Bıyl 1 naýryzdaǵy jaǵdaı boıynsha, 2 myń 800 etnıkalyq qazaq tarıhı otanymen tabysyp, qandas mártebesin aldy, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń málimetinshe, jalpy 1991 jyldan beri respýblıkaǵa 1 mln 131,1 myń etnıkalyq qazaq oralǵan.
Jyl basynan Qazaqstanǵa kelgen qandastardyń jartysy (49,6%) Qytaıdan, 31,9%-y Ózbekstannan, 6,8%-y Túrikmenstannan, 6,5%-y Mońǵolıadan, 3,9%-y Reseıden jáne 1,3%-y basqa elderden kelgen.
1 naýryzdaǵy jaǵdaı boıynsha eńbekke qabiletti jastaǵy etnıkalyq qonys aýdarýshylar sany 58,7%, eńbekke qabiletti jastan kishi 31,9% jáne zeınetkerler 9,4% boldy.
Eńbekke qabiletti jastaǵy qandastardyń ishinen bilim deńgeıi boıynsha 16,9%-y – joǵary bilimdi, 21,3%-ynyń orta kásiptik bilimi bar, 55,3%-y – jalpy orta bilimdi jáne 6,5%-ynyń bilimi joq.
Qonys aýdarǵan etnıkalyq qazaqtar respýblıkanyń túrli óńirine qonystandy.
Sonymen birge qandastardy qonystandyrý úshin eńbek kúshi tapshy myna óńirler anyqtaldy:
- Aqmola
- Abaı
- Qostanaı
- Pavlodar
- Shyǵys Qazaqstan
- Soltústik Qazaqstan oblystary.
Qonystandyrý óńirlerinde 2023 jylǵa arnalǵan qandastardy qabyldaý kvotasy 2 myń 433 adam boldy. 2023 jylǵy 1 naýyryzdaǵy jaǵdaı boıynsha qonystandyrý óńirlerine 607 qandas qonys aýdardy.
Joǵaryda atalǵan óńirlerge qonystanǵan qandastarǵa kóshýge sýbsıdıa túrinde memlekettik qoldaý sharalary usynylady:
- Bir mezgilde otaǵasyna jáne otbasynyń árbir múshesine 70 AEK (258,4 myń teńge) mólsherinde;
- turǵyn úı jaldaýǵa jáne komýnaldyq qyzmetterge aqy tóleýge – bir jyl ishinde 15-ten 30 AEK (55,3-ten 110,7 myń teńgege deıin) mólsherinde.
Jyl basynan beri 144 qandasqa túrli qoldaý sharalary kórsetildi. Atap aıtqanda, 143 adam turaqty jumysqa ornalasty.
Sonymen qatar, erikti qonys aýdarýdyń tıimdiligin arttyrý maqsatynda azamattardy soltústik óńirlerge qonys aýdarýǵa qatysatyn jumys berýshilerdi qoldaý boıynsha ınstıtýsıonaldyq sharalar qabyldandy. Turǵyn úı satyp alý, salý nemese ıpotekalyq turǵyn úı qaryzdary boıynsha bastapqy jarnanyń bir bóligin jabý úshin ekonomıkalyq utqyrlyq sertıfıkaty turǵyn úı qunynyń 50%-y nemese bir otbasyna 4,28 mln teńgege deıin mólsherinde birjolǵy óteýsiz jáne qaıtarymsyz negizde engizildi.
Eske sala ketsek, 2023 jyly pılottyq rejımde Qazaqstan elshilikteri arqyly «bir tereze» qaǵıdaty boıynsha qandas mártebesin berý tetigi iske asyrylyp jatyr. Pılottyq joba sheńberinde elimizge kelý, jumys orny, turǵyn úı berý múmkindikteri týraly máseleni sheshýge jáne respýblıka aýmaǵyna kirmeı-aq qandas mártebesin alýǵa bolady. Búginde etnıkalyq qazaqtardan jańa formatta 6 myń 203 ótinish qabyldandy.