Bıylǵy aqpan aıazy men boranyn ala kelmegen sekildi. Qar erip, jylǵalarda sý aǵyp jatyr
«Aqpan-taqpan alty kún, Aıǵaılap soqsa jeti kún...» degen burynnan jetken qanatty sóz bul aıdyń adýyndy minezin ańǵartsa kerek. Aqpan jyl ishindegi eń sýyq, aıazy qatty aı sanalǵan. Qazekeń aqpandy «úshtiń aıy – kúshtiń aıy» dep beker atamaǵan.
Qystyń 40 kúndik shildesi 5 aqpan kúni shyǵady. Tas tóbege sharyqtap shyqqan Úrker juldyzy tóbeden batysqa qaraı tómendep aýady. Osydan keıin Arqada 30 gradýstan asa aıaz bolmaıdy. Bul qytymyr kúnder aıaqtaldy degen cóz emes. Daýyldy, borandy kúnder áli bitken joq...
Qazekeń «Qut keledi – jut keledi» dep ári qýanǵan, ári saqtanǵan aqpan aıynyń búgin ekisi. Aıazdyń synǵany ańǵarylyp tur. Alaıda, bul jylymyq sońy qar men jańbyrǵa ulasýy ábden múmkin.
Aqpan turaqsyz: keıde aıazdyń beti qaıtyp synady, keıde aspan túnerip, japalaqtap qar jaýady. Onyń burqasyndy da, shýaqty kúnderi de alma-kezek.
Aqpanda qys pen kóktem beldesedi. Qańtarda burqasyn, boran táýlik boıy soqsa, aqpanda túnde, tań aldynda soǵady. Aqpan borandaıdy, keler naýryz – jylaýyq. Aqpan aıaǵynda aıaz aıylyn jıyp, qys qaharynan aıyrylady. «Aqpanda kún at adym uzarady». Burynǵy juldyzshylardyń aqpan aıy men «aqpan amaly» týraly osyndaı joramaly bar. Ótken paıymymyzda bul týraly jazǵanbyz.
Aı ortasynan aýa syrǵaqty qatty boran soǵatyn bolǵan, osy at qulaǵy kórinbeıtin borandy kúnderde qasqyrlardyń uıyǵýy (17–23 aqpan arasynda) bastalady. Dala kókjaldary boranda juptasyp, 62 kúnnen soń bóltirigin ómirge ákeledi eken. Syrǵaq dep burshaqtan kishi muzdy qar túıirshikterin aıtady. Kónekóz qarıalar bul amaldyń ataýyn osy bóriler men syrǵaqty boranǵa baılanysty «Bórisyrǵaq» dep ataǵan. Ótken aıda áleýmettik jelide (14.01.2023) Moldabaev Jarqynáli degen azamat osy borandy amaldy «Qys shildesiniń» ishinde 15-19 qańtarda bolady dep jazypty. Bul – jańsaq málimet.
Qoldanystaǵy kúntizbe boıynsha, búgin 2-shi aqpan. Aı kúntizbesi boıynsha, aqpannyń – 11-i, al qazaqsha aqpan aıy endi 11 kúnnen keıin (14 aqpanda) bastalady. Apta aıdyń basqy kezine, ıaǵnı alǵashqy on kúnine dóp kelip tur.
Al árbir aıdyń basy men ortasynda jáne sońynda aýa raıynda ózgeris bolatyny beseneden belgili jáıt. Ony burynǵy juldyzshylar san márte dáleldegen. Bul sáıkestik aldaǵy aptanyń qubylmaly bolatynyn: jańbyr da, qar da jaýatynyn, ashyq kúnder de kórinis beretinin ańǵartyp tur. Biz sóz etip turǵan aptada (2–9 aqpan aralyǵynda) jylylyq saqtalady. Tek tańerteńgilik pen keshki jáne túngi mezgilderde yzǵar, sýyq jel baıqalady.