Qazaqtar qashan da yrymǵa erekshe kóńil bólgen. Áshekeı buıym tek sándik úshin emes, túrli bále-jáleden saqtaıdy dep sengen. Ár órnek pen pishin arqyly aq tilegin jetkizgen.
Murynǵa taǵylǵan syrǵa
Bir kezderi shetelge eliktegennen bizde de jastar murynǵa pırsıng, qazaqsha aıtqanda syrǵa taǵý sán bolǵan edi. Sóıtsek, onyń bir tamyry qazaqtyń ótken tarıhymen de baılanysyp jatyr eken.
Sýret: depositphotos.com
Qazaq qyzynyń murnyna pırsıngke uqsas syrǵa taqqany búginde tosyn kórinýi múmkin. Biraq tarıhı derekterde bul jaıly málimet bar. Etnograf I.G.Andreev:
«Keıbir qazaq qyzdary murnyna kúmis syrǵa taǵady. Bul – ákesiniń eń súıikti qyzy ekenin bildiredi», – dep jazǵan.
Sol sıaqty general-maıor Bronevskııdiń eńbeginde de murynǵa taǵylǵan kúmis saqına «úıdiń eń erke qyzy» degendi bildiretini aıtylady. Mundaı áshekeı «zere syrǵa» atalǵan. Áıgili Qunanbaıdyń anasy da murnyna «zere» taǵyp júrgendikten, halyq ony Zere dep atap ketken degen derek bar.
Áıelder men erler tumary
Tumar – qazaq úshin tek áshekeı emes, yrymdyq zat. Kóz tıýden, pále-jaladan qorǵaıdy dep sengen. Alǵashqy tumarlarǵa ıne, úki, jún salynǵan. Saparǵa shyqqandar týǵan jeriniń topyraǵyn birge alyp júrgen.
Sýretter: womenofkz Instagram-paraqshasynan alyndy
Zertteýshilerdiń aıtýynsha, áıelder tumarynyń ushy tómenge, erler tumarynyń ushy joǵaryǵa qaraǵan. Al ekeýin qosyp taǵý – tutastyq pen jańa ómirdiń belgisi bolǵan.
Ul balalarǵa syrǵa taǵý dástúri
Qyzdarǵa syrǵa taǵý mindetti bolsa, ul balalarǵa da belgili bir jaǵdaıda syrǵa taǵylǵan. Eger jalǵyz nemese kópten kútken ul týsa, jyn-perilerdi aldaý úshin qulaǵyna syrǵa taqqan. Mundaı syrǵany bala bes jasqa tolǵanda ǵana sheshken.
Sýret: S. Dýdın. Sýretter womenofkz Instagram-paraqshasynan alyndy
Taǵy bir nanym boıynsha, qaıtys bolǵan áıeldiń qulaǵyndaǵy syrǵasy alynbaǵan. Olaı jasaýdaǵy senim «qulaǵyna jylan kirmesin» degennen týǵan desedi.
Shekelik – samaıǵa taǵylǵan áshekeı
Qazaq qyzdarynyń taǵy bir qorǵanysh buıymy – shekelik. Ol samaı tusyna taǵylyp, til-kózden saqtaıdy dep sengen. Al sholpy qyzdyń náziktigin kórsetip, artyq sóıleýden, qatty qımyldaýdan tyısa, shekelik sulýlyqty qorǵaýshy bolǵan.
Sýret: JI, «NewTimes.kz» AA
Osy oraıda mynandaı qyzyq derek bar: áıeldiń jasy ulǵaıǵan saıyn áshekeıindegi monshaq sany azaıyp otyrǵan. Osyǵan qarap, onyń jasyn bilgen.
Qustumsyq júzik – áke amanaty
Júziktiń de ózindik syry bar. «Áziret Sultan» qoryq-mýzeıiniń dereginshe, qustumsyq júzikti qyzyn uzatqan áke arnaıy soqqyzyp, qyzynyń saýsaǵyna taqqan. Bul – «barǵan jerińde syıly bol, til-kózden aman júr» degen tilek.
Sýret: calend.mycollection.kz
Eger qyzy jańa otbasynda baqytty bolsa, júzikti amanat etip ákesine qaıtarǵan. Mundaı habardy jetkizgen jolaýshyǵa syı-sıapat jasalyp, áke qyzynyń baqytyn elge jarıa etip toı jasaǵan.