Sońǵy 30 jylda elimizdiń baılyqtaryn óziniń múddesin oılaǵan keıbir azamattar zańsyz shetke shyǵaryp, Qazaqstannyń ekonomıkasyna zalal keltirdi. Eger ol aktıvter elimizde bolǵanda zaýyttar men fabrıkalar, t.b. jumys oryndary artyp, ishki ónim de kóbeıer edi. Al endi osy shetke shyǵarylǵan aqshalardyń deni úıge, kólik, ıahta sıaqty jyljymaıtyn múlikterge, Qazaqstanǵa paıdasy joq dúnıelerge ketti.
Kez kelgen aktıvter qaı elde bolsa, sol eldiń múddesi úshin jumys istep jatyr. El azamattarynyń kóbi Shveısarıa, Anglıa, Fransıa sıaqty memleketterdiń ekonomıkasyna jumys isteýde. Bul aqshalardy elge qaıtarý kerek. Zańsyz shyǵarylǵan degen sottyń sheshimi bolsa, aktıvter memleketke qaıtarylýǵa tıis. Bul halyqtyń áleýmettik jaǵdaıyna, eldiń ekonomıkasyna paıdaly bolar edi. Bul zańnyń mańyzy – osynda.
Zańsyz aktıvterdi anyqtaý qıyn emes. Máselen, kez kelgen shetke shyǵarylǵan aqshanyń kólemi men paıyzyn anyqtap, jeke tulǵanyń jumys istegenin, sol baılyq qalaı paıda bolǵanyn anyqtaý kerek. Eger ol tulǵa ákim nemese ákimniń orynbasary, ıá bolmasa mınıstr bolsa, onyń aı saıyn alatyn aılyǵy belgili. Sol aılyq eseptelip, deklarasıa arqyly anyqtalady. Shetke shyǵarylǵan aktıvtiń zańsyz ekeni belgili bolady. Sottyń sheshimi shyǵyp, zańsyz aktıvter elge qaıtarylady.
Ótken jyly qańtar kezinde eldegi úlken olıgarhtar Qazaqstan damý bankinen 1 mlrd-qa jýyq dollarlyq nesıe alyp, shetke shyǵaryp jibergen. Al oǵan úkimet músheleriniń ekeýi qol qoıyp, ruqsat bergen. Sol adamdar komısıa músheleri bolyp otyr. Sondyqtan bul máselede aldymen komısıa múshelerine muqıat qaraǵan jón.
Kezinde Prezıdent 150 mlrd aqsha shetke shyqqan dedi. Ulttyq bank 70 mlrd dese, memlekettik emes uıymdar 400 mlrd-qa jýyq qarjy shetke shyqqan degen aqparat keltirdi. Árkim ártúrli baǵany aıtady. Sondyqtan zańsyz aktıvterdi esepteý qıyn emes. Biraq olardyń zańsyz ekendigin dáleldeıtin sot sheshimi kerek.