Áleýmettik jelilerde májbúrli vaksınasıanyń jańa ádisteriniń paıda bolǵany týraly aqparat tarady. Advokat Tomas Rens endi adamdarǵa aýa men tamaq arqyly vaksına alýǵa bolady dep málimdedi, muny keıbir zertteýler rastaıdy eken. Sonymen qatar Rens adamdardy qazirdiń ózinde olardyń kelisiminsiz jáne eskertpesten vaksınasıalap jatqanyn atap ótti. Bul jalǵan.
Tomas Renstiń advokat retindegi jumysy COVID-19 pandemıasy kezinde belsendi boldy. Rens birneshe ret vaksınasıaǵa qarsy shyǵyp, olar myńdaǵan adamnyń ólimine sebep boldy dep málimdedi. Sondaı-aq ol Úkimet pen farmasevtıkalyq kompanıalar vaksınalar arqyly adamdardy óltiredi dep sotqa talap-aryzdar bergen. Biraq onyń barlyq aıyptaýlary dálelsiz, al málimdemeleri vaksınalardyń tıimdiligi men qaýipsizdigin dáleldeıtin klınıkalyq synaqtar men zertteýlerge qaıshy keledi.
Ǵalymdar aerozoldi jáne jeýge jaramdy vaksınalardy ázirlep jatyr.
Aerozoldi vaksınasıanyń adamdardy tez jáne jappaı ımmýndaýdyń birqatar artyqshylyqtary bar. Sonymen qatar vaksınasıanyń bul ádisi ımýnıtettiń damýyna ákelip qana qoımaı, búkil aǵzany tıimdi, jappaı qorǵaýǵa ákeledi. Ońtústik Amerıkada qyzylshaǵa qarsy aerozoldi tiri vaksına synaqtary júrgizildi, bul aerozoldi ımmýndaýdyń perspektıvasyn kórsetti. Sondaı-aq A tumaýyna qarsy belsendi emes nemese tiri álsiretilgen aerozoldi vaksınany zertteýdiń de nátıjesi jaqsy boldy.
Synaq kezinde oń áser bolǵanyna qaramastan, mundaı aerozoldi vaksınalar joǵary tehnıkalyq talaptarǵa baılanysty áli óndirilmeıdi jáne qoldanylmaıdy. Sondaı-aq aerozoldi vaksınalardy jetkizý men olardyń ońtaıly quramy boıynsha sheshilmegen máseleler bar.
Jeýge jaramdy vaksınalar teorıalyq turǵydan ıneksıaǵa jaqsy balama bolyp sanalady. Olar arzan, qoldaný úshin medısınalyq personal men jabdyqty qajet etpeıdi, sonymen qatar tasymaldaý jáne saqtaý áldeqaıda ońaı. Qazirgi ýaqytta jeýge jaramdy vaksına jasaý úshin temeki, kartop, qyzanaq, banan, júgeri jáne burshaq daqyldary sıaqty ósimdikterdi qoldaný qarastyrylýda.
Alaıda, qazirgi ýaqytta mundaı ekpeler óndirilmeıdi jáne paıdalanylmaıdy. Negizgi sebepterdiń biri – dozany retteý máselesi, óıtkeni ol ár partıa men ósimdikte birdeı bolmaýy múmkin. Osyǵan baılanysty adamdar vaksınany tym kóp nemese kerisinshe az alýy múmkin. Bul aýrýdyń órshýine ákeledi. Sonymen qatar keıbir ósimdikter kóbinese shıki emes, óńdelgen kúıde qoldanylady. As pisirý vaksınanyń mólsherin azaıtyp, preparattyń áserin álsiretýi múmkin.
Demek, aerozoldi jáne jeýge jaramdy vaksınalar ázirlený satysynda, qazirgi ýaqytta olar halyqqa qol jetimsiz. Al adamdardy olardyń kelisiminsiz vaksınasıalaıdy degen málimdeme – feık bolyp sanalady.