Zańdy bilgenińiz — laıyqty ómir súrgenińiz! Adamdar úshin ózderiniń zańdy quqyqtaryn bilý asa mańyzdy. Eger siz qashyqtyqtan jumys isteseńiz sizdiń quqyqtaryńyz qalaı qorǵalady. Bul jaǵdaıda qandaı kepildikter men qosymsha múmkindikter bar? Bul jóninde zańger-mamandar ne deıdi?
Dmıtrıı SHÚTS, KazBar Zań konsýltanttary palatasynyń múshesi, QR Aýdıtorlar palatasynyń qurmetti múshesi, QR Qarjy mınıstrligi konsýltatıvtik organynyń múshesi, QR Qarjy mamandary palatasy basqarmasynyń tóraǵasy:
– Jumys berýshi usyna alatyn eń tıimdi múmkindik – qashyqtyqtan jumys isteýdi uıymdastyrý. Eger qujattamalardy, esepterdi daıyndaý, aýdarma jasaý, baǵdarlamalar men qosymshalardyń dızaınyn ázirleý ári jobalaý jumystary jáne t.b. bolsa bul qashyqtyqtan atqarýǵa bolatyn tıimdi nusqa. Mundaı jaǵdaıda osy jumys rejımine kóshý úshin eki taraptyń – qyzmetker men jumys berýshiniń ózara kelisimi qajet.
Bul rette jumys berýshi qyzmetkermen baılanys jasaýǵa qajetti qural-jabdyqtardy (modem, ınternet-baılanysy, telefon jáne t. b.) ózi qamtamasyz etedi nemese osylardyń bári qyzmetkerdiń ózinen bolsa jumys berýshi sol úshin qyzmetkerge ótemaqy tóleıdi.
Qashyqtyqtan jumys isteý kezinde jumysty baqylaý jáne eńbek ýaqytyn esepke alý qalaı júrgiziletinin kelisip alý kerek. Eń bastysy, eger jumys kólemi ózgermese, jumys berýshi eńbekaqy mólsherin ózgertpese de bolady, alaıda, eger ol aldyn-ala eńbek shartynda nemese ujymdyq eńbek shartynda kórsetilmese, bul másele eki jaqtyń kelisimine baılanysty bolmaq. Munyń bári Eńbek Kodeksiniń 138-babynda kórsetilgen.
Al, Eńbek Kodeksiniń 137-babynda qyzmetkerdiń óz úıinde otyryp jumys isteýine baılanysty túsinik beriledi. Birinshi nusqadan bul nusqanyń aıyrmashylyǵy — siz kompanıańyzǵa qajetti kıimdi, aıaq kıimdi, bıjýterıany jáne t.b. qajet nárselerdi úıde otyryp jasaısyz. Eń bastysy, qajetti quraldar men materıaldar bolýy kerek, qyzmetker olardy jumys berýshiden alady nemese ózinde bar materıaldardy paıdalanady. Tólem aı saıyn, sondaı-aq oryndalǵan jumystyń kólemine de baılanysty bolýy múmkin. Bul rette de bári jumys berýshi men qyzmetker arasyndaǵy ýaǵdalastyqqa baılanysty.
Eki nusqadaǵy máseleler, eger olar eńbek shartynda aldyn-ala kórsetilmegen jaǵdaıda, olar eki jaqtyń ózara kelisimi boıynsha kelisim-shartqa engizilýi qajet.