرگىزىلگەن جۇيەلى جۇمىستار ەلىمىزدىڭ ازاماتتىق اۆياسيا بيلىگىنىڭ ەۋروپالىق ۇلگىگە وتۋىنە تىكەلەي ىقپال ەتكەن. بۇل ءۇشىن ۇكىمەت پەن مينيسترلىك كەشەندى شارالاردى قولعا الىپ، زاڭنامانى جەتىلدىرۋ باعىتىندا وراسان زور جۇمىستاردى ىسكە اسىردى. ناتيجەسىندە ۇلىبريتانيانىڭ اۆياسيالىق اكىمشىلىگىمەن (UKCAA) ىنتىماقتاستىق ورناتىلىپ، ناتيجەسىندە قازاقستاننىڭ اۆياسيالىق اكىمشىلىگى قۇرىلدى. بۇل ۇيىم 2019 جىلدان بەرى ازاماتتىق اۆياسيا سالاسىنداعى باقىلاۋ مەن قاداعالاۋدى جۇزەگە اسىرۋدا. باسقارۋدىڭ بۇل ۇلگىسى دامىعان مەملەكەتتەردە كەڭىنەن قولدانىلادى جانە حالىقارالىق ازاماتتىق اۆياسيا ۇيىمى مەن EASA تاراپىنان ماقۇلدانعان.
«جۇرگىزىلگەن رەفورما ءوز تيىمدىلىگىن وتكەن جىلدىڭ تامىز ايىندا تولىققاندى دالەلدەدى. سەبەبى، حالىقارالىق ازاماتتىق اۆياسيا ۇيىمى جۇرگىزگەن اۋديت قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستانداعى ۇشۋ كەزىندەگى قاۋىپسىزدىك دەڭگەيى 84 پايىزعا دەيىن ارتقانى ايقىندالدى. بۇل الەمدىك ورتاشا كورسەتكىشتەن 15 پايىزعا جوعارى. ساراپتاما ناتيجەسى بويىنشا ەلىمىز نيدەرلاندى، بەلگيا، پورتۋگاليا، دانيا جانە يسلانديا مەملەكەتتەرىمەن ءبىر ساتىدا تۇر»، – دەدى ييدم باسشىسى.
«بەك ەير» ۇشاعىنىڭ اپاتىنا وراي وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا ەۋروكوميسسيا قازاقستانداعى ۇشۋ قاۋىپسىزدىگى بويىنشا قالىپتاسقان جاعدايعا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى.
«وتاندىق اۆياسيا سالاسىن جاڭا شەكتەۋلەردەن قورعاۋ ماقساتىندا ەۋروپالىق كوميسسياعا تۇزەتۋ ءىس-شارالارىنىڭ جاڭا جوسپارىن ۇسىندىق. سونداي-اق ييدم-نىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى جانە قازاقستاننىڭ بەلگياداعى ەلشىلىگىمەن بىرلەسىپ جۇرگىزگەن تۇراقتى كەلىسسوزدەرىنىڭ ناتيجەسىندە كوميسسياعا وتاندىق اۋە تاسىمالىنىڭ الەۋەتى مەن ونداعى قاۋىپسىزدىكتى دالەلدەدىك»، – دەدى مينيستر.
قازاقستان تاراپىنان كەلتىرىلگەن دالەلدەر ماقۇلدانىپ، ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ ۇشۋ قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى كوميسسياسى تۇزەتۋ شارالارىن وڭ باعالاعان. بۇل ءوز كەزەگىندە وتاندىق اۆياكومپانيالاردى «قارا تىزىمگە» ەنۋىن بولدىرماۋعا سەپتىگىن تيگىزدى.
قايىربەك وسكەنبايەۆتىڭ پايىمداۋىنشا، دەر كەزىندە قولعا الىنعان شارالار قازاقستاننىڭ ۇشۋ قاۋىپسىزدىگى بويىنشا ايماقتاعى كوشباسشىلىق پوزيسياسىن ساقتاپ قالۋعا ىقپال ەتكەن.
سونىمەن قاتار وڭتايلى شەشىمدەر مەن جۇيەلى جۇمىستار شەتەلدىك اۋە كومپانيالارىن تارتۋعا جانە وتاندىق اۋە تاسىمالداۋشىلاردىڭ ۇشۋ گەوگرافياسى اۋقىمىن ۇلعايتۋعا ءوز اسەرىن تيگىزەدى.