الماتىلىق ساراپشىلار مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردى يممۋنداۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ءسوز قوزعادى.
الماتىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە ساراپشىلار وسى تۋرالى جانە جوسپارلى پروفيلاكتيكالىق ۆاكسينالار قالاي جۇرگىزىلەدى، ۆاكسينالار قانداي اۋرۋلاردىڭ الدىن الاتىنىن ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق ەگۋ كۇنتىزبەسىنە سايكەس بالالارعا جوسپارلى پروفيلاكتيكالىق ەكپەلەر تەگىن سالىنادى. بالالار ينفەكسيونيست دارىگەرى، پروفەسسور، مەديسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قازاقستان-رەسەي مەديسينالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بالالار ينفەكسياسى كۋرسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى راۋشان ىدىرىسوۆا تەك ۋاقتىلى ۆاكسيناسيالاۋ بالالاردى اۋىر اۋرۋلاردان قورعاي الادى دەپ مالىمدەيدى.
«بۇل كەستەنى ورىنداۋ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە جۇقپالى اۋرۋلاردى ايتارلىقتاي تومەن دەڭگەيدە ۇستاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ياعني، بالالارداعى جۇقپالى اۋرۋلاردى باسقارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەڭ تاڭعالارلىق فاكت - بالالاردا ۆ ۆيرۋستىق گەپاتيتىمەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ تومەندەۋى، ءتىپتى، ءىس جۇزىندە بولماۋى بولىپ وتىر. ۆاكسينانى قولدانۋ تۋىلعان ساتتەن باستاپ جانە 24 ساعات ىشىندە ءۇش رەت ۆاكسيناسيالاۋ ۆ ۆيرۋستىق گەپاتيتى سياقتى ءقاۋىپتى اۋرۋدان ءومىر بويى قورعايدى»، - دەدى ر.ىدىرىسوۆا.
ساراپشى ۆاكسيناسيا كەستەسىنە سايكەس ەكى جاستان بەس جاسقا دەيىنگى بالالاردا ديفتەرياعا، سىرەسپەگە، كوكجوتەلگە، ۆ ءتيپتى گەموفيلدى تاياقشاعا، ۆ گەپاتيتىنە، پوليوميەليتكە (ۆاكسيناسيانىڭ تولىق اياقتالعان كۋرسى جانە 1 ريەۆاكسيناسيا) تولىق ۆاكسيناسيا بولۋى قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار، ينفەكسيانىڭ، مەنينگيتتىڭ جانە اۋىر پنيەۆمونيانىڭ ەڭ اۋىر، ءينۆازيۆتى تۇرلەرىن تۋدىراتىن پنيەۆموكوككتىڭ 13 شتاممىنا قارسى 13 ۆالەنتتى پنيەۆموكوككقا قارسى ۆاكسينانىڭ 3 دوزاسى قاجەت. سونداي – اق ءتىرى ۆاكسينالاردىڭ 1 دوزاسى-قىزىلشا، قىزامىق جانە پاروتيت. 6 جاسقا قاراي بۇل ۆاكسينالارعا بۋستريكستىڭ 1 دوزاسى – كوكجوتەل، ديفتەريا جانە سىرەسپە، جەرگىلىكتى دەڭگەيدە ا ۆيرۋستىق گەپاتيتىنە قارسى ۆاكسيناسيا، سونداي-اق قىزىلشا-قىزامىق پەن پاروتيتكە قارسى 2 دوزا (ريەۆاكسيناسيا) قوسىلادى.
ەگەر التى-جەتى جاستاعى بالادا جاسىنا قاجەتتى ۆاكسيناسيا بولماسا، وندا قۋىپ جەتەتىن ۆاكسيناسيا ءپرينسيپىن قولدانۋ كەرەك، دەپ اتاپ ءوتتى ينفەكسيونيست دارىگەر.
«قىزىلشاعا، قىزامىققا جانە پاروتيتكە قارسى كەم دەگەندە ءبىر ۆاكسينا الۋ كەرەك. سونداي-اق، ۆاكسينانىڭ مينيمالدى 2 ەسەلەنگەن گەكساۆاكسيناسىن (ديفتەريا، سىرەسپە، كوكجوتەل، ۆ ءتيپتى گەموفيلدى تاياقشا، ۆ گەپاتيتى، پوليوميەليت) جانە پنيەۆمو ۆاكسينا الۋ قاجەت. ونداي جاعدايدۆ بۋستريكستى ءبىر جىلدان كەيىن كەيىنگە قالدىرۋعا بولادى»، - دەپ ءتۇسىندىردى ر.ىدىرىسوۆا.
