1 qazandaǵy jaǵdaı boıynsha bank sektorynyń jalpy nesıe qorjyny 22 trln teńgege jetken
Risk Takers telegram arnasynyń habarlaýynsha, jyl basynda bank sektorynyń jalpy nesıe qorjyny 20 trln teńgeni quraǵan. Bul jalpy aktıvter kóleminiń 54 paıyzyna teń. 1 qazandaǵy jaǵdaıǵa nazar aýdarsaq, atalǵan kórsetkish aıtarlyqtaı ósip, 22 trln teńgege jetken. Bul týraly Almaty-akshamy.kz Inbusiness.kz-ke silteme jasap habarlaıdy.
Al jyl basynda tóleý merzimi 90 kúnnen asyp ketken (NPL) kredıtterdiń kólemi 668,8 mlrd teńge bolǵan eken. Bul degenimiz – japly nesıe qorjynynyń 3,31 paıyzy. 1 qazandaǵy jaǵdaı atalǵan kórsetkishtiń de óskenin kórsetip otyr. Dálirek aıtsaq, NPL kórsetkishi 3,6 paıyzdy nemese 801,8 mlrd teńgeni quraǵan.
Baıqaǵandaryńyzdaı, NPL kórsetkishi 2022 jyl boıyna birtindep ósip keledi. Qarjylyq táýekel menedjeri Berik Beısenbekovtiń pikirinshe, bul jaqsy tendensıa emes. Óıtkeni, bul jaǵdaı merzimi ótken qaryzdy basqarýdyń tıimsizdigin kórsetip otyr.
Risk Takers-tiń jazýynsha, merzimi ótken qaryzdardyń eń kóp úlesin jeke tulǵalardyń qaryzdary qurap otyr. Anyǵyn aıtsaq, jalpy NPL kórsetkishiniń 57 paıyzy osy sektorǵa tıesili. Zańdy tulǵalardyń úlesi – 10 paıyz. Shaǵyn jáne orta bıznes qaryzdaryndaǵy NPL kórsetkishiniń úlesi 33 paıyzǵa teń.
Bul rette, jalpy nesıe qorjynyndaǵy úsh sektordyń úlesi kelesideı: zańdy tulǵalar – 18 paıyz, jeke tulǵalar – 55 paıyz, shaǵyn jáne orta bıznes – 26 paıyz.
"Jumys istemeıtin" kredıtter jınaqtalǵan bankterdiń bestigi kelesideı: Jusan bank – 10,84 paıyz, Bereke bank (burynǵy "Sberbank") – 8,25 paıyz, "VTB Qazaqstan" – 8,23 paıyz, "Eýrazıalyq bank" – 6,56 paıyz jáne Home Credit bank – 5,71 paıyz.
"Bankterdiń shaǵyn jáne orta bıznesti nesıelendirý kórsetkishi asa joǵary emes. Sóıte tura, NPL kórsetkishiniń úshten bir bóligi osy sektorǵa tıesili. Mine, bankterdiń shaǵyn jáne orta bıznesti qarjylandyrýǵa qulyqsyzdyǵyn osydan-aq ańǵarýǵa bolady. Óıtkeni bul segment belgili bir táýekelderge ıe. Eger Túrkıadaǵy jaǵdaı basqasha. Óıtkeni, ondaǵy negizgi eksporttaýshylar (95 paıyzdan astamy) – shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri. Iaǵnı árbir kásipker valútalyq túsimdi qamtamasyz etedi", – deıdi Berik Beısenbekov.
Mine, bank sektoryndaǵy nesıe portfeliniń jaı-kúıi osyndaı. Biraq jaǵdaıdy túzetý úshin qandaı qadamdar jasaý kerektigi áli de beımálim. Óıtkeni, paıyzdyq mólsherleme ósken saıyn tólenbeıtin kredıtter sany arta beredi. Mólsherlemelerdiń ózgerýi, nesıe berý sharttaryn qaıta qaraý jaǵdaıdy ózgerte alatyn belgili bir sharalar legi retinde qarastyrylsa da, bul problemalardyń sebebine ishinara ǵana áser etýi múmkin.
"Bólshek klıentterge shoǵyrlaný jaqsylyqqa aparmaıdy jáne erte me, kesh pe Úkimet shuǵyl sharalar qabyldaýǵa májbúr bolady. Jeke tulǵalardyń bankrottyǵy týraly zań da keshiktirilip jatyr. Degenmen bıyl Prezıdent ony naqtylaýǵa jáne aıaqtaýǵa serpin bergen edi. Eń bastysy, túsindirý jumystary tolyqqandy júrgizilýi kerek. Óıtkeni adamdarda osy zańǵa qatysty qate túsinikter qalyptasqan. Keıbir adamdar bul zańdy memleketten beriletin syılyq dep alaqanyn ysqylap júr. Iaǵnı, eski kredıtter keshirilip, jańasyn alýǵa jol ashylady degen túsinik qalyptasýda. Prezıdent saılaýyna deıin yntalandyrýdyń mundaı ádisi qoldanylmasa jaqsy bolar edi. Óıtkeni, taǵy bir márte nesıe raqymshylyǵyn jasaýdyń paıdasy joq. Sebebi osyǵan deıingi nesıe raqymshylyǵy senimsiz qaryz alýshylarǵa kedergi bola almady", – deıdi qarjylyq táýekel menedjeri.