Qaptaǵan shegirtkeden qutylýdyń amaly: shetelge satyp, paıda tabý kerek. Otandyq ǵalymdar Úkimetke arnaıy usynys ázirlep jatyr.
Jybyrlaǵan jándikti elimizde mal azyǵyna paıdalanýǵa bolsa, jat jurtta adamdar jeı beredi. Shegirtkeni aýlap, shetelge satý kerek. Qazaqstandyq ǵalymdar jándikti aýlaý tehnologıasyn jasaýǵa daıyn otyr, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz 24.kz-ke silteme jasap.
Eger Úkimet qoldasa, shyryldaýyq shegirtke tabystyń kózine aınalady.
Baýyrjan Qasenov, «Ulttyq agrarlyq ǵylymı-bilim berý ortalyǵy» KEAQ basqarma tóraǵasy:
- Shegirtkemen kúres tek hımıalyq retinde emes, tek qana kúres bolmaýy kerek. Onyń da paıdasyn kórý kerek. Qasymyzda 1,5 mlrd qytaı bar, ózińiz bilesiz. Ol jaqta, mysaly, shegirtkeni jeıdi. Taılandta jeıdi. Mysaly, sol Taılandta 1 keli shegirtkeniń baǵasy 7 men 10 dollardyń arasynda turady. Soǵan qaraǵanda nege biz ony paıdalanbaımyz? Bizdiń maqsat endi Nıderlandy sıaqty jeke ferma arqyly aqsha salyp, kóbeıtý emes. Ol tek qana jylyna bir ret 2-3 jumanyń ishinde qoldanylady, osyndaı kóp bolyp ketse.
Ǵalymnyń aıtýynsha, qazir shegirtkeni 2 mlrd-tan astam adam jeıdi. Ásirese Ońtústik-SHyǵys Azıada suranys zor. Sonymen qatar agroónerkásip kesheninde keńinen paıdalanýǵa bolady.
Baýyrjan Qasenov, «Ulttyq agrarlyq ǵylymı-bilim berý ortalyǵy» KEAQ basqarma tóraǵasy:
- Balyqqa, taýyqqa, malǵa degendeı jemshóp qospalary retinde paıdalansaq, bizdiń aýyl sharýashylyǵynyń kóp problemasy sheshiledi. Mysaly, aqýyzdyń shegirtkedegi úlesi – 70%, ette, qara maldyń etinde 20-25% bolsa, 3 ese artyq.
Degenmen shegirtkeni aýlaıtyndar kóbeıse, quryp ketýi de múmkin. Mamandar: «bul ekologıaǵa kesirin tıgizedi», – dep otyr.
Ǵanı Nazarbek, «Baıtaq bolashaq» respýblıkalyq ekologıalyq alánsynyń prezıdenti:
-Máselen, bizdiń Qazaqstanda 527 qustyń túri bolsa, onyń ishinde jartysynan kóbi osy shegirtkemen qorektenedi. Odan da bólek, bizde basqa da baýyrmen jorǵalaýshylar nemese kemirýshiler otrádyndaǵy shegirtkemen qorektenetin janýarlar bar. Óte kóptegen túrge shegirtke negizgi azyqtyq qor bolyp esepteledi. Al endi biraq shegirtkeniń de tabıǵatta shamadan tys kóp bolýy – ol da úlken zıan. «Keıingi jyldary klımat jylynǵanynan shegirtke kóbeıip ketti», – deıdi ekolog.
Aldaǵy jyldary da shegirtke kóp bolýy múmkin. Al otandyq ǵalymdar onyń kózin joıýǵa qyrýar qarjy jumsamaı-aq, shetelge satýdy usynyp otyr.