بالالاردى مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەرگە قابىلداۋ ەرەجەسىنە قاتىستى ساراپشى ءجۋرناليستىڭ اتا-انالار ۆاكسيناسيادان باس تارتا الا ما جانە ونىڭ سالدارى قانداي بولۋى مۇمكىن دەگەن سۇراعىنا تۇسىنىكتەمە بەردى.
«ۆاكسيناسيا ەڭ الدىمەن بالانى قورعاۋ ءۇشىن قاجەت، مىسالى، ءقازىر ۆاكسيناسيالانباعان ادامداردا قىزىلشا اۋرۋلارى ءجيى كەزدەسەدى. سونداي - اق، بالاڭىزدى ۆاكسيناسيالاۋ ارقىلى ءسىز ونىڭ ماڭىنداعى بالالاردى، سونداي-اق ءوز ايماعىڭىزداعى بارلىق بالالاردى قورعايسىز، ويتكەنى ءسىز ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى قالىپتاستىرۋعا كومەكتەسەسىز»، - دەدى ول.
ءوز كەزەگىندە، اسفەندياروۆ اتىنداعى قازۇمۋ نيەۆرولوگيا كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى، مەديسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى جاننات ىدىرىسوۆا بالالارىن ۆاكسيناسيالاعىسى كەلەتىن اتا-انالارعا ەكپە الۋدى سابيگە ەكى اي تولعاننان سوڭ الۋ كەرەكتىگىن ايتتى. بۇل جاعدايدا بالا ساۋ بولۋى كەرەك، ال بارلىق ارەكەتتەر ۋچاسكەلىك دارىگەرلەرمەن كەلىسىلۋى كەرەك.
«قىزىلشاعا قارسى ۆاكسيناسيالاۋ وتە ماڭىزدى. سەبەبى وسى ۋاقىتقا دەيىن قىزىلشاعا قارسى ۇجىمدىق يممۋنيتەت قاجەتتى دەڭگەيگە جەتە الماي كەلەدى. كوپتەگەن اۋىر، تۋا بىتكەن جانە سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلار بالالاردا وتە ەرتە بىلىنەدى. ءبىراق، ادەتتە، ولار التى ايدان باستاپ جانە ودان جوعارى جاستا كورىنەدى. بۇلشىقەت، تىنىس الۋ، ياعني بالا ناشار تىنىس الادى، اۋىر قۇرىسۋلارمەن جۇيكە جۇيەسىنىڭ اۋىر اۋرۋلارىنىڭ كورىنىسى بولعان كەزدە، اۋرۋدىڭ ءوزى پايدا بولعاننان كەيىن، كلينيكالىق، ۆاكسيناسيالاۋ قيىن بولادى.سەبەبى مۇنداي اۋرۋلار كوبىنەسە تىنىس الۋ فۋنكسيالارى مەن باسقا مەحانيزمدەردىڭ جەتكىلىكسىزدىگىنە بايلانىستى اۋىر زارداپتارعا اكەلەدى. ءبىزدىڭ كەستەمىز نەگە باعىتتالعان، ول نەگە ەرتە جاسالعان؟ ول سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلاردىڭ نەگىزگى دەبيۋتىنە دەيىن نەگىزگى بازالىق ۆاكسيناسيانى بەرىپ ۇلگەرۋگە باعىتتالعان»، - دەپ ءبولىستى ول.
بۇل رەتتە بالانى ۆاكسيناسيالاۋعا ارنايى دايىنداۋ تالاپ ەتىلمەيدى، دەيدى ساراپشىلار. باستى شارت - بالانىڭ دەنىنىڭ ساۋ بولۋى جانە تەمپەراتۋراسىنىڭ بولماۋى.
«بۇرىن ۆاكسيناسيادان كەيىن تەمپەراتۋراسى 38 س دەيىن كوتەرىلگەن بالالارعا ەكپە سالماي تۇرىپ، 1 ساعات بۇرىن يبۋفەندى جاس مولشەرىنە قاراي نەمەسە پروسەدۋرادان كەيىن ءبىر ساعاتتان سوڭ بەرۋگە بولادى»، - دەدى دارىگەر.
ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا سوڭعى بۋىننىڭ زاماناۋي ۆاكسينالارى قولدانىلادى – قۇرامىندا مەرتيولات (سىناپ پرەپاراتى) جوق بىرىكتىرىلگەن سۋببىرلىك ۆاكسينالار